Groźne dla płodu choroby odzwierzęce mogą spowodować nieodwracalne wady rozwojowe w życiu płodowym. Kobiety w ciąży są narażone na zakażenie się zarówno poprzez bezpośredni kontakt ze zwierzętami, ich odchodami, jak i spożywając skażone produkty odzwierzęce. Przykładami chorób szczególnie niebezpiecznych dla ciężarnych jest toksoplazmoza oraz mniej znana – listerioza.
PRZYCZYNY TOKSOPLAZMOZY
Toksoplazmoza jest chorobą wywoływaną przez pierwotniak Toxoplasma gondi, który bytuje zarówno w tkankach ludzkich jak i zwierzęcych. Do zakażenia dochodzi zwykle drogą pokarmową, poprzez spożycie skażonej wody, pokarmu, gleby. Toksoplazmozą można także zarazić się poprzez uszkodzoną powłokę skórną i błonę śluzową. Szczególnie niebezpieczny jest kontakt kobiety ciężarnej z odchodami psów, kotów, gołębi lub myszy, będących nosicielami tego pasożyta.
Bardzo często dochodzi do zakażenia przy czyszczeniu kociej kuwety, nawet, gdy wydaje się, że kot domowy na nic nie choruje. Do rzadkich przypadków zakażenia toksoplazmozą może dojść również w czasie transfuzji krwi oraz przeszczepu organów. Wyróżnia się dwie odmiany tej choroby. Nabytą, kiedy zakażenie jest świeże oraz wrodzoną, kiedy atakuje ona płód w łonie matki i powoduje wiele wad rozwojowych, poronienie we wczesnym etapie ciąży lub obumarcie płodu.
OBJAWY ZAKAŻENIA TOKSOPLAZMOZĄ
- objawy neurologiczne
- uczucie osłabienia
- zaburzenia wzroku
- zaburzenia równowagi
- światłowstręt
- bóle głowy
- zapalenie płuc
- bóle mięśni
- bóle stawów
- powiększenie węzłów chłonnych
- podwyższona temperatura ciała
- światłowstręt
- zapalenie mięśnia sercowego
- ostre bóle brzucha
- zwiększona potliwość
- wysypka
- otępienie
- apatia
- zwiększona męczliwość
- niedowład kończyn
Warto zaznaczyć, że toksoplazmoza nabyta może nie dawać żadnych objawów, dlatego ważne jest, by kobieta planująca zajście w ciążę lub już oczekująca dziecka wykonała badania na obecność tego pasożyta w organizmie.
Objawy zakażenia pasożytem w toksoplazmozie wrodzonej:
- obumarcie płodu
- poronienie
- wodogłowie
- małogłowie
- upośledzenie umysłowe
- zwapnienie śródmózgowe
- zapalenie siatkówki
- powiększenie śledziony
- powiększenie wątroby
- żółtaczka
- padaczka
- oczopląs
- niedobór płytek krwi
- zapalenie siatkówki lub naczyniówki w oku
DIAGNOZA TOKSOPLAZMOZY
Diagnoza toksoplazmozy odbywa się za pomocą badań:
- serologicznych
- genetycznych
- histopatologicznych
- obrazowych
LECZENIE TOKSOPLAZMOZY
Leczenie toksoplazmozy polega na wdrożeniu u osoby chorej antybiotykoterapii i leków przeciwpasożytniczych. Przy ciężkim przebiegu choroby bardzo często konieczna jest późniejsza, długotrwała rehabilitacja.
PROFILAKTYKA TOKSOPLAZMOZY
- mycie warzyw i owoców
- picie przegotowanej wody
- spożywanie mięsa poddanego obróbce termicznej
- brak kontaktu z odchodami zwierząt
- odrobaczanie kota
- zabezpieczanie pożywienia przed muchami i karaluchami
- częste mycie rąk
- sprzątanie kociej kuwety w rękawiczkach
Groźne dla płodu choroby odzwierzęce obok toksoplazmozy, o której słyszy się najczęściej, to mniej znana listerioza.
PRZYCZYNY LISTERIOZY
Listerioza to choroba zakaźna, odzwierzęca, spotykana rzadziej od innych chorób, lecz warta wspomnienia ze względu na to, że jest bardzo groźna dla kobiet w ciąży i noworodków. Szacuje się, że obumiera nawet 50% płodów zakażonych w łonie matki. Za zakażenie odpowiedzialna jest bakteria o nazwie Listeria monocytogenes. Zakażenie może nastąpić poprzez spożycie produktów zaatakowanych przez tę bakterię. W grupie ryzyka znajduje się drób, niepasteryzowane mleko, surowe i wędzone ryby, niemyte, surowe warzywa, lody, sery, twarożki, pasztety.
OBJAWY ZAKAŻENIA LISTERIOZĄ
- złe samopoczucie
- objawy grypopodobne
- powiększenie węzłów chłonnych
- gorączka
- zaburzenia oddychania
- posocznica
- zapalenie spojówek
- wymioty
- biegunka
- drgawki
- poronienie
- obumarcie płodu
- przedwczesny poród
- ciężkie wady rozwojowe dziecka
- zakażenia zagrażające życiu dziecka
- zapalenie opon mózgowych
- zmęczenie
- splątanie
Listerioza, podobnie jak toksoplazmoza może przebiegać bezobjawowo.
DIAGNOZA LISTERIOZY
Lekarz rozpoznaje listeriozę poprzez:
- badania krwi
- badanie kału
- analizę specyficznych objawów
- analiza i badanie smółki
- badanie wymazu z pochwy
- badanie płynu mózgowo-rdzeniowego
LECZENIE LISTERIOZY
Leczenie listeriozy polega na zastosowaniu u osoby zarażonej dożylnej antybiotykoterapii. Dodatkowo stosuje się także leczenie wspomagające, poprzez podawanie leków przeciwbólowych, przeciwzapalnych czy przeciwobrzękowych.
PROFILAKTYKA LISTERIOZY
- mycie warzyw i owoców
- picie tylko pasteryzowanego mleka
- spożywanie warzyw i owoców poddanych obróbce termicznej lub dobrze umytych
- spożywanie mięsa poddanego obróbce termicznej
- częste mycie rąk
- dokładne mycie naczyń i sprzętów kuchennych
- unikanie spożywania przez kobiety w ciąży serów pleśniowych
- unikanie spożywania przetworów mlecznych z niepasteryzowanego mleka
- niespożywanie tzw. dań gotowych
