Ileostomia jest to przetoka w jelicie cienkim. Zabieg ten wykonywany jest przy usuwaniu jelita cienkiego lub grubego, często w przypadku usunięcia całego jelita grubego razem z odbytem. Zabieg usunięcia jelita grubego z odbytem uniemożliwia normalne wydalanie kału. Ileostomia polega na wyciągnięciu kawałka jelita cienkiego na zewnątrz w celu umożliwienia normalnego wydalania stolca z jelita cienkiego. Stolec w takim przypadku jest płynny lub ma postać papki, ponieważ w momencie, gdy nie przechodzi on przez jelito grube, zostaje pominięty proces formowania się treści jelitowych. Zabieg ileostomii może być przeprowadzany na stałe lub na określony czas.
Czasowo ileostomia jest stosowana najczęściej po operacji, ma ona na celu doprowadzenia do szybszego i łatwiejszego gojenia się zespoleń w odcinku jelita poniżej założonej stomii. Na stałe natomiast ileostomię wykonuje się w przypadku usunięcia odbytu oraz odbytnicy. Zabieg ten jest również wykonywany w przypadku nowotworu nieoperacyjnego, który zamyka światło jelita.
Ileostomia – wykonanie zabiegu
Wykonanie zabiegu polegającego na założeniu ileostomii jest możliwe tylko w przypadku, gdy pacjent wyrazi na to pisemną zgodę oraz, gdy zostanie on poinformowany o wszystkich czynnościach, które są związane z założeniem worka stomijnego. Umiejscowienie worka jest ustalane przed operacją z pacjentem, tak aby było ono łatwo dostępne do pielęgnacji. Założenie worka stomijnego odbywa się w znieczuleniu ogólnym i jest on wykonywany zazwyczaj dodatkowo w połączeniu z innymi zabiegami w obrębie jamy brzusznej, często jako jeden z etapów postępowania leczniczego.
Ileostomia – pielęgnacja
Pielęgnacja ileostomii jest bardzo ważna. Wydalanie stolca z jelita cienkiego odbywa się w sposób nagły i niekontrolowany, dlatego bardzo ważne jest, aby ciągle być zaopatrzonym w dodatkowe worki stomijne. Worek ten jest naklejany na skórę wokół stomii. Powinien być on zaopatrzony w dokładne samoprzylepne wycięcie na stomię. Wydalana treść do worka zawiera kwasy żółciowe i trzustkowe, która pogą podrażniać skórę wokół stomii.
Dlatego też konieczne jest częste mycie okolic stomii za pomocą wody lub wody z dodatkiem szarego mydła. Pomocne mogą okazać się gaziki, dzięki którym możemy usunąć resztki treści jelitowych oraz pozostałości po samoprzylepnej części woreczka. Zaleca się stosowanie preparatów działających kojąco na podrażnione miejsca. Takimi prepratami moga być różne pasty, kremy czy żele z apteki. Istnieją również gaziki, które zwiększają przylepność worków stomijnych.
Ileostomia – dieta
Dieta przy ileostomii jest bardzo ważna. Należy pamiętać, że jelito przez które w tym przypadku zostają wydalane treści jest wąskie i duża zawartość błonnika może powodować zastój tych treści w jelicie. W razie jakichkolwiek niepokojących objawów, takich jak wymioty, biegunka, skurcze jelita czy nudności koniecznie należy skonsultować się z lekarzem lub pielęgniarką stomijną. W uniknięciu problemów związanych z posiadaniem stomii może pomóc dokładne przeżuwanie pokarmu, picie dużych ilości płynów, najlepiej około dwóch litrów dziennie, początkowe ograniczenie pokarmów o dużej zawartości błonnika, należy takie pokarmy wprowadzać do diety stopniowo.
Do takich pokarmów można zaliczyć seler, warzywa kapustne, popcorn, kokos, surowego ananasa, grzyby, orzechy i nasiona, zieloną sałatę, groszek, suszone śliwki i rodzynki, a także jadalne skórki warzyw i owoców, np jabłek. Należy jednak pamiętać, że każdy reaguje inaczej na konkretne produkty.
Ileostomia – operacja
Każda operacja ciągnie za sobą szereg możliwych powikłań, o których lekarz powinien poinformować pacjenta. Wyciągnięcie stomii również należy do takich operacji. W przypadku tego zabiegu powikłania możemy podzielić na dwa rodzaje: wczesne i późne. Do wczesnych powikłań możemy zaliczyć:
1) oddzielenie śluzówki jelita od skóry- w momencie wyłaniania stomii śluzówka jelita zostaje przyszyta do skóry. Może się okazać jednak, że szwy przytrzymujące jelito rozpuszczą się za szybko i śluzówka oddzieli się. W takim przypadku niezbędnych informacji udzielić musi lekarz lub pielęgniarka stomijna.
2) martwica stomii- stomia, która zostanie prawidłowo wyłoniona powinna mieć kolor czerwono-różowy, co świadczy o odpowiednim ukrwieniu. Martwica może wystąpić po 24-48 godzinach od operacji i przejawia się zmianą koloru stomii na czarną, dochodzi do niej przez nieodpowiednie ukrwienie jelita. W przypadku martwicy tylko odcinka stomii usuwa się martwe komórki, jednak gdy dochodzi do martwicy całej stomii konieczna jest ponowna operacja.
3) wciągnięcie stomii- do takiej sytuacji dochodzi, gdy stomia zostaje wciągnięta do wnętrza brzucha i nie wystaje na powierzchnię. Może dojść do tej w momencie, gdy w trakcie operacji nie można było odpowiednio wyciągnąć jelita na powierzchnię, jelito było napięte lub doszło do nagłego wzrostu masy ciała.
Późne powikłania to:
1) krwawienia- w trakcie mycia stomii może dojść do niewielkiego krwawienia, gdyż jelito cienkie to jeden z najlepiej ukrwionych narządów w ludzkim organizmie. W przypadku zażywania leków Warfaryna czy Aspiryna krwawienie może być większe.
2) otarcia stomii- otarcia występują, gdy znaczny fragment stomii znajduje się w worku stomijnym. Aby uniknąć otarć można wnętrze worka posmarować oliwką dla dzieci. Długotrwałe otwarcia mogą doprowadzić do owrzodzeń stomii.
3) ziarnina- często pojawia się w pierwszym okresie po operacji, jednak może pojawić się znacznie później i być spowodowana kontaktem stomii z wewnętrzną częścią wycinanego otworu w płytce stomijnej, Krwawienie z ziarniny może zmniejszyć przyczepność worka stomijnego, dlatego bacznie należy je obserwować. Ziarniny można się pozbyć stosując odpowiednie preparaty, jednak czasami konieczny jest zabieg chirurgiczny.
4) niedrożność jelita – może być spowodowana przez zaleganie resztek pokarmu w jelicie lub przez jego zarastanie czy zwężenie się. W takim przypadku stomia może przestać pracować i mogą wystąpić bóle brzucha. Jeżeli niedrożność jest spowodowana resztkami jedzenia wystarczy wypicie znacznej ilości wody, w innym przypadku konieczna jest wizyta u chirurga.
5) przepuklina okołostomijna- najczęściej występuje u ludzi starszych lub osób z nadwagą albo jako wynik intensywnych ćwiczeń lub podnoszenia ciężkich przedmiotów. Leczenie chirurgiczne jest wykonywane tylko wtedy, gdy przepuklina uniemożliwia działanie stomii.
