Zgorzel gazowa (odmienna, historyczna już nazwa to gangrena), jest dolegliwością infekcyjną, jaka jest wywoływana przede wszystkim poprzez bakterię o nazwie Clostridium perfringens (laseczka zgorzeli gazowej). Bakteria ta wytwarza przeróżnego typu trucizny, jakie odpowiedzialne są za przebieg dolegliwości.
Zgorzelą (gangreną) określamy gnilny rozpad tkanek poprzez bakterie beztlenowe w ludzkim organizmie. Jest to poważny stan zagrażający życiu. Tkanka, żeby żyć, musi być nieustannie zaopatrywana w krew. Odcięcie napływu krwi skutkuje pozbawieniem tkanki źródła tlenu oraz substancji wzmacniających oraz wywołuje jej martwicę. Zgorzel gazowa jest formą zgorzeli, martwicą mięśni i/lub tkanki łącznej, wywołaną zainfekowaniem bakteriami z typu Clostridium, w 80% wypadków jest to laseczka zgorzeli gazowej (Clostridium perfringens).
Jak powstaje zgorzel gazowa?
Zgorzel gazowa rozwija się przeważnie w wypadku dużych uszkodzeń, kiedy dochodzi do dużego uszkodzenia oraz niedotlenienia tkanek. Bakterie Clostridium natychmiast funkcjonują w obszarze zakażonego terenu atakując oraz niszcząc komórki organizmu. W przebiegu tymże bakterie powodują fermentację oraz uwalniają do tkanek gaz gnilny, jaki zbiera się pod skórą. Jest on wyczuwalny palpacyjnie więc badaniem palcami, rana jest jakby pulchna, spuchnięta. Zgorzel gazowa doprowadza do przedostawania się trucizn bakteryjnych do krwi, czego konsekwencją jest szok toksyczny doprowadzający do śmierci. Dzieje się tak dlatego, iż trucizny oraz enzymy tworzone poprzez bakterię warunkują inwazję tkanek, podnoszą drożność naczyń oraz wywołują rozpad komórek krwi.
U kogo przeważnie dochodzi do rozwoju zgorzeli gazowej?
Zgorzel gazowa przeważnie rozwija się u osób, u których doszło do powstawania zakażonych ran, rany takie występują zazwyczaj na skutek urazu bądź na skutek pogryzienia poprzez zwierzęta. Dodatkowo, zgorzel gazowa może także rozwinąć się u osób cierpiących z powodu ogromnych stanów zapalnych skóry oraz tkanki podskórnej (przede wszystkim u pacjentów z cukrzycą), po przeróżnego typu zabiegach chirurgicznych w obszarze jamy brzusznej i w przeróżnego typu ropniach wewnątrzbrzusznych oraz pozostałych zmianach ropnych. Elementami, jakie kwalifikują do rozwoju zgorzeli gazowej, więc gangreny, jest także cukrzyca, jak i przeróżnego typu dolegliwości naczyń, i też zarażenie wirusem HIV oraz spadki wytrzymałości u osób cierpiących z powodu choroby nowotworowej.
Przyczyny zgorzeli gazowej
Rezerwuarem bakterii zgorzeli gazowej jest przewód pokarmowy zwierząt. Wraz z ich stolcem przedostaje się do gleby. Gdy dojdzie do zanieczyszczenia zniszczonej skóry, więc zakażenia rany, zarażenie wchodzi do bliskich tkanek. Zwłaszcza narażone na zarażenie są rany głębokie nieodpowiednio zaopatrzone. Laseczka zgorzeli gazowej najlepiej rozwija się w środowisku beztlenowym, i zatem właśnie w tkankach głębokich bez dostępu tlenu. Przez tworzone enzymy oraz trucizny dokonuje inwazji do tkanek, uszkadza komórki, niszczy naczynia krwionośne oraz podnosi ich przepuszczalność. Gdy dostanie się do krwioobiegu, może wywołać symptomy pełne, z jakich największym może być wstrząs epidemiczny (toksyczny). Rany, jakie kwalifikują do rozwoju zgorzeli, to nie jedynie rany powstałe w efekcie urazów, ale też ukąszenia.
Symptomy zgorzeli gazowej
Głównym symptomem zgorzeli gazowej jest ogromny ból w strefie rany. Następnie pojawia się obrzęk, z rany sączy się krwistobrunatna wydzielina, w tkankach otaczających czuje się bąbelki gazu. Okrężna część kończyny jest zimna, bez odczuwalnego tętna. Z symptomami miejscowymi pojawiają się równocześnie ogólne symptomy trujące. Symptomy trujące to między innymi temperatura, ogólne zmęczenie, zażółcenie warstw skórnych, czasem symptomy nieżytu żołądkowo-jelitowego.
Gangrena – zidentyfikowanie oraz leczenie
Diagnoza gangreny jest poprzedzona przeprowadzeniem wielu rozmaitych badań, takich jak: badanie krwi, ocena działania nerek oraz wątroby, prześwietlenie (pozwoli stwierdzić egzystencję gazu w tkankach miękkich), hodowla kultur bakterii na próbce uzyskanej ze skóry bądź na próbce krwi, badanie moczu, kinazy kreatynowej, i też badania odpornościowe. Leczenie gangreny przeprowadzane jest w szpitalu – stosowane są antybiotyki, wykorzystywane jest też leczenie chirurgiczne, polegające na usunięciu obumarłych tkanek. W poważnych wypadkach gangreny niezbędna jest chociażby amputacja kończyny. W leczeniu wykorzystywana jest też tlenoterapia hiperbaryczna. Istotne jest także leczenie symptomów pojawiającego się wstrząsu. Nieleczona gangrena może doprowadzić chociażby do śmierci.
Czy możliwe jest pełne wyleczenie zgorzeli gazowej?
Zgorzel gazowa jest niezwykle poważną dolegliwością. Śmiertelność w nieleczonej zgorzeli gazowej sięga 100%. W wypadku wykorzystania właściwego leczenia (antybiotyki, leczenie hiperbaryczne tlenem) wskaźnik śmiertelności spada do 20-30%. Zwłaszcza groźne są źródła zarażenia umieszczone w obszarze tułowia w porównaniu z zainfekowaniem umieszczonym na kończynach. Dolegliwość, jaką udało się wyleczyć, zwykle pozostawia po sobie trwałe uszkodzenie w formie zniekształceń ciała. Czasami amputacji zajętych procesem patologicznym kończyn.
