Zmiany barwnikowe na skórze, potocznie zwane pieprzykami, występują u wielu osób i są zupełnie normalną rzeczą. Mogą mieć różną wielkość, kształt i kolor, i w większości przypadków poza względami estetycznymi nie stanowią żadnego zagrożenia. Jednak w pewnych przypadkach mogą przekształcić się w niezwykle niebezpiecznego raka skóry, czerniaka, który zbyt późno wykryty może się skończyć nawet śmiercią. Dlatego też znamiona na skórze powinny być raz w roku kontrolowane u dermatologa, najlepiej po lecie, w czasie którego mało kto rezygnuje z opalania.
Zmiany barwnikowe na skórze – co to są znamiona
Znamionami lekarze nazywają wszelkie nieprawidłowości w strukturze skóry, są one zakodowane w genach. Pojawiają się w bardzo różnymi wieku, niektóre od razu po urodzeniu, inne dopiero po wielu latach. Znamiona występują na praktycznie wszystkich częściach ciała, mogą mieć postać mniejszych lub większych plamek na skórze, gładkich lub wypukłych, okrągłych lub z poszarpanymi brzegami.
Ich kolory także są zróżnicowane, począwszy od różnych odcieni brązu poprzez niebieskości aż do barwy czarnej. Dzieli się je na dwa podstawowe rodzaje, to znaczy komórkowe oraz melaminowe, zwane też barwnikowymi. Zmiany z pierwszej grupy mogą przybierać kolor skóry, a także ciemniejsze barwy, brązy czy czernie. Typowe pieprzyki to zmiany melaminowe, powstają wtedy, gdy melanocyty zaczynają się nadmiernie namnażać w jednym miejscu, wytwarzając przy tym ciemny barwnik.
Zmiany barwnikowe na skórze – dlaczego słońce może szkodzić
Promienie słoneczne z jednej strony są źródłem życia, a z drugiej mogą stanowić poważnie zaszkodzić skórze, powodując między innymi oparzenia i nowotwory. Dlatego dermatolodzy zalecają rozsądne korzystanie z kąpieli słonecznych, między innymi poprzez ich unikanie w czasie największej ekspozycji czy stosowanie kremów z filtrami ochronnymi przed promieniowaniem UV.
Umiarkowane opalanie jest bardzo wskazane, gdyż dzięki słońcu organizm produkuje witaminę D, pomaga też przy niektórych chorobach skórnych i obniża ryzyko zachorowania na stwardnienie rozsiane, cukrzycę czy pewne odmiany nowotworów. Ale zbyt duża ilość słońca może spowodować poparzenia, które mogą się przekształcić w niebezpiecznego czerniaka. Szczególnie niebezpieczne jest to u osób z dużą ilością zmian barwnikowych, a także mających białą, delikatną karnację.
Zmiany barwnikowe na skórze – co robić
Jednym z głównych czynników zwiększających ryzyko czerniaka jest promieniowanie UV, a tego w okresie letnim jest pod dostatkiem. Dlatego też poza systematyczną samokontrolą co kilka miesięcy ważnym elementem profilaktyki tego nowotworu są regularne przeglądy u dermatologa. Samo badanie jest krótkie, bezbolesne i nie trzeba się do niego specjalnie przygotowywać.
Za pomocą dermatoskopu lekarz sprawdzi obecne na skórze znamiona, i jeśli któreś będą podejrzane, to skieruje na dokładniejsze badania. Wizyta u specjalisty jest też wskazana, jeśli zauważy się niepokojące zmiany w wyglądzie znamion. Powiększanie, swędzenie czy łuszczenie to sygnał, że coś się z nimi dzieje i lepiej, żeby zostało to dokładnie zbadane. Czerniak jest chorobą niebezpieczną, ale uleczalną, pod warunkiem jednak, że zostanie w porę wykryty.
