Immunoglobuliny typu A (IgA) to przeciwciała zaangażowane w zapewnienie odporności miejscowej. Główne wskazania do wykonywania badań w tym kierunku to: ocena odporności organizmu, przebieg procesów zakaźnych, choroby wątroby, nerek, żołądka, jelit, układu limfatycznego, w przewlekłym stanie zapalnym.
IgA są tworzone przez limfocyty B (komórki plazmatyczne) z błon śluzowych narządów wewnętrznych, gdy przedostaje się określony antygen. Zawartość IgA w organizmie jest 5-10 razy mniejsza niż IgG, ale ilość jego produkcji dziennie znacznie przekracza produkcję IgG. Prawidłowy poziom immunoglobuliny typu A (IgA) w organizmie człowieka powinen mieścić się w granicach 0,7–5,0 g/l.
Co to jest immunoglobulina typu A (IgA)?
Immunoglobuliny typu A (IgA) to białka, reprezentujące klasę przeciwciał A, zapewniające miejscową odporność. W ludzkim organizmie prezentowane są w postaci dwóch frakcji: surowicy, zapewniającej miejscową odporność i wydzielniczej zawartej w mleku, wydzielinach przewodu pokarmowego i oddechowego, śliny, szyjki macicy, żółci, moczu, płynu łzowego. Tworząc, wraz z nieswoistymi czynnikami odporności, ochronę błon śluzowych przed mikroorganizmami i wirusami. Surowica IgA jest frakcją gamma globulin i stanowi 10-15% całkowitej ilości wszystkich rozpuszczalnych immunoglobulin.
Poprzez wiązanie się z mikroorganizmami przeciwciała klasy IgA opóźniają ich przywiązanie do powierzchni komórki. Spadek zawartości IgA wskazuje na brak odporności swoistej i miejscowej. Wzrost stężenia może wskazywać na ostre i przewlekłe procesy zakaźne, pasożytnicze, grzybicze, bakteryjne, choroby wątroby, układowy toczeń rumieniowaty, szpiczak, gammapatię monoklonalną (rozrost komórek limfoidalnych linii B układu krwiotwórczego, zdolnych do produkcji przeciwciał).
Dlaczego ważne jest wytwarzanie immunoglobuliny typu A (IgA)?
Główną funkcją IgA w surowicy jest zapewnienie miejscowej odporności, ochrona dróg oddechowych, dróg moczowych i przewodu pokarmowego przed infekcjami. Przeciwciała wydzielnicze wykazują wyraźne działanie polegające na: zapobieganiu przywieraniu bakterii do powierzchni komórek nabłonkowych, bez którego uszkodzenie bakterii w komórce staje się niemożliwe. Wraz z niespecyficznymi czynnikami odporności chronią błony śluzowe przed mikroorganizmami i wirusami. Niedobór immunoglobuliny typu A (IgA) wrodzony lub nabyty może prowadzić do nawracających infekcji, chorób autoimmunologicznych i alergii.
IgA nie przenika przez barierę łożyskową, jej poziom u noworodków wynosi około 1% stężenia u dorosłych, w pierwszym roku życia wynosi on tylko 20% poziomu osób dorosłych. W pierwszych dniach życia IgA wchodzi do organizmu dziecka z siarą matki, chroniąc drogi oddechowe i przewód pokarmowy. Wiek 3 miesięcy jest definiowany, jako okres krytyczny, jest szczególnie ważny dla diagnozy wrodzonego lub przejściowego niedoboru odporności miejscowej. Poziom IgA, charakterystyczny dla osoby dorosłej, dziecko osiąga w wieku 5 lat.
Ocena przebiegu chorób występujących przy aktywacji odporności:
- Ostre i przewlekłe infekcje wirusowej i bakteryjnej etiologii.
- Astma oskrzelowa.
- Choroby onkologiczne układu limfatycznego (białaczka, szpiczak).
- Choroby tkanki łącznej (toczeń rumieniowaty układowy, reumatoidalne zapalenie stawów i inne).
Wskazania do określenia poziomu immunoglobuliny typu A (IgA)
- Nawracające bakteryjne infekcje dróg oddechowych (zapalenie zatok, zapalenie płuc), a także zapalenie ucha i opon mózgowych, astma oskrzelowa.
- Przewlekła biegunka, zespół złego wchłaniania.
- Reakcje anafilaktyczne po transfuzji.
- Zespół Louis-Bar (dziedziczna choroba charakteryzuje ataksja móżdżkowa, teleangiektazje skóry i spojówek, niedoboru odporności komórek T).
- Choroby nowotworowe układu limfatycznego (szpiczak, białaczka, chłoniak wielkokomórkowy).
- Choroby tkanki łącznej (reumatoidalne zapalenie stawów, układowy toczeń rumieniowaty, zapalenie skórno-mięśniowe).
- Przewlekłe zapalenie wątroby, marskość wątroby.
Immunoglobuliny typu A (IgA) – podwyższone parametry (dodatnie)
- Zespół Wiskotta – Aldricha (jest pierwotnym niedoborem odporności).
- Przewlekłe infekcje ropne, zwłaszcza przewodu pokarmowego i dróg oddechowych (astma, gruźlica).
- Choroby autoimmunologiczne, takie jak reumatoidalne zapalenie stawów.
- Szpiczak mnogi (typ lgA).
- Mukowiscydoza.
- Bezobjawowa gammapatia monoklonalna (IgA).
- Przewlekłe uszkodzenie wątroby (zapalenie wątroby, marskość).
- Enteropatia.
- Alkoholizm.
Immunoglobuliny typu A (IgA) – obniżone parametry (ujemne)
Nabyte:
- Nowotwory układu limfatycznego, choroby limfoproliferacyjne.
- Stan po splenektomii (częściowe lub całkowite usunięcie śledziony).
- Leczenie lekami immunosupresyjnymi, cytostatykami.
- Napromieniowanie za pomocą promieniowania jonizującego.
- Niedokrwistość złośliwa, hemoglobinopatia.
- Atopowe zapalenie skóry.
- Wrodzona niewydolność:
- Pierwotnych niedoborów odporności (choroba Brutona).
- Ataxia-teleangiektasia (zespół Louisa – Bara).
- Niewydolność odporności swoistej.
Inne powody:
- Długi kontakt z benzenem, toluenem, ksylenem.
- Przyjmowanie dekstranu, metyloprednizolonu, estrogenu, karbamazepiny, kwasu walproinowego, preparatów złota.
