Parathormon – prawdopodobnie wiesz, że potrzebujesz odpowiedniego poziomu wapnia, aby mieć mocne kości i zęby. Ale czy orientujesz się, że potrzebujesz właściwego poziomu tego minerału, aby mieć zdrowe naczynia krwionośne, mięśni i nerwy? Jeśli niedawno miałeś robione badania z krwi, które wykazało bardzo wysoki lub bardzo niski poziom wapnia, lekarz może zlecić Ci przeprowadzenie innego badania krwi.
Chodzi o poziom parathormonu (PTH). Jest on wytwarzany przez 4 małe przytarczyce, znajdujące się w szyi. Te gruczoły kontrolują poziom wapnia w krwi. Kiedy poziom wapnia jest zbyt niski, gruczoły uwalniają PTH, aby przywrócić normalny poziom wapnia we krwi. Jeśli zaś poziom wapnia jest zbyt wysoki, gruczoły przestają uwalniać PTH. To badanie pomoże Ci zidentyfikować przyczynę nieprawidłowego poziomu wapnia. Czasem nosi też nazwę testu paratyrynowego.
Parathormon – dlaczego lekarz może zlecić nam to badanie?
Badanie PTH z krwi może pomóc Twojemu lekarzowi ustalić, czy nasz nieprawidłowy poziom wapnia jest spowodowany przez gruczoły przytarczycowe. Jeśli badanie wykaże, że Twój poziom PTH jest odpowiedni dla naszego poziomu wapnia, to przyczyna wysokiego lub niskiego poziomu wapnia leży gdzie indziej. Twój lekarz może Ci zalecić zrobienie tego badania krwi, jeśli zaobserwował u Ciebie objawy hiperkalcemii (za dużo wapnia we krwi) lub hipokalcemię (za mało wapnia we krwi).
Do objawów hiperkalcemii możemy zaliczyć:
- ból brzucha,
- nadmierne pragnienie,
- częste oddawanie moczu,
- nudności, zmęczenie,
- bóle mięśni,
- bóle kości,
- kamienie nerkowe.
Z kolei do objawów hipokalcemii możemy zaliczyć:
- depresję i zmienne nastroje,
- skurcze mięśni,
- mrowienie lub drętwienie rąk, nóg lub ust,
- nieprawidłowe bicie serca.
Parathormon – zagrożenia i korzyści
Ryzyko, związane z przeprowadzeniem badania PTH jest niewielkie. Możemy odczuwać ból w miejscu, w którym igła wniknęła w naszą skórę. Ten obszar może być potem trochę obolały. Podobnie jak w przypadku każdego badania krwi, istnieje niewielkie prawdopodobieństwo zarażenia lub siniaka. Niektórzy ludzie po badaniu mogą się czuć trochę oszołomieni.
Najważniejszą korzyścią tego badania jest to, że pozwala lekarzowi stwierdzić, czy organizm wytwarza może zbyt dużo lub zbyt mało parathormonu. Jeśli wydaje Ci się, że masz problem, możesz przeprowadzić więcej badań, aby oficjalnie zdiagnozować swój stan. Co równie ważne, dzięki temu badaniu możemy również wykluczyć chorobę przytarczyc. Dzięki temu wraz z lekarzem możesz szukać innych przyczyn nieprawidłowego poziomu wapnia.
Parathormon – przygotowanie do badania
Zwykle musimy przez 10 godzin nie jeść przed przystąpieniem do badania. Może być też konieczne zaprzestanie przyjmowania niektórych leków lub suplementów dzień wcześniej lub w dniu badania. Ale najpierw musisz się skonsultować się z lekarzem, zanim przestaniesz przyjmować leki na receptę, a także leki bez recepty i suplementy.
Parathormon – badanie i po badaniu
Krew jest pobierana z żyły na ramieniu.
Osoba pobierająca krew, może najpierw zawiązać opaskę na ramieniu. Musisz też zacisnąć pięść, aby żyły stały się bardziej widoczne w pobliżu powierzchni skóry. Igła wprowadzana do żyły jest przelewana do niewielkiej probówki.
Do testu PTH potrzebna jest tylko niewielka ilość krwi. Po pobraniu wystarczającej ilości krwi, osoba pobierająca wyjmuje igłę i zakłada plaster.
Próbka krwi jest następnie przesyłana do laboratorium, gdzie sprawdza się ją pod kątem PTH, wapnia i ewentualnie hormonów, minerałów lub innych substancji.
Parathormon – wyniki
W badaniu sprawdzane są trzy formy PTH. Dokładne zakresy normalne różnią się w zależności od laboratorium, przeprowadzającego testy. Wyniki opisano w pikogramach na mililitr (pg/ml). Omów wyniki z lekarzem, aby zrozumieć, co oznaczają te liczby. Trzy formy PTH i niektóre dość typowe zakresy normalne to:
- N-koniec: 8-24 pg/ml,
- C-koniec: 50-330 pg/ml,
- nienaruszona cząsteczka: 10-65 pg/ml.
Otrzymanie wyników badania może zająć nawet kilka dni, w zależności od laboratorium. Możesz otrzymać je jednak wcześniej, jeśli lekarz zleci szybkie otrzymanie wyników.
Wysokie poziomy PTH mogą być spowodowane nadczynnością gruczołów przytarczyc. Nazywa się to nadczynnością przytarczyc. Istnieją jednak inne potencjalne przyczyny wysokiego poziomu PTH, takie jak:
- odziedziczony niski poziom witaminy D,
- uraz rdzenia kręgowego,
- niski poziom wapnia, niezwiązany z gruczołami przytarczyc,
- nerki, które nie reagują normalnie na PTH.
Niski poziom PTH może być związany z niedoczynnością przytarczyc. Do innych przyczyn możemy zaliczyć:
- promieniowanie,
- zbyt duża ilość żelaza,
- chirurgia chorób tarczycy.
Czy będę potrzebował innych badań?
W zależności od poziomu PTH, możesz potrzebować innych badań.
Na przykład, jeśli Twój poziom PTH jest wysoki, ale poziom wapnia jest nadal niski, może to oznaczać, że Twoje gruczoły przytarczycowe działają prawidłowo. Twój lekarz może Ci zlecić przeprowadzenie badania witaminy D, fosforu i magnezu, aby sprawdzić, czy wpływają one na Twój poziom wapnia.
Jeśli poziomy wapnia i PTH są wysokie, może wskazywać to na nadczynność przytarczyc i konieczność prześwietlenia.
