Kobieca niepłodność niestety w dzisiejszych czasach jest często spotykana i utrudnia zajście w ciążę. Wpływ na rozrodczość ma mnóstwo elementów: m.in. styl życia, praca, forma ruchowa oraz psychiczna. Najczęstszym jednakże elementem oddziałującym na produktywność są hormony. Zaburzenia hormonalne odpowiadają za 40 % wypadków niemożności poczęcia potomstwa. Mogą zatrzymać bądź zakłócić owulację.
Wcześnie postawiona diagnoza i rozpoczęcie leczenia zapewnia usunięcie zaburzenia oraz daje nadzieję na potomstwo. Niepłodność pań w blisko 1/3 wypadków jest rezultatem zaburzeń hormonalnych oraz schorzeniami jajeczkowania. Może to być brak owulacji (także menopauza), niezdolność jajeczka do pęknięcia, narastanie pustego pęcherzyka, niewłaściwe wydzielanie komórki jajowej z pęcherzyka podczas owulacji.
Niepłodność – pierwotna oraz wtórna
Niepłodność, określana jako niezdolność do zajścia w ciążę w przeciągu roku systematycznego pożycia płciowego (2-3 razy w tygodniu, bez stosowania środków antykoncepcyjnych), staje się jeszcze większym kłopotem społecznym, dotykającym chociażby 3 milionów Polaków w wieku reprodukcyjnym. W blisko 35 proc. wypadków odpowiada za to kobieta. Gdy kobieta nigdy nie była w ciąży, mówimy o niepłodności pierwotnej, u osób, jakie narodziły chociaż jedno dziecko – niepłodności wtórnej.
Niepłodność u pań
Jest mnóstwo potencjalnych podstaw bezpłodności u pań. U co trzeciej kobiety niepłodność połączona jest z zaburzeniami hormonalnymi oraz niewłaściwym jajeczkowaniem. Odmienną podstawą bezpłodności u pań są zmiany w obszarze miednicy mniejszej. Zaburzenia odpornościowe oraz przebyte infekcje także mogą być podstawą niepłodności. Kobiety największe szanse na narodzenie potomstwa mają między 20. i 25. rokiem życia. Wraz z upływem lat, szanse na zajście w ciążę spadają, natomiast wraz ze spadkiem nadziei na posiadanie potomstwa, mogą zacząć psuć się relacje pomiędzy partnerami.
Hormonalne podstawy niepłodności u pań
Pośród kłopotów hormonalnych powodujących niepłodność u pań, kwalifikuje się zespół policystycznych jajników, zaburzenia owulacji, i chociażby niedoczynność tarczycy. Wszelkie owe zaburzenia oddziałują na gospodarkę hormonalną w organizmie kobiety oraz mogą wywołać niepłodność.
Endometrioza
Dolegliwość ta wyróżnia się obecnością aktywnych form błony wyściełającej macicę, poza jej jamą. Mogą one pojawić się w rozmaitych partiach ciała: w powierzchni odbytniczo-pochwowej, na jajnikach, w pochwie, w strefie jelit bądź otrzewnej, i chociażby w płucach lub mózgu. Źródła owe odpowiadają na hormony wytwarzane podczas miesiączki tak samo, jak błona śluzowa wyściełająca macicę, więc złuszczają się oraz krwawią, natomiast krew – nie mając ujścia – zbiera się oraz przyczynia do powstawania guzów. Występujące zmiany rosną oraz tworzą blokadę dostępu do komórki jajowej.
PCOS – zespół policystycznych jajników
Przyczyna występowania PCOS, więc zespołu policystycznych jajników w określonym stopniu wciąż jest tajemnicą. Jednak jeszcze powszechniej mówi się o roli insuliny, jakiej podniesiony poziom powoduje wzmożoną syntezę androgenów poprzez jajniki, w efekcie czego dochodzi do zaburzeń owulacji. Efektem takiego mechanizmu jest brak jajeczkowania bądź znaczne osłabienie jajeczek. PCOS może również być dziedziczny.
Wady anatomiczne
Niepłodność może pochodzić z wad anatomicznych, szczególnie takich jak: niedorozwój macicy, przegroda macicy, tyłozgięcie macicy, wrodzone wady w strukturze jajowodów lub brak jajników.
Leczenie niepłodności zaczyna się od badań
Badanie płodności kobiety zaczyna się zwykle od tzw. testów owulacyjnych, jakie mają pokazać, czy kobieta dobrze wytwarza komórki jajowe. W tymże celu sprawdza się poziom hormonów płciowych we krwi, we właściwych okresach cyklu miesiączkowego. Robi się również szereg pozostałych badań hormonalnych, badanie usg organów rozrodczych (może ono wykazać określone wady w obszarze miednicy mniejszej, np. mięśniaki bądź polipy w macicy). Z kolei histerosalpingografia to badanie radiologiczne macicy oraz jajowodów, po podaniu preparatu kontrastującego, pozwoli ustalić m.in. stan przepuszczalności jajowodów. Podczas owego badania specjalista może uzyskać wycinek z wyściółki jamy macicy, żeby stwierdzić potencjalne wady, zapobiegające zagnieżdżenie się zapłodnionej komórki jajowej. Odmienną techniką badawczą jest laparoskopia, gwarantująca obejrzenie macicy, jajowodów oraz jajników.
Badania odpornościowe
Przy dokładnej analizie stanu zdrowia kobiety w kierunku zdiagnozowania podstaw bezpłodności ważna jest również laboratoryjna ocena elementów odpornościowych (immunologicznych). Cech, jakie często odpowiadają za kłopoty z zajściem w ciążę bądź z jej utrzymaniem. Badania odpornościowe pozwolą m.in. na rozpoznanie:
- zespołu antyfosfolipidowego (APS),
- celiakii i pozostałych zaburzeń natury immunologicznej, jakie utrudniają czy uniemożliwiają posiadanie swego potomstwa.
Określa się, iż zespół antyfosfolipidowy odpowiada za około 5% poronień nawykowych. Do postawienia wykrycia wymagane jest określenie u kobiety zakrzepicy naczyniowej bądź niepowodzenia położniczego w formie poronienia bądź porodu przedwczesnego.
