Grindelia (Grindelia robusta Nutt) nazywana również doględą wielką uznawana jest w Portugalii, Francji, Hiszpanii, Indiach, Anglii, Ameryce za zioło lecznicze i jest jednym ze składników środków farmakologicznych (kremów, maści, syropów). Obejmuje około 50 gatunków, które rosną głównie w Ameryce Północnej.
Grindelia dwuletnią lub roczną rośliną zielną, która ma silny zapach balsamiczny. Korzeń jest cienki, wrzecionowaty. Pędy osiągają wysokość 60-70 cm, rozgałęzione lub pionowe. Liście są jasnozielone, wydłużone, nieznacznie drobno piłkowane wzdłuż brzegu. Górne liście są krótsze niż dolne.
Kwiaty są żółte, zebrane w koszyczka tworzą kwiatostan na szczytach pędów. Owoce ciemnobrązowe, nasiona lekko spłaszczone, o długości do 2 mm. Grindelia kwitnie od czerwca do września, przy sprzyjających warunkach pogodowych do października. Owoce zaczynają dojrzewać w sierpniu.
Grindelia – właściwości lecznicze
Grindelia ze względu na potwierdzone właściwości lecznicze stała się użyteczna do wywarzania farmaceutyków. Skład chemiczny rośliny to aromatyczna żywica we wszystkich organach rośliny, znajdująca się nie tylko w koszyczkach, ale również w liściach, łodygach, korzeniach. Kompozycja żywicy zawiera kwasową grupę labdany diterpenem.
Ponadto zioło zawiera małe ilości olejku borneol i fenol. Łodygi natomiast posiadają w swoim składzie flawonoidy: alkaloidy, goryczkę, glikozydy, saponiny, węglowodany, sterylny alkohol z grupy fitosteroli grindelol, fitosterol. A także kwasy organiczne: kwas mrówkowy, kwas octowy, wyższe kwasy tłuszczowe, garbniki, związki acetylowe, olejki eteryczne. W liściach odkryto flawonoidy i fenol kwasy karboksylowe. Kwiaty zawierają diterpenoidy: kwas oksygrindelowy, flawonoidy: kwercetynę, luteolin.
Grindelia wykazuje działanie:
- Rozkurczowe
- Wykrztuśne
- Przeciwskurczowe
- Antyseptyczne
- Przeciwzapalne
- Przeciwgrzybicze
- Antyalergiczne
- Uspokajające.
Badane są także właściwości przeciwnowotworowych rośliny. Najlepsze efekty osiągane są przy leczeniu takich schorzeń jak: zapalenie gardła, zapalenie krtani, tchawicy i oskrzeli. Dobre wyniki stwierdzono w leczeniu osób starszych i dzieci, w tych przypadkach, w których gromadzi się śluz w górnych drogach oddechowych. Zioło stosowane jest przy rozedmie płuc i kaszlu u pacjentów z gruźlicą płucną.
Grindelia ze względu na działanie moczopędne służy do leczenia zapalenia pęcherza moczowego. Wcześniej stosowano ją w niektórych chorobach serca, ponieważ zmniejsza szybkość akcji serca, niweluje wzrost ciśnienia krwi, eliminuje odczuwanie bólu w sercu i poprawia ogólny stan zdrowia.
Preparaty na bazie tej rośliny mogą być używane zewnętrznie, jako antidotum na dermatozy spowodowane przez pewne rośliny np. ruta zwyczajna. A także leczą wysypki alergiczne, i zapalenie spojówek.
Grindelia – zastosowanie
Grindelia jest szeroko stosowana w medycynie ludowej, jako środek wykrztuśny i przeciwzapalny, w takim przypadku zalecane jest przyjmowanie naparów z suszu roślinnego dwa razy dziennie rano i wieczorem. Zioło wykazuje zastosowanie w leczeniu chorób układu oddechowego:
- Astma
- Zapalenie tchawicy
- Zapalenie oskrzeli
- Zapalenie płuc
- Zapalenie gardła
- Zapalenie krtani
- Dychawica oskrzelowa
- Zapalenie zatok
- Koklusz
- Krztusiec.
A także:
- Zapalenie pęcherza
- Choroby kobiece
- Rak żołądka
- Odra
- Przeziębienie (grypa, angina, katar)
- Nadciśnienie tętnicze
- Tachykardia
- Ból brzucha
- Kolka u dzieci.
W tym przypadku stanów zapalnych skóry używane są kompresy alkoholowe na bazie tego zioła. W leczeniu zapalenia spojówek kompres jest wykonywany z naparów. Korzenie rośliny są używane głównie w chorobach wątroby. W przypadku chorób oczu korzystne jest przeprowadzenie zabiegu z nałożonym sokiem grindelowym. Rany są wspomagane przez dezynfekcję ran, otarć i obrzęków w formie okładów.
Grindelia – sposoby użycia
Jako środek uspokajający
1 łyżkę zioła zalać 1 szklanką wody, gotować 2-3 minuty, pozostawić na 2 godziny, przecedzić. Przyjmować 1 łyżkę, 3-4 razy dziennie, nie tylko jako środek uspokajający, ale także przeciwbakteryjny, wykrztuśny, przy chorobach pęcherza moczowego, nerek, gruźlicy płuc itp.
Napar na przeziębienie
1 łyżkę zioła zalać 1 szklanką wrzącej wody, zaparzać pod przykryciem 2 godziny, odcedzić. Przyjmować 1 -2 łyżki stołowe 3 razy dziennie.
Zastosowanie w chorobach wątroby oraz kaszlu, jako środek wykrztuśny
1 łyżkę rozgniecionych korzeni zalać 2 szklankami wody, gotować przez 5-6 minut, pozostawić pod przykryciem, na 1 godzinę, przecedzić. Pić 0,3-0,5 szklanki 3 razy dziennie.
Suche zioła w proszku należy przyjmować w ilości 1 -2 g rano na pusty żołądek, a wieczorem przed snem przy zapaleniu pęcherza.
Nalewka z grindelii
1 część rośliny na 5 części 70% alkoholu, połączyć składniki i pozostawić w butelce na 3 dni (w ciemnym miejscu). Przecedzić i przyjmować 40-60 kropli popijając szklanką wody 3-6 razy dziennie przy zapaleniu oskrzeli i detoksykacji.
Do okładów przy obrzękach i złamaniach nadaje się nalewka, którą przed użyciem rozcieńcza się przegotowaną wodą w stosunku 1:3. Stosuje się jako okłady na rany, jako środek dezynfekujący.
