Niestrawność to nie choroba. To zespół objawów powodujących dyskomfort bądź ból w górnej części brzucha, wzdęcia, nudności i odbijanie. W większości przypadków niestrawność jest wywołana przez jedzenie lub piciem negatywnie oddziałujących na organizm produktów. Swoje źródło może mieć także w rozwoju infekcji lub stosowaniu niektórych leków.
Co to jest niestrawność?
Przede wszystkim niestrawność jest grupą objawów, a nie określoną chorobą. Większość osób cierpiących na niestrawność odczuwa ból i dyskomfort w żołądku lub okolicy klatki piersiowej. Dyskomfort pojawia się zwykle kilka chwil po spożyciu jedzenia lub picia. Zasadniczo, niestrawność powoduje uczucie pełności i osłabienia, nawet jeśli ilości spożytego jedzenia nie były duże.
Jak poradzić sobie z niestrawnością?
Leczenie niestrawności zależy od przyczyny i nasilenia objawów. Jeśli objawy są łagodne i nieczęste, zwykle zmiany stylu życia są wystarczające. Zmiany polegają na spożywaniu mniejszych ilości tłustych i pikantnych potraw oraz ograniczeniu kofeiny, alkoholu i czekolady. Ponadto, regularny sen, przez co najmniej 7 godzin każdej nocy może również pomóc złagodzić łagodną niestrawność. Pomocne są także systematyczne ćwiczenia w postaci aerobiku, jazdy na rowerze, joggingu lub innych form, a także rzucenia palenia.
Leki na niestrawność
W ciężkich postaciach niestrawności, bądź w przewlekłych formach, niezbędnym krokiem do wyleczenia schorzenia jest przyjmowanie zapisanych przez lekarza środków. Do leków tych zalicza się:
- Leki zobojętniające sok żołądkowy: przeciwdziałają działaniu kwasu żołądkowego. Są to leki dostępne bez recepty, które nie wymagają specjalnego zalecenia lekarza. Internista, zwykle zaleca stosowanie leków zobojętniających kwas jako jeden z pierwszych sposobów leczenia niestrawności.
- Antagoniści receptora H-2: zmniejszają poziom kwasu żołądkowego i działają dłużej niż leki zobojętniające. Jednak leki zobojętniające sok żołądkowy działają szybciej. Niektóre z nich są sprzedawane bez recepty, ale niektóre wymagają zalecenia lekarza. W przypadku stosowania tego środka, mogą pojawić się skutki uboczne w postaci mdłości, wymiotów, zaparć, biegunki oraz bólu głowy.
- Inhibitory pompy protonowej: są to wysoce skuteczne środki, które są zalecane osobom narzekającym na refluks żołądkowo-przełykowy. Redukują kwas żołądkowy i są silniejsze niż antagoniści receptora H-2.
- Antybiotyki: Jeśli bakterie H. pylori wywołują rozwój wrzodów trawiennych, które powodują niestrawność, przepisany zostanie antybiotyk. Działania niepożądane mogą obejmować rozstrój żołądka, biegunkę i infekcje grzybicze.
Objawy niestrawności są złożone
Objawy niestrawności są złożone. Oznacza to, że ich ilość może być większa. Niestrawność to nie tylko dyskomfort w okolicy brzucha, ale także:
- nudności,
- odbijanie,
- ból,
- uczucie pełności lub sytości,
- uczucie rozdęcia.
W bardzo rzadkich przypadkach niestrawność może być objawem nowotworu żołądka. Jednak ilość tego rodzaju przypadków jest nieznaczna. Warto wiedzieć, że niestrawność nie wymaga podjęcia zaawansowanej diagnostyki. Jakikolwiek niepokój związany z niestrawnością powinien dać do zrozumienia jeśli objawy trwają dłużej niż 2 tygodnie.
Jeśli niestrawności towarzyszy silny ból, w nagłych przypadkach należy zastosować leczenie. W konsekwencji mogą pojawić się kolejne objawy:
- utrata apetytu lub utrata masy ciała,
- wymioty,
- niezdolność do przełknięcia śliny,
- czarne stolce,
- żółte zabarwienie oczu i skóry,
- ból w klatce piersiowej podczas wysiłku,
- duszność,
- osłabienie,
- ból w klatce piersiowej, który rozprzestrzenia się na szczękę, ramię lub szyję.
Należy sobie uświadomić, że niestrawność i zgaga są często mylone ze sobą, ale są to dwa oddzielne stany, pomimo regularnego występowania w tym samym czasie. Zgaga jest objawem refluksu kwasu żołądkowego opisywanego jako uczucie pieczenia za mostkiem, które zwykle występuje po jedzeniu.
Dieta w przypadku niestrawności
Dieta bogata w błonnik to dobry sposób na złagodzenie niestrawności. Ma działanie oczyszczające jelita i sprawia, że trawienie przebiega gładko i czysto. Owoce, orzechy, rośliny strączkowe i produkty pełnoziarniste są bogate w błonnik i stanowią doskonały wybór dla ochrony przed niestrawnością. Wiele jogurtów i płatków zbożowych zostało również wzmocnionych dodatkowym błonnikiem.
Ważne jest przestrzeganie zrównoważonej diety, która wyklucza ostre lub tłuste potrawy. Należy pamiętać, aby spożywać płyny z każdym posiłkiem, ponieważ pomaga to w przemieszczaniu pokarmu przez przewód pokarmowy. Skuteczne jest także spożywanie czterech lub pięciu mniejszych posiłków dziennie. Wbrew pozorom nie powinno się jeść trzech większych dań.
Przyczyny niestrawności u człowieka
Niestrawność jest zwykle spowodowana nieprawidłowym stylem życia i spożywaniem niezbyt zdrowych pokarmów. Może być również związana z rozwojem infekcji lub innych chorób przewodu pokarmowego. Objawy są zwykle wywoływane przez kwas żołądkowy wchodzący w kontakt z błoną śluzową. Kwasy żołądkowe rozbijają błonę śluzową, powodując podrażnienie i stany zapalne. Połączenie tych dwóch zjawisk wywołuje nieprzyjemne objawy niestrawności. Najczęstsze przyczyny niestrawności to:
- jedzenie za dużo lub za szybko,
- jedzenie tłustych lub pikantnych potraw,
- picie zbyt dużej ilości kofeiny lub alkoholu,
- spożywanie zbyt dużej ilości czekolady lub sody,
- uraz emocjonalny,
- obecność kamieni żółciowych,
- zapalenie żołądka,
- przepuklina przełyku,
- zakażenie, zwłaszcza bakterią o nazwie Helicobacter pylori ( H. pylori ),
- nerwowość,
- otyłość,
- zapalenie trzustki,
- wrzody trawienne,
- palenie papierosów,
- niektóre leki, takie jak antybiotyki i środki przeciwbólowe,
- rak żołądka.
W przypadku, gdy lekarz nie może przyczyny niestrawności, osoba może mieć tzw. niestrawność czynnościową. To rodzaj niestrawności bez jakiejkolwiek strukturalnej lub metabolicznej choroby. Związku z czym, zdiagnozowanie objawów jest trudne. Może to być także spowodowane dysfunkcją żołądka, która uniemożliwia prawidłowe przyjmowanie i trawienie pokarmu.
