Ostra biegunka to gwałtowna reakcja organizmu na atak bakterii, wirusów, toksyn czy grzybów. Ale to też efekt uboczny na przykład dużego stresu. Niby nie groźna, jednak potrafi zachwiać równowagę funkcjonowania całego organizmu. Nie wolno jej bagatelizować! Nieleczona biegunka może nawet doprowadzić do zgonu.
Biegunka występuje w sytuacji, gdy osoba chora oddaje stolec o wiele częściej niż normalnie, przyjęło się, że nie mniej niż 3-4 razy na dobę. Przyjmuje on też inną formę. Jest innej niż zwykle konsystencji – od półpłynnej, przez płynną, do wodnistej. Może mieć też przykry zapach. Często pojawia się domieszka krwi, śluzu i ropy. Objawy, na pozór podobne, zależne są od wywołujących je czynników.
O ostrej biegunce możemy mówić w momencie, gdy jej objawy utrzymują się około 10-14 dni. Jeśli dłużej jest to już biegunka przewlekła. Przy każdy z typów zazwyczaj występują dodatkowe dolegliwości takie jak: kurczowy ból brzucha, ogólne osłabienie i rozbicie, nudności, wymioty oraz gorączka. Częstym powikłaniem, występującym jeszcze podczas trwania choroby, jest odwodnienie organizmu.
Ostra biegunka – najczęstsza przyczyna: bakterie i wirusy
Ostra biegunka najczęściej wywołana jest przez zakażenie o podłożu bakteryjnym lub wirusowym. Obie zaś są następstwem nieprzestrzegania podstawowych zasad higieny. Dlatego tak ważne jest częste mycie rąk, szczególnie po wyjściu z toalety. Owoce i warzywa muszą być dokładnie umyte przed zjedzeniem, a woda – pochodzić ze sprawdzonego źródła. To najłatwiejszy sposób, aby zmniejszyć możliwość zakażenia bakteriami.
Bakterie, które dostaną się do organizmu przenikają przez kwas żołądkowy do jelita cienkiego, gdzie się rozmnażają. Gdy uszkodzą komórki nabłonka jelitowego skutecznie utrudniają wchłanianie glukozy i sodu. Organizm, aby się bronić przed toksycznymi substancjami wywołuje biegunkę. Wraz z większą ilością wypróżnień, poziom toksyn zmniejsza się.
Ostrą biegunkę o podłożu bakteryjnym mogą wywołać między innymi:
- gronkowce,
- pałeczki okrężnicy (e.coli),
- dur brzuszny,
- pałeczki czerwonki,
- salmonella.
Zakażenia wirusowe najczęściej wywołują rotawirusy (u dzieci, z czasem nabierają na nie odporności i dorosłych to zakażenie praktycznie nie dotyka), norowirusy (atakujące z kolei osoby dorosłe) i adenowirusy.
Ostra biegunka
Ostrą biegunkę może też wywołać działanie toksyn bakteryjnych oraz toksyn grzybiczych. Najczęściej tymi dwoma typami zakażona jest żywność. Poprzez drogę pokarmową, ale tez kontakt z osobą zakażoną istnieje możliwość zakażenia pasożytniczego. Ten typ występuje niezwykle rzadko w krajach rozwiniętych.
Ale biegunka ostra może mieć tez inne przyczyny, niezwiązane z zakażeniami. Może to być efekt działania leków, szczególnie antybiotyków, leków hipotensyjnych, niesteroidowych, przeciwzapalnych, antydepresyjnych, działających na soki żołądkowe czy przeciwcukrzycowe. W takiej sytuacji należy skontaktować się z lekarzem. Na pewno zaleci od stosowanie odpowiedniej ochrony, czyli probiotyków. Często eliminują on problem biegunki bardzo szybko.
To też efekt nietolerancji pokarmowych – laktozy u osób jej nietrawiących czy glutenu u cierpiących na celiakię. Niestety, ale w takiej sytuacji trzeba unikać alergizujących substancji, gdyż stanowi to poważne zagrożnie. Lekarz alergolog może również przeprowadzić odpowiednie testy i właściwe leczenie, w tym specjalistyczne odczulanie.
Niektóre choroby zapalne jelit również powodują ostrą biegunkę. To między innymi choroba Crohna, zapalenie jelita grubego, zespół jelita drażliwego czy nadczynność tarczycy. W każdym z tych przypadków należy skonsultować się z lekarzem, który ustawi odpowiednie leczenie. Pamiętaj, że biegunka nie może trwać wiecznie!
Ostra biegunka – leczenie biegunki
Biegunka jest bardzo nieprzyjemnym schorzeniem, które – jeśli zostanie zbagatelizowane – może poważnie zaszkodzić zdrowiu, a nawet życiu człowieka. Dlatego dla własnego bezpieczeństwa najlepiej skonsultować się z lekarzem. Ten zadecyduje, jak należy dalej postępować. Przy biegunce pochodzenia bakteryjnego istnieje prawdopodobieństwo konieczności zastosowania antybiotyku.
Zazwyczaj jednak wystarczy przyjmować probiotyki przywracające prawidłową florę bakteryjną w jelitach. Sód, potas i chlor – to składniki, które powinny być dodatkowo uzupełniane w płynach. A tych trzeba spożywać jak najwięcej, aby nie doprowadź do odwodnienia organizmu. Szczególnie niebezpieczne jest ono u małych dzieci, gdyż ma wpływ na dalszy rozwój małego organizmu.
Najczęstszym lekiem, podawanych podczas występowania biegunek, jest węgiel leczniczy. Wiąże on ze sobą toksyny i bakterie, co zapobiega dostaniu się szkodliwych substancji do jelit i spowodowania kolejnego rozwodnienia. Lekarze zalecają też przyjmowanie leków ściągających, adsorpcyjnych oraz preparatów spazmolitycznych.
Pamiętaj, że samej biegunki nie można lekceważyć. Jeśli jednak występuje z innymi objawami – wysoką gorączką, zasłabnięciami, krwią, śluzem bądź ropą w kale, problemami z oddawaniem moczu – koniecznie wybierz się do lekarza. Jeśli będzie trwała dłużej niż 10 dni biegunka ostra przejdzie w przewlekłą. A ta bardzo zagraża zdrowiu i życiu ludzkiemu.
