Benzo(a)piren – Polska ma jeden z najwyższych wskaźników występowania smogu. Jedynie tereny wschodnie kraju są wolne od pyłowej mgły, a smog jak się okazuje to mieszanina szkodliwych substancji dla zdrowia, wielu toksyn takich jak benzoapiren. Składnik ten odkłada się w organizmie i może powodować nowotwory, wpływać na płodność negatywnie, jak też prowadzić do upośledzenia.
Benzo(a)piren w Polsce
Smog w Polsce przekracza dopuszczalną emisję aż 40krotnie. Benzo(a)piren (benzoalfapiren, w skrócie BaP) należy do grupy wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA) – substancji które są emitowane do powietrza między innymi przez wydech samochodów, piece i kotły centralnego ogrzewania, jak tez dym tytoniowy. Najwięcej tej substancji znajduje siew spalinach plastików i szeroko pojętych śmieci.
Wbrew opiniom nie ma go wiele w dymie węglowym czy tez drewnianym. Normy tej substancji są permanentnie przekroczone na terenach uprzemysłowionych, w wielkich miastach, gdzie powietrze nie należy do czystych. Pył zawieszony w powietrzy dostaje się do naszych płuc poprzez oddech a kolejno do krwiobiegu. Rzadko który organizm jest w stanie samoczynnie się oczyszczać regularnie wchłaniając duże ilości pyłu zawieszonego. Z tego powodu substancje takie jak benzo(a)piren odkładają się i powodują, sprzyjają występowaniu groźnych chorób.
Benzo(a)piren nie tylko w powietrzu
Jak nie trudno jest się domyśleć nie tylko człowiek wdycha benzo(a)piren ale również zwierzęta hodowlane, a także rośliny uprawne wciągają go z gleby i opadów. Stad też substancje tę znajdziemy w żywności, produktach przetworzonych i nie tylko. Na terenie Polski szacuje się iż emisja benzoapirenu w 80% pochodzi z gospodarstw domowych, głównie ze starych kotłów. Najgroźniejsze toksyny są zimową porą podczas słonecznej pogody, gdy nie ma wiatru a pył unosi się i „wisi” w powietrzu.
W dzień powietrze to mimo mrozu potrafi się nagrzać i wieczorem się unosi i zastępują go zimne masy powietrza przytrzymujące pył przy ziemi. Badania wskazują iż toksyczne substancje pochodzące z pyłu zawieszonego i zanieczyszczenia środowiska zjadamy w warzywach i owocach, mięsie, nabiale. Najwięcej toksyn znajduje się w mleku, ale tez tkance tłuszczowej zwierząt hodowlanych, zwłaszcza krów wypasanych wzdłuż autostrad.
Wpływ toksyn na zdrowie
Przede wszystkim benzoapiren powoduje raka. Czas na rozwój raka jaki potrzebuje organizm od kontaktu z toksyną aż po objawy i rozpoznanie raka to średnio piętnaście lat. Szkodliwość tej substancji określono już w XX wieku wpisując ją na listę kancerogenów. Ponadto benzo(a)piren uszkadza nadnercza oraz inne organy, między innymi wątrobę i układ krwionośny prowadząc do niewydolności tychże.
Nie bez wpływu pozostaje układ odpornościowy, którego działanie upośledza. Zauważalnym skutkiem oddziaływania jest utrata płodności przez osoby narażone na regularne wdychanie pyłu zawieszonego. Badania naukowe wskazują również negatywny wpływ na płody w ciąży, które nie rzadko doznają wad i upośledzeń w wyniku ekspozycji na smog. Konsekwencją u dzieci jest niższa wydolność intelektualna oraz częste infekcje dróg oddechowych.
Najgorsza sytuacja jest w Krakowie
Na południu Polski można ocenić sytuacje jako dramatyczną. Wiążą się to z dużym zaludnieniem, oraz rozdrobnieniem zabudowy na domki jednorodzinne.
Jak się chronić przed pyłem zawieszonym?
Be zwątpienia należy unikać smogu i przestrzegać zakazu wychodzenia z domu gdy obowiązuje alarm smogowy. Komunikaty o nim niestety są coraz częstsze i nie tylko zimą,a le i latem. By zmniejszyć pył zawieszony bezwzględnie nie pal śmieci, zwróć uwagę sąsiadom, gdy palą śmieciami, zgłoś takie przypadki odpowiednim służbom. Zadbaj o swój piec, wymień go na nowoczesny kocioł. Poza tym otaczaj się roślinami, spędzaj czas wolny w czystym powietrzu, zieloności.
