Gwiazda betlejemska to roślina, która określana jest także jako wilczomlecz piękny. Wygląda bardzo świątecznie, przede wszystkim ze względu na swoje czerwone liście, dlatego stanowi ozdobę wieku stołów wigilijnych. Jednakże pod płaszczem piękna ukrywa się niezwykle niebezpieczny kwiat.
Pochodzi z Meksyku oraz z Gwatemali. Odkryta została w latach 20 XIX wieku, a następnie przewieziona do Stanów Zjednoczonych. W dość krótkim czasie zyskała tam dużą popularność wśród gospodyń, które wykorzystywały ją do zdobienia rabat w swoich ogródkach przydomowych.
Jednakże duże znaczenie zyskała w dużo późniejszym czasie, gdy wyhodowana została znana współcześnie odmiana, dobrze znosząca uwarunkowania obecne w strefie umiarkowanej.
Rozwijająca się w naturalnych warunkach występuje jako krzew bądź niskie drzewo (wysokość do 3 metrów). W formie doniczkowej nie osiąga wysokości wyższej niż 50 cm.
Gwiazda betlejemska – jeden kwiat o różnych nazwach
Określona roślina nosi kilka nazw. Występuje jako wilczomlecz piękny albo wilczomlecz nadobny. Nazwy te związane są z tym, że roślina należy do rodziny wilczomleczowatych. W jej przypadku pojawia się jeszcze inna nazwa, a mianowicie poinsecja. Istnieje pogląd, że nazwa ta ma swoje źródłowa w słowie „poison” czyli trucizna. Jednakże, rzeczywistość jest zupełnie inna, a mianowicie nazwa ta pochodzi od nazwiska ambasadora Stanów Zjednoczonych w Meksyku, który z zamiłowania był botanikiem. Kroniki określają, że jako pierwszy przesłał on tę roślinę z Meksyku do USA, co przyczyniło się do zapoczątkowania na nią mody.
Gwiazda betlejemska – na czym polega jej toksyczność?
Gwiazda betlejemska jak każdy gatunek wilczomlecza zawiera niebezpieczny, biały sok mleczny zawierający kwas euforbonowy euforbinę, a także związki cyjanogenne. Występuje on w liściach, korzeniach, a ponadto w łodydze.
Kontakt określonej substancji ze skórą może wpłynąć na wywołanie przykrych dolegliwości, takich jak owrzodzenia, pęcherze oraz kontaktowe zapalenie skóry. Dostanie się do przewodu pokarmowego dużej ilości soku może powodować silną toksyczność. Jednakże, części rośliny zawierające tę substancje są niezwykle gorzkie, dlatego też nikt z własnej woli nie spożyje rośliny. Podkreślić należy również fakt, że zatrucie dorosłego człowieka może nastąpić na skutek zjedzenia kilkuset liści.
Natomiast niewielka ilość soku może wpłynąć na wywołanie nudności, wymiotów, zaburzeń żołądkowo-jelitowych łącznie z biegunką. Gwiazda betlejemska uwzględnia także bardzo dużą ilość naturalnego lateksu, która może przyczynić się do reakcji alergicznych u osób uczulonych na określona substancję. Roślina ta może również spowodować nasilenie ataków astmy oskrzelowej.
Istnieje przekonanie, że najbardziej toksycznymi fragmentami tej rośliny są różowe, czerwone bądź białe przykwiatki. Wypływanie niebezpiecznego soku mlecznego może być zatamowane za pośrednictwem obmycia pędów ciepłą wodą, a w dalszej kolejności posypania ran kwiatu sproszkowanym węglem drzewnym.
Gwiazda betlejemska – czy jest toksyczna dla dzieci i zwierząt?
Wilczomlecz piękny powinna znajdować w miejscu niedostępnym dla dzieci oraz z dala od alergików, a także zwierząt domowych. Mimo, że toksyczność rośliny dla zwierząt nie jest duża, może przyczynić się do powstania problemów oraz wywołać konieczność odwiedzenia weterynarza. Taka sytuacja może wystąpić w sytuacji, gdy zwierzątko zrzuci kwiat na podłogę i będzie zlizywać biały sok wydostający się z połamanych łodyg. To doprowadzi w szczególności do podrażnienia błony śluzowej pyszczka. Ból, który pojawi się po podrażnieniu śluzówki załagodzi tylko silny środek przeciwbólowy. W sytuacji, gdy zwierzątko spożyje liść rośliny może wystąpić bardzo silna biegunka oraz wymioty.
W sytuacji, w której podejrzewamy że nasze zwierze domowe miało kontakt z sokiem określonej rośliny albo też jego liściem, koniecznie trzeba przepłukać miejsca, które uległy podrażnieniu letnią wodą, a także jak najszybciej skierować kroki do weterynarza.
Gwiazda betlejemska – jak postępować w razie zatrucia?
W razie pojawienia się zatrucia należy jak najszybciej doprowadzić do wywołania wymiotów, a następnie odwiedzić lekarza. Gdy złapiemy naszą pociechę na gorącym uczynku należy niezwłocznie usunąć z buzi wszystkie elementy rośliny oraz przepłukać jamę ustną dziecka. W niektórych przypadkach konieczna może być obserwacja w szpitalu. W sytuacji kontaktu toksycznego soku ze skórą bądź oczami należy dokładnie przemyć tę lokalizację wodą.
Nie trzeba rezygnować z gwiazdy betlejemskiej dlatego, że jest to roślina niebezpieczna. Ważne w tym aspekcie jest prawidłowe z nią postępowanie:
- przeprowadzając zabiegi pielęgnacyjne należy wykorzystywać rękawiczki, a także zważać na unikanie kontaktu soku z jamą ustną oraz oczami,
- zachować ostrożność podczas przesadzania oraz przycinania określonej rośliny,
- w sytuacji obecność małych dzieci oraz zwierząt, doniczki powinny być zlokalizowane w miejscach niedostępnych dla nich,
- warto uczyć starsze dzieci, że liście, kwiaty oraz owoców nie należy wkładać do ust.
