Przysadka mózgowa to mały gruczoł wielkości grochu, który odgrywa ważną rolę w regulowaniu funkcji życiowych organizmu i ogólnego dobrego samopoczucia. Jest on określany jako „nadrzędny gruczoł” organizmu, ponieważ kontroluje aktywność większości innych gruczołów wydzielających hormony.
Hormony wydzielane przez przysadkę mózgową pomagają kontrolować: wzrost, ciśnienie krwi, zarządzanie energią, wszystkie funkcje narządów płciowych, tarczycy i metabolizmu, a także niektóre aspekty ciąży, porodu, nawodnienia organizmu, regulacji temperatury i uśmierzania bólu.
Funkcje
Przysadka mózgowa nazywana jest „gruczołem nadrzędnym”, ponieważ hormony, które wytwarza, kontrolują tak wiele różnych procesów w ciele. Wyczuwa potrzeby organizmu i wysyła sygnały do różnych narządów i gruczołów w całym ciele, aby regulować ich funkcje i utrzymywać odpowiednie środowisko. Wydziela on w krwiobiegu różne hormony, które pełnią rolę przekaźników do przekazywania informacji z przysadki mózgowej do odległych komórek, regulując ich aktywność.
Na przykład przysadka mózgowa produkuje prolaktynę , która działa na piersi, aby pobudzić produkcję mleka. Przysadka mózgowa wydziela również hormony działające na nadnercza , tarczycę , jajniki i jądra, które z kolei wytwarzają inne hormony. Poprzez wydzielanie hormonów przysadka kontroluje metabolizm , wzrost, dojrzewanie płciowe, rozmnażanie, ciśnienie krwi i wiele innych istotnych funkcji i procesów fizycznych.
Jakie hormony produkuje przysadka mózgowa?
Przedni płat przysadki wytwarza następujące hormony i uwalnia je do krwiobiegu:
- hormon adrenokortykotropowy, który stymuluje gruczoły nadnercza do wydzielania hormonów steroidowych, głównie kortyzolu
- hormon wzrostu, który reguluje wzrost, metabolizm i skład ciała
- hormon luteinizujący i hormon folikulotropowy , znany również jako gonadotropiny. Działają na jajniki lub jądra, aby stymulować produkcję hormonów płciowych oraz dojrzałość komórek jajowych i plemników
- prolaktynę, która stymuluje produkcję mleka
- hormon pobudzający tarczycę, który stymuluje tarczycę do wydzielania hormonów tarczycy.
Każdy z tych hormonów jest wytwarzany przez oddzielny rodzaj komórki w przysadce mózgowej, z wyjątkiem hormonu folikulotropowego i hormonu luteinizującego , które są wytwarzane razem przez tę samą komórkę.
Istnieją dwa hormony, które są produkowane przez podwzgórze, a następnie przechowywane w tylnym przysadce mózgowej, zanim zostaną wydzielone do krwioobiegu. Są to:
- hormon antydiuretyczny (zwany również wazopresyną ), który kontroluje gospodarkę wodną i ciśnienie krwi
- oksytocyna, która stymuluje skurcze macicy podczas porodu i wydzielania mleka podczas karmienia piersią.
Zaburzenia
Przysadka mózgowa jest ważnym gruczołem w ciele a produkowane przez niego hormony wykonują różnorodne zadania i regulują funkcje wielu innych narządów. Oznacza to, że objawy występujące, gdy przysadka przestaje działać prawidłowo, mogą być różne, w zależności od tego, który hormon nieodmaga.
Zaburzenia, które bezpośrednio wpływające na przysadkę mózgową można podzielić na trzy główne kategorie:
- Zaburzenia, które powodują, że przysadka mózgowa wytwarza zbyt dużo jednego lub więcej hormonów. Przykłady obejmują akromegalię , chorobę Cushinga i prolaktynoma .
- Zaburzenia, które powodują, że przysadka wytwarza zbyt mało jednego lub więcej hormonów. Przykłady obejmują niedobór hormonu wzrostu u dorosłych, moczówkę prostą i niedoczynność przysadki.
- Zaburzenia, które zmieniają rozmiar i / lub kształt przysadki mózgowej.
Typ komórki może się dzielić, a następnie tworzyć niewielką, łagodną grudkę, zwaną guzem, a pacjent może wtedy cierpieć na skutek nadmiernej ilości hormonu wytwarzanego przez komórkę. Jeśli guz bardzo się powiększa, nawet jeśli nadal będzie łagodny, może zgnieść otaczające komórki i zaburzyć ich działanie (niedoczynność przysadki) lub popchnąć w górę i zakłócić widzenie – powodując wadę pola widzenia.
Bardzo rzadko guz może rozszerzać się na boki i powodować podwójne widzenie, ponieważ wpływa na nerwy kontrolujące ruchy gałek ocznych. Należy podkreślić, że nawet gdy guzy te są duże, bardzo rzadko rozprzestrzeniają się na inne części ciała.
Choroby
Najczęstszy problem związanym z przysadką mózgową jest stan, gdy rozwija się łagodny guz zwany również gruczolakiem.
Guzy przysadki nie są typowymi „guzami mózgu”. Określenie to jest używane przez lekarzy do opisania obrzęku, który nie jest nowotworowy. Niektóre guzy przysadki mogą istnieć od lat bez powodowania objawów, a niektóre z nich nigdy nie wywołają objawów.
Większość guzów przysadki występuje u osób bez rodzinnych problemów z przysadką i choroba ta zwykle nie jest przekazywana z pokolenia na pokolenie. Zdecydowanie najczęstszym rodzajem guza (około połowy wszystkich przypadków) jest guz „nieczynny”. Jest to guz, który sam w sobie nie wytwarza żadnych hormonów.
Może powodować bóle głowy i problemy ze wzrokiem lub może naciskać na przysadkę mózgową, powodując zatrzymanie produkcji wymaganej ilości jednego lub więcej hormonów przysadki. Ten efekt może również wystąpić po leczeniu, w którym pacjent jest leczony z powodu nowotworu za pomocą operacji lub radioterapii.
