Bardzo często pacjenci bagatelizują męczący kaszel, zrzucając winę na infekcję przeziębieniową. Tymczasem może to być jeden z objawów poważnej choroby płuc, takiej jak mukowiscydoza lub zapalenie płuc. Co warto wiedzieć i na jakie oznaki zwrócić uwagę? Wyjaśniamy.
Choroba płuc – jak ją rozpoznać?
Płuca stanowią część dolnych dróg oddechowych. Zdiagnozowanie problemów, które ich dotyczą, nie jest łatwe, gdyż częsty objaw, czyli kaszel, jest lekceważony lub wiązany z inną dolegliwością. Dlatego warto wiedzieć, jakie są najczęstsze choroby płuc i jakie są ich główne objawy.
Zapalenie płuc [1]
Jest to zakaźny stan zapalny, który atakuje pęcherzyki płucne lub tkankę śródmiąższową. Do zakażenia może dojść drogą kropelkową. Wyróżnia się dwa rodzaje zapalenia płuc: pozaszpitalne (środowiskowe, czyli niezwiązane z pobytem w szpitalu) i szpitalne (u osób, które przebywały w szpitalu dłużej niż 48 godzin). Typowe objawy zapalenia płuc to:
- gorączka i dreszcze;
- poty;
- uczucie rozbicia;
- mokry kaszel z ropną plwociną;
- ból w klatce piersiowej, zwłaszcza przy głębokim wdechu i kaszlu.
Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) [2]
Jest to postępująca choroba, która uszkadza płuca i prowadzi do ograniczenia przepływu powietrza przez drogi oddechowe. POChP rozwija się pod wpływem długotrwałego narażenia na szkodliwe pyły, gazy, zanieczyszczenia powietrza oraz dym tytoniowy. Główne objawy choroby to ataki kaszlu, duszność i odkrztuszanie flegmy związane z nieprawidłowościami dróg oddechowych (zapaleniem oskrzeli i oskrzelików) i/lub pęcherzyków płucnych (rozedma).
Gruźlica płuc [3]
To choroba zakaźna, której objawy płucne nie zawsze dają o sobie znać. Zaniepokoić powinien kaszel utrzymujący się dłużej niż 8 tygodni, który z czasem staje się bardzo nasilony. Początkowo jest suchy, a następnie zaczyna mu towarzyszyć odkrztuszanie plwociny. W zaawansowanej fazie choroby wydzielina ma charakter ropny lub pojawia się w niej krew. Może też występować duszność.
Mukowiscydoza [4]
Jest to choroba uwarunkowana genetycznie, związana z zaburzeniem wydzielania gruczołów zewnątrzwydzielniczych. Objawy mukowiscydozy ze strony układu oddechowego to przede wszystkim kaszel, któremu towarzyszy odkrztuszaniem gęstej, ropnej wydzieliny (często po przebudzeniu). Pacjenci chorują też na nawrotowe, przedłużające się zakażenia płuc.
Inne choroby płuc – jak wygląda rozpoznanie objawów?
Do schorzeń płuc zaliczane są także inne jednostki: rozedma płuc, sarkoidoza, grypowe zapalenie płuc, choroby śródmiąższowe, pneumokokowe zapalenie płuc i nowotwory. Każda choroba płuc wymaga rozpoznania lekarskiego. Podczas badania lekarz przeprowadza wywiad z pacjentem oraz wykonuje badanie fizykalne. W niektórych chorobach płuc mogą wystąpić zmiany osłuchowe. Na przykład dla mukowiscydozy charakterystyczne są zaostrzenia szmerów oddechowych, furczenia, świsty i rzężenia w płucach [4].
Ponadto lekarz, w celu zaklasyfikowania objawów i rozpoznania choroby, może zalecić wykonanie jednego lub kilku badań dodatkowych, w tym m.in. [1, 2]:
- prześwietlenie klatki piersiowej (RTG);
- tomografię komputerową (TK);
- rezonans magnetyczny (MRI);
- spirometrię;
- badania laboratoryjne krwi;
- bronchoskopię;
- pulsoksymetrię i gazometrię krwi tętniczej;
- posiew plwociny;
- ocenę tolerancji wysiłku fizycznego.
Chore płuca – kiedy zgłosić się do lekarza?
Niepokojącym sygnałem, który może świadczyć o chorobie płuc, jest przewlekły kaszel. Na początku zwykle jest suchy, a potem mokry. Dlatego męczący kaszel już sam w sobie powinien być oznaką, że czas zgłosić się do lekarza. Poza tym przy chorobie płuc mogą pojawić się również inne objawy, takie jak:
- męczliwość;
- świszczący oddech i trudności z oddychaniem;
- bóle w klatce piersiowej;
- duszność podczas wysiłku lub spoczynku;
- nadmierna potliwość i dreszcze;
- wysoka gorączka;
- bóle mięśni;
- zaburzenia oddychania podczas snu.
Wcześnie zdiagnozowana i odpowiednio leczona choroba płuc wiąże się z mniejszymi konsekwencjami powikłań dla Twojego życia i zdrowia.
Bibliografia:
[1] Mejza F., Zapalenie płuc: przyczyny, objawy i leczenie, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2022 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/pulmonologia/choroby/65040,zapalenie-pluc (dostęp: 06.02.2024)).
[2] Pierzchała W. i in., Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP), Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2022 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.3.6 (dostęp: 06.02.2024)).
[3] Mejza F., Gruźlica: przyczyny, objawy i leczenie, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2022 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/pulmonologia/choroby/68756,gruzlica (dostęp: 06.02.2024)).
[4] Mazurek H., Mejza F., Mukowiscydoza, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2022 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.3.9 (dostęp: 06.02.2024)).
Artykuł we współpracy z Deflegmin
