Antydepresanty wykorzystywane są w leczeniu nieprawidłowości dotyczących funkcjonowania sfery psychicznej człowieka, a więc przy stanach depresyjnych, obniżeniu nastroju, braku motywacji do działania, bezsenności czy apatii. Obecnie nie przyczyniają się one do tak wielu skutków ubocznych, jak preparaty produkowane wcześniej, jednakże należy zachować dużą ostrożność przy przyjmowaniu określonych środków. Powinny być zażywane ściśle z zaleceniem lekarza.
Antydepresanty obejmują szeroką gamę leków o charakterze psychotropowym, które mają zastosowanie w leczeniu zaburzeń depresyjnych, a także psychicznych. Wskazane nieprawidłowości mogą mieć miejsce w przebiegu takich schorzeń jak: choroba afektywna dwubiegunowa, depresja, lęk napadowy, fobia społeczna, nerwica natręctw. bezsenność i inne.
Określone leki można nabyć tylko na receptę. Wypisywane są przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej bądź psychiatrę po zdiagnozowaniu u określonej osoby obecności charakterystycznych symptomów afektywnych, które utrzymują się przez czas dłuższy niż dwa tygodnie. Wśród tych objawów wymienia się następujące rodzaje zachowań: przygnębienie, smutek, pesymizm, niska samoocena, wystąpienie myśli o samobójstwie. Co więcej, są one czasami połączone z epizodami mającymi charakter maniakalny, napadami lęku, a ponadto psychozą.
Antydepresanty – działanie
Preparaty antydepresyjne powodują działanie na przekaźniki neurochemiczne w mózgu. Takie działanie jest możliwe dzięki wpływaniu środka na receptory komórek nerwowych. Stają się one bardziej bądź mniej podatne na wychwytywanie związków takich jak: serotonina, dopamina oraz noradrenalina. Należą one do tak zwanych neurotransmiterów, których poziom w organizmie człowieka ma decydujące oddziaływanie na samopoczucie. W ujęciu medycznym najczęstszą przyczyną nieprawidłowości mających odzwierciedlenie w stanach depresyjnych jest niedostateczne stężenie serotoniny oraz noradrenaliny.
Preparaty mające działanie antydepresyjne wpływają na wyrównanie określonych substancji. To sprawia, że w krótkim czasie następuje znaczna poprawa sytuacji pacjenta. Określona osoba odzyskuje chęć do życia i zaczyna pozytywnie patrzeć na przyszłe wydarzenia. Poprawia się także kwestia dotycząca bezsenności. Pacjenci, u których pojawiały się epizody maniakalne, odzyskują równowagę psychiczną, a zaburzenia lękowe ustępują.
W celu zapewnienia skuteczności leczenia z wykorzystaniem antydepresantów kuracja musi trwać co najmniej od 6 do 12 miesięcy. Jednakże dokładny czas trwania leczenia może określić tylko specjalista po dokładnym kontakcie z określonym pacjentem. Przerwanie terapii bez konsultacji z lekarzem, w większości przypadków kończy się powrotem choroby.
Jakie wyróżnia się rodzaje preparatów antydepresyjnych?
Antydepresanty różnicowane są na trzy zasadnicze grupy, wśród których wyróżnia się następujące:
- trójpierścieniowe preparaty przeciwdepresyjne, określane jako TLDP,
- selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny, a więc SSRI,
- inhibitory monoaminooksydazy (IMAO).
Pierwsze z wymienionych grup antydepresantów wpływają na wzrost poziomu dwóch neuroprzekaźników, takich jak noradrenalina, a także serotonina. Co więcej, środki te powodują stymulacje układu nerwowego. Złożone procesy inicjowane przez TLDP sprawiają, że pacjenci czują się znaczenie lepiej, wyraźnie poprawia im się nastrój oraz samopoczucie.
SSRI wyróżniają się tym, że działają na wybiórcze hamowanie wychwytu zwrotnego serotoniny. Aktywność ta powoduje zwiększenie stężenia tego związku w obszarze zewnątrzkomórkowym, a także pobudzenie receptorów zlokalizowanych w błonach komórkowych.
Ostatnia grupa antydepresantów wpływa na blokowanie czynności monoaminooksydazy A. Jest to specjalny enzym, który uczestniczy w rozkładzie serotoniny, dopaminy, a ponadto noradrenaliny. Hamowanie mechanizmów rozkładu doprowadza do tego, że pojawia się zdecydowanie wyższe stężenie wskazanych neuroprzekaźników w neuronach.
Antydepresanty – jakie skutki uboczne mogą wystąpić?
Skutki uboczne przyjmowania środków antydepresyjnych zależne są od tego, do jakiej grupy środków antydepresyjnych należy konkretny preparat. Działanie niepożądane może wystąpić także w sytuacji ich niewłaściwego połączenia bądź spożycia w towarzystwie niektórych pokarmów. W takiej sytuacji może dojść do zespołu sercowego, który określany jest jako efekt sercowy.
Negatywne skutki związane z przyjmowanie leków należących do grupy TLDP dotyczą zarówno symptomów o charakterze psychicznym i neurologicznym, jak i somatycznym, na przykład senność, drżenie dłoni, problemy z pamięcią, zaburzenia koncentracji, zwiększanie bądź zmniejszeni apetytu oraz nudności.
Niekorzystne efekty związane z przyjmowaniem leków zaliczanych do SSRI są znacznie mniejsze niż w przypadku pierwszej grupy. Wymienia się tu między innymi: nudności, jadłowstręt, biegunkę, bóle głowy, a także zaburzenia snu.
Najbardziej charakterystyczne symptomy pojawiające się w przypadku zażywania preparatów z grupy IMAO to efekt sercowy. Wskazane środki wpływają na blokowanie metabolizmu pewnych aminokwasów, przede wszystkim tyraminy. To sprawia, że dochodzi do powstania niebezpiecznych przełomów nadciśnieniowych. Dlatego też w towarzystwie tych preparatów nie należy spożywać czerwonego wina, owoców cytrusowych, serów pleśniowych i innych produktów zawierających wskazany rodzaj aminokwasu.
