Ostre zapalenie trzustki to poważny stan zapalny trzustki. Nasilenie choroby jest na tyle uciążliwe, że wywoływany ból może w niektórych przypadkach doprowadzić do zgonu. Niektóre łagodne przypadki ostrego zapalenia trzustki ustępują bez włączenia leczenia. Jednak,ciężkie, ostre zapalenie trzustki może wywołać potencjalnie śmiertelne powikłania.
Śmiertelność waha się od mniej niż 5% do nawet 30%, w zależności od tego, jak ciężki jest stan i czy rozprzestrzenił się na inne narządy poza trzustką. Szacuje się, że ostre zapalenie trzustki występuje nawet u 35 na 10 000 osób rocznie. Jednak liczba ta może nie obejmować wielu łagodnych przypadków, które rozwiązują się bez diagnozy medycznej lub nie wymagają leczenia.
Ostre zapalenie trzustki – co to jest
Trzustka to długi, płaski gruczoł umiejscowiony za żołądkiem w górnej części brzucha. Wytwarza on enzymy trawienne i hormony, które regulują proces przetwarzania glukozy przez organizm, na przykład rozkład insuliny. Najczęstszą przyczyną zapalenia trzustki są kamienie żółciowe, ale powodem może być także nadużywanie alkoholu. Oscyluje się, że 30% przypadków posiada źródło w alkoholu. Ostre zapalenie trzustki zaczyna się nagle. Inny rodzaj zapalenia np. przewlekłe zapalenie trzustki zarówno uporczywe, jak i nawracające.
Objawy ostrego zapalenia trzustki
Pierwszym objawem zapalenia trzustki w postaci ostrej jest odczuwanie przez pacjenta nagłego ataku bólu w okolicy górnej części brzucha, poniżej linii mostka. W rzadkich przypadkach odczuwalność bólu cechuje się w dolnej części brzucha. Generalnie, ból wzrasta stopniowo, staje się bardziej intensywny, a co za tym idzie, powoduje niepokój i potrzebę wizyty u lekarza.
Ból rozprzestrzenia się również w okolicy pleców, a także podczas spożywania posiłków. ,Zapalenie trzustki spowodowane kamieniami żółciowymi rozwija się bardzo szybko. Kiedy przyczyną jest alkohol, objawy rozwijają się znacznie wolniej. Do tych najczęstszych objawów, podczas rozwoju ostrego zapalenie trzustki zalicza się:
- wymioty,
- nudności,
- biegunka,
- utrata apetytu,
- szybki puls,
- ból z kaszlem, energicznymi ruchami i głębokim oddychaniem,
- tkliwość po dotknięciu brzucha,
- gorączka i temperatura powyżej 38 ° C,
- żółtaczka, gdy skóra i białka oczu przyjmują żółtawy odcień,
- problem z łagodzeniem bólu nawet przy użyciu silnych środków przeciwbólowych,
- spadek ciśnienia krwi powodujący omdlenia.
Leczenie ostrego zapalenia trzustki
Leczenie łagodnego ostrego zapalenia trzustki
W takich okolicznościach leczenie ma na celu utrzymanie funkcji organizmu i złagodzenie objawów podczas regeneracji trzustki. Obejmuje to włączenie w leczenie:
- Środki przeciwbólowe – złagodzenie bólu,
- Sondę nosowo-żołądkową – usuwanie nadmiaru płynów i powietrza w leczeniu nudności i wymiotów.
- Żywienie dojelitowe – związku z tym, że przewód pokarmowy wymaga odpoczynku, pacjent podczas leczenia będzie przyjmował jedzenie tylko i wyłącznie dojelitowo, a nie jak dotychczas doustnie.
- Zapobieganie odwodnieniu: odwodnienie często towarzyszy zapaleniu trzustki i może pogorszyć objawy i powikłania. Płyn jest często podawany dożylnie przez pierwsze 24-48 godzin.
Leczenie łagodnego ostrego zapalenia trzustki trwa w warunkach szpitalnych od 5 do 7 dni.
Leczenie ciężkiego ostrego zapalenia trzustki
W ciężkim ostrym zapaleniu trzustki zwykle pacjent umiera. Dzieje się tak, ponieważ dochodzi do martwicy niektórych tkanek. Zwiększa to ryzyko sepsy, poważnej infekcji bakteryjnej, która może wpływać na cały organizm. Sepsa może prowadzić do wielonarządowego uszkodzenia. Ciężkie ostre zapalenie trzustki może również wywołać wstrząs hipowolemiczny. Ciężka utrata krwi i płynów może spowodować, że serce nie będzie w stanie pompować wystarczającej ilości krwi do organizmu. Części ciała mogą zostać szybko pozbawione tlenu. Sytuacja ta również zagraża życiu.
Leczenie tego rodzaju zapalenia trzustki obejmuje:
- Leczenie na oddziale intensywnej terapii: poprzez zastrzyki z antybiotykami, które mają na celu powstrzymanie rozwoju infekcji w martwej tkance.
- Płyny dożylne: pomagają utrzymać nawodnienie i zapobiegają wstrząsowi hipowolemicznemu.
- Pomoc w oddychaniu: sprzęt wentylacyjny pomaga pacjentowi w oddychaniu.
- Kroplówka do karmienia: zapewnia odpowiednie żywienie. W takim przypadku wczesne karmienie poprawia wyniki.
- Operacja: w niektórych przypadkach martwa tkanka może wymagać chirurgicznego usunięcia.
Pacjent pozostanie na OIOM-ie, dopóki jego stan zdrowia nie zagraża życiu. Ponadto, opieka medyczna powinna trwać tak długu, dopóki zagrożenie uszkodzenia wielonarządowego nie ustąpi.
Dieta u pacjentów z ostrym zapaleniem trzustki
U większości osób z ostrym zapaleniem trzustki nie ma specjalnych ograniczeń w przyjmowaniu jedzenia. Jednak brak ograniczeń, nie oznacza, że pacjent z ogromnym bólem ma ochotę na jedzenie. Zwykle, osoby te nie są w stanie przyjmować pokarmu przez kilka dni, co w konsekwencji prowadzi do osłabienia organizmu. Dlatego też, pacjenci, którzy trafią do szpitala z ostrą postacią zapalenia trzustki, są dokarmiani poprzez kroplówkę.
Dieta po wyleczeniu powinna nie zawierać tłustych potraw, a także nie może polegać na spożywaniu maksymalnie dwóch posiłków dziennie. Posiłki powinny być regularne i zbilansowane pod kątem energetycznym. Należy także pamiętać o odpowiednim nawodnieniu.
