Bezsenność w ciąży jest kłopotem, jaki wiąże się z nieustannymi zmianami fizjologicznymi, jakie przechodzi organizm kobiety ciężarnej. Nadmienione zmiany fizjologiczne polegają zwłaszcza na zwiększaniu natężenia hormonów we krwi, i w szczególności hormonów płciowych oraz oksytocyny. Doprowadza to do rozmaitych symptomów, pośród jakich można przytoczyć właśnie trudności w zasypianiu, nerwowy sen lub nadmienioną bezsenność.
Bezsenność w ciąży może efektywnie odebrać przyjemność z czekania na dziecko, prowadzić do podrażnienia, poirytowania lub wrażenia beznadziejności. Brak snu, mocno oddziałuje na mechanizmy psychiczne, komplikuje uwagę oraz upośledza zapamiętywanie. Sen ma niezwykle duże znaczenie dla odbudowy układu nerwowego oraz jest istotnym etapem normalnego działania nie jedynie dla mamy, lecz również dla kształtującego się dziecka.
Bezsenność w ciąży
Ciąża jest z całą pewnością bardzo istotnym momentem w życiu każdej kobiety. Występujące w tymże okresie mechanizmy fizjologiczne w organizmie mogą mieć ważny wpływ na jakość snu, szczególnie szybko zmieniające się poziomy hormonów (przede wszystkim estrogenu oraz progesteronu). Kłopoty ze snem w ciąży mogą wywoływać również różne przypadłości bólowe, nudności, ruchy zarodka oraz zgaga, kurcze mięśni nóg i stany psychiczne, takie jak depresja, lęk i smutek.
Wpływ bezsenności na życie matki
Brak snu oddziałuje na komfort życia, zmniejszając go. Sama wiesz, iż gdy jesteś niewyspana, nie jesteś sobą, nie czujesz się dobrze. Brak snu wywołuje problemy z uwagą, powoduje uczucie wykończenia oraz napięcia, huśtawki psychicznej, nieładu myślowego. Nie możesz się skoncentrować, brak ci sił. Momentem można mieć wprost poczucie odurzenia alkoholowego. Gdy bezsenność jest trwała, wykańcza – rośnie zagrożenie depresji.
Co może zakłócać sen w ciąży?
U pań w ciąży dochodzi do ogromnych zmian w oddziaływaniu wielu organów i zmiany natężenia produkowania poszczególnych hormonów, co oddziałuje także na jakość oraz rytm snu. W okresie ciąży dochodzi do zbytniego produkowania estrogenów, jakie zmniejszają długość trwania fazy REM, co doprowadza do kłopotów ze snem. Szczytowe wytwarzanie się oksytocyny przypada na godziny nocne. Hormon niekorzystnie oddziałuje na jakość wypoczynku, gdyż wywołuje on kurcze macicy, co jest podstawą dekompozycji skomplikowanego mechanizmu snu, szczególnie w trzecim trymestrze ciąży. Elementy, jakie mogą zakłócać sen kobiety ciężarnej, to również: ruchy zarodka, ból pleców, częstomocz, kurcze dolnych kończyn czy macicy lub refluks żołądka. Zakłócają one obie fazy snu, wywołując liczne wybudzanie, i mogą doprowadzać do bezsenności w ciąży.
Podstawy bezsenności u pań w ciąży
W I trymestrze mogą one być wywołane mdłościami, bólami pleców i doprowadzającą do wybudzeń koniecznością częstego oddawania moczu. W II trymestrze zakłócenia mogą być wywoływane ruchami zarodka oraz zgagą. III trymestr ciąży bezsenność może być spowodowana potrzebą częstego oddawania moczu, bólami pleców, kurczami mięśni. Mogą wtedy występować także nieprzyjemne sny, jakie są podstawą wybudzeń oraz pogorszenia jakości snu. Często zauważa się zespół niespokojnych nóg (ok. 10–25% pań w ciąży), jaki często połączony jest z obecnością niedokrwistości. Pozostałe dolegliwości to chrapanie oraz zakłócenia oddychania w okresie snu, co w szczególności dotyczy pań otyłych. Określone symptomy oddziałują negatywnie na efektywność snu, i tymże samym na jakość działania w przeciągu dnia.
Dieta na bezsenność w ciąży
Ostatni posiłek zjedz 2–3 godziny przed snem. Winna to być delikatna kolacja – jak najwięcej białka oraz węglowodanów, oraz jak najmniej tłuszczu. Artykuły możne w białko (mleko, sery, lody, ryby, drób) dostarczą ci tryptofanu – to aminokwas, zwiększający poziom serotoniny, natomiast ta z kolei pozwoli zrelaksować się oraz spokojnie zasnąć. Identycznie funkcjonują węglowodany np. w pieczywie, ryżu, kukurydzy, makaronie, płatkach owsianych.
Nie pij wieczorem herbatki ani coca-coli, ponieważ zawiera stymulującą kofeinę. Dobrze ci tymczasem zrobi herbata ziołowa o oddziaływaniu uspokajającym, np. z rumianku lub melisy, i jeszcze lepiej – wyciąg z lawendy. Klasycznym własnym środkiem na bezsenność jest ciepłe mleko. Działa niemal jak walium – relaksuje oraz usypia – ponieważ nagrzanie mleka pobudza wydzielanie tryptofanu. Pamiętaj także o magnezie, jaki jest potrzebny do prawidłowego wypoczynku, i dodatkowo jego deficyt wywołuje kurcze. Magnez jest w orzechach, soi, kaszy gryczanej, bananach.
Czy mogę stosować jakieś leki bądź środki usypiające?
Wykorzystywanie środków nasennych w okresie ciąży nie jest wskazane. Można to robić tylko na wyraźne polecenie specjalisty. Należałoby wypijać herbaty z melisy (działa kojąco) bądź ciepłe mleko, opcjonalnie jeść preparaty magnezu (po konsultacji z ginekologiem). Gdy to nie pomaga oraz taki stan trwa dłużej aniżeli dwa tygodnie, poprośmy o pomoc lekarza, żeby określić, co wywołuje bezsenność. Zazwyczaj jest to depresja bądź stany lękowe, niejednokrotnie również kłopoty gastryczne (np. problemy trawienne), kardiologiczne. Należy je leczyć.
