Biopsja kosmówki (CVS), jest jednym z zabiegów, które praktykowane są u ciężarnych kobiet. Polega ona, na pobraniu z łożyska tzw. kosmków (niewielkiej ich części), aby wykonać specjalistyczne badania genetyczne w okresie ciąży. Kosmki kosmówki, o których mowa, to nic innego, jak części łożyska, które uczestniczą w jego budowie, natomiast kosmówka, to błona, położona pomiędzy owodnią, a błoną śluzową macicy. Z pobranych tkanek, zostają wyizolowane chromosomy lub DNA, tak aby móc wykonać badanie cytogenetyczne. Wiąże się ono z rozpoznaniem kształtu oraz liczby chromosomów, dzięki czemu rozpoznawane są ryzyka chorób lub wad genetycznych u potomstwa.
Powody wykonywania zabiegu biopsji kosmówki
Decyzje o wykonaniu biopsji kosmówki, podejmuje się, kiedy istnieją realne przesłanki o możliwości wystąpienia u dziecka chorób genetycznych. Dzięki temu, istnieje szansa na sprawdzenie poprawności genów i chromosomów u płodu. Zabieg taki znajduje zastosowanie głównie w I trymestrze ciąży, już od 10 tygodnia ciąży, zazwyczaj jednak nie później niż w 14 tygodniu.
Wskazania, jakimi można się kierować, przy wyborze tego zabiegu to:
- wiek przyszłej matki (zazwyczaj kobiety, które decydują się na ciążę powyżej 35 roku życia, mają większe ryzyko na urodzenie dziecka z chorobą genetyczną, np. większą ilością chromosomów- zespół Downa. Z wiekiem drastycznie wzrasta prawdopodobieństwo wystąpienia choroby u dziecka, przykładowo u kobiety w wieku lat 40-tu, prawdopodobieństwo urodzenia dziecka obarczonego Trisomią 21 to aż 1:100 przypadków).
- istnienie ryzyka, że któreś z rodziców posiada chorobę genetyczną, która może zostać przekazana potomstwu, lub ktoś z wcześniejszego pokolenia mógł mieć taką chorobę i również stanowi ona zagrożenie dla płodu.
- przyszła matka, posiada już dziecko z chorobą genetyczną i sytuacja może się powtórzyć.
- wcześniej wykonywane przez matkę badania to wskazują, (szereg wykonanych wcześniej badań takich jak np. USG, mogły sugerować iż ryzyko posiadania potomka obarczonego chorobą genetyczną jest bardzo wysokie).
Jak przebiega zabieg biopsji kosmówki?
Zabieg ten, może być wykonywany na dwa sposoby: przez powłoki brzuszne (najczęściej stosowana metoda), a także przez szyjkę macicy. Generalnie, zabieg biopsji kosmówki, polega na pobraniu tkanki, która rozwija się w łożysku, mającej taki sam zestaw chromosomów jak płód, a także zgodne DNA. Lekarz, jest osobą, która decyduje, która z metod, wykonywana jest w danym przypadku. Uzależniona jest ona, zazwyczaj od położenia dziecka i łożyska, tak, aby była ona jak najbardziej wygodna i bezpieczna.
Czym różnią się oba z proponowanych zabiegów?
- biopsja kosmówki przez powłoki brzuszne: przez powłoki brzuszne, a także ścianę macicy, do łożyska, wprowadzana jest igła, w celu pobrania materiału genetycznego. Zabieg monitowany jest urządzeniem USG, aby jak najdokładniej dokonać wprowadzenia igły.
- biopsja kosmówki przez szyjkę macicy: polega na wyprowadzeniu specjalistycznych kleszczyków, przez szyjkę macicy do łożyska. Za pomocą takich kleszczyków, lub też cewnika, pobierany jest materiał do badań.
Czy zabieg biopsji kosmówki boli i jakie jest ryzyko jego wykonania?
W trakcie zabiegu, kobiety są świadome jego wykonania, jednakże nie odczuwają bólu. Niektóre z nich twierdzą, iż taki zabieg związany jest bardziej z dyskomfortem niż bólem. Czas zabiegu to około 20 minut. Kobiety, po jego wykonaniu powinny unikać przemęczenia i zwracać uwagę czy obecne po zabiegu plamienia, nie są zbyt obfite. Ryzyko związane z zabiegiem biopsji kosmówki to poronienie, do którego dochodzi po zabiegu. Prawdopodobieństwo to około 2%. Badanie to, jednakże przemawia za swoją skutecznością. Praktycznie w każdym przypadku, daje ono odpowiedź na pytanie, w związku z którym zabieg ten był przeprowadzony. Nie ma więc potrzeby ponownego wykonywania takiego badania. Biopsja kosmówki, nie wykaże jednak, czy dziecko narażone jest na inne choroby lub wady genetyczne. Oprócz tej jednej pod kątem której zabieg był wykonany. Na wyniki z takiego badania, przyszłe mamy oczekują zazwyczaj od kilku do kilkunastu tygodni. Jest to sprawa indywidualna, związana ze wzrostem komórek.
Po otrzymaniu wyników, jeżeli dziecko ma wadę genetyczną, wcześniejsza diagnoza pozwoli na dobór leków oraz terapii. Lekarz poinformuje także o tym jak powinno się postępować, czasem też zaistnieje możliwość przerwania ciąży. Oczywiście jeżeli wada genetyczna jest zbyt dużą lub wiąże się ona z dużą deformacją płodu. Wyniki, które zostaną otrzymane w wyniku badania, pomogą rozwiać wątpliwości i ukierunkować dalsze postępowanie.
Przed przystąpieniem do zabiegu biopsji kosmówki, należy przedyskutować z lekarzem prowadzącym wszelkie za i przeciw. Ocenić trafność takiego zabiegu w danym przypadku. Wszystko po to, aby jak najbardziej wyeliminować ryzyko związane z utratą zdrowia matki lub dziecka. Szczególną uwagę powinny zwrócić pacjentki, które zarażone są wirusem HIV. Zabieg biopsji kosmówki, może spowodować iż wirus zostanie przeniesiony na dziecko.
