Dracena znajduje się w gronie najpopularniejszych w naszym kraju trujących roślin doniczkowych. Cechą charakterystyczną kwiatu jest jej piękny wygląd oraz to, że dość szybko się rozwija i nie należy do roślin wymagających. Jednakże wykazuje ona duże niebezpieczeństwo dla malutkich dzieci, a ponadto zwierząt domowych, a w szczególności kotów.
Rodzina do której należy opisywany kwiat to Draceny, obejmująca w swoim zasięgu blisko 40 różnych gatunków. W stanie naturalnym występuje przede wszystkim w Azji oraz Afryce, a także na obszarze Wysp Kanaryjskich, a więc w ciepłej i wilgotnej lokalizacji. W środowisku tym są one w stanie osiągnąć wysokość nawet kilkunastu metrów. Niezwykle często występują również drzewiaste pnie. Rośliny uprawiane w formie doniczkowej mają oczywiście niższą wysokość.
Dracena powinna być zlokalizowana w miejscu charakteryzującym się dużą oświetleniem o charakterze rozproszonym, w taki sposób aby nie była ona narażona w sposób bezpośredni na działanie promieni słonecznych. Gdy przechodzi przez okres wzrostu może stać w temperaturze pokojowej 21 oC. W okresie zimowym temperatura może być nieznacznie obniżona do 13oC. Jednakże występują takie gatunki dracen, które w okresie zimowym potrzebują minimalnej temperatury na poziomie 18oC. W związku z tym istotne jest zapoznanie się z wymaganiami jakie przypisuje się posiadanej przez nas odmianie draceny.
Rośliny te w zależności od gatunku wyróżniają się różnorodnością liści. Mają dłuższe bądź krótsze, a także szersze albo węższe liście. Na szczytach układają się one w koronę, która przypomina wyglądem rozpostarty parasol.
Kwiaty omawianej roślinki mają barwę zielono-białą albo kremową. Zebrane są one w kwiatostany w formie kłosa albo baldachu. Zapach jest bardzo łagodny, praktycznie niewyczuwalny. W warunkach domowych praktycznie nigdy nie podlegają procesowi zakwitania. Najczęściej występujące domowe uprawy draceny: smoczą, wonną, obrzeżoną, Hookera, Sandera oraz odwróconą. W naszym kraju największą popularnością cieszy się dracena wonna.
Dracena – związki toksyczne
Kwiaty należące do omawianego gatunku wykazują się szczególnie dużym niebezpieczeństwem dla dzieci oraz wyjątkową toksycznością dla zwierząt domowych. Podkreślić należy fakt, że do grupy zwierząt głównie narażonych na działanie tych roślin są koty, które wyjątkowo lubią przegryzać liście draceny.
Do niebezpiecznych związków w przypadku tych roślin należą saponiny, które należą do glikozydów z masą cząsteczkową około 600-1500 u. Niewielki ilości określonych substancji przyczyniają się do pozytywnego działania, takiego jak: obniżanie poziomu cholesterolu, polepszenie i przyspieszenia trawienia tłuszczów, działanie moczopędne, aktywność przeciwbakteryjna, przeciwwirusowa, a ponadto przeciwgrzybicza.
W większej zawartości działają w sposób toksyczny, który objawia się przez obniżanie poziomu białka całkowitego we krwi, powodowanie wymiotów, doprowadzanie do powstania hemolizy erytrocytów (czerwone białka krwi). Ostatni z wymienionych procesów może powodować przepuszczanie hemoglobiny do osocza, co skutkuje uszkodzeniem szpiku kostnego oraz wywołuje efekt anemii.
Dracena – symptomy świadczące o zatruciu
W odniesieniu do dzieci, symptomy świadczące o zatruciu uzależnione są od ilości saponin, które przeszły do organizmu razem z częściami rośliny. W głównej mierze wymienia się tutaj wymioty, trudności z koncentracją, a takze rozszerzenie źrenic.
Wśród najczęściej występujących objawów zatrucia pojawiających się u kotów wymienia się zmiany w zachowaniu naszego zwierzaka. To co jest w tym przypadku zauważalne, to duża aktywność kota albo też osowiałość. Dzieje się tak dlatego, że saponiny wykazują u kotów działanie na różne funkcje mózgu. W przypadku innych zwierzątek domowych, czy też gospodarskich, objawy świadczące o zatruciu dracena będą inne.
Przykładem tutaj mogą być konie, u których nasileniu ulega perystaltyka jelit. Przeciwne działanie pojawia się w odniesieniu do świnek morskich, a także myszy. W tym aspekcie ruchy te niemal zupełnie znikają. Szczury natomiast doświadczają skoków ciśnienia krwi oraz spowolnienia akcji serca. Saponiny spożyte w wielkich ilościach mogą skutkować porażeniem mózgu oraz rdzenia. Ponadto mogą doprowadzić do nieprawidłowości funkcjonowania układu oddechowego oraz krążenia.
Dracena – jak postępować w przypadku zatrucia
W przypadku, kiedy pojawia się przekonanie lub podejrzenie, że nasza pociecha połknęła bądź przegryzła liście omawianej tutaj rośliny, koniecznie trzeba przewieźć dziecko do lekarza. Szczególnie jest to ważne, gdy do wnętrza dziecka dostało się więcej niż jeden czy dwa liście.
Lekarz zdecyduje czy określony przypadek związany jest z koniecznością wywołania wymiotów czy tez podania preparatów leczniczych. Specjalista podejmie taką decyzję na podstawie symptomów świadczących o zatruciu, w przypadku gdy się pojawią.
Gdy wystąpiło podejrzenie lub pewność, że domowy zwierzak spożył niebezpieczna roślinę należy koniecznie udać się do weterynarza.
