Kamica szczawianowa jest schorzeniem polegającym na kumulowaniu się w kanałach moczowych kamieni szczawianowych. Jak odnotowano, zagęszczenie szczawianów w moczu jest znacznie zwiększone po konsumpcji produktów bogatych we wspomniane związki. Z tego powodu, w celu zwalczenia zaburzenia zalecana jest eliminacja z diety pokarmów zawierających kwas szczawianowy, aby ograniczyć dostarczanie tego składnika z zewnątrz.
Chorzy muszą wyeliminować spożywanie zielonych jarzyn, a szczególnie rabarbaru, szczawiu, szpinaku i włoskiej kapusty. Kamica nerkowa to jedna z tych dolegliwości, w której jedzenie stanowi bardzo istotny element leczenia, ponieważ to jak się odżywiamy i ile wypijamy płynów bardzo silnie wpływa na przebieg powstawania złogów w nerkach. W zależności jednak o tego, jaki jest kluczowy składnik tworzących się kamieni, wyróżniamy różne odmiany ograniczeń i wytycznych dietetycznych.
Z początku restrykcje wprowadzane w diecie chorych z kamicą nerkową były dość proste do określenia – jeżeli kamienie nerkowe zawierały wapń to eliminowało się ten składnik, jeżeli fosfor to wykluczało się fosfor itd. W tej chwili, gdy już lepiej przebadano mechanizmy tworzenia się złogów, zalecenia dietetyczne zazwyczaj odbiegają od ogólnie przyjętych przekonań. Tak jest na przykład w przypadku jednej z najczęściej diagnozowanych kamic, tj. kamicy szczawianowo-wapniowej.
Szczawiany to organiczne związki chemiczne, sole i estry, słabo rozpuszczalne w wodzie. Do wnętrza ciała człowieka najczęściej trafiają wraz z jedzeniem. Następnie przedostają się do nerek, a ich nadwyżka wydalana jest wraz z moczem. Anormalny metabolizm szczawianów prowadzący do ich odkładania może być spowodowany wieloma czynnikami. Zdaniem profesjonalistów nie bez znaczenia są okoliczności genetyczne, częste stany zapalne dróg moczowych, stosowana dieta oraz całościowy stan zdrowia chorego. Bardzo często pacjenci nie wiedzą o chorobie i nie mają pojęcia o zagrożeniu.
Kamica szczawianowa – objawy
Kamica szczawianowa w pierwszej fazie choroby nie daje żadnych oznak. Przykre dolegliwości pojawiają się w chwili uwolnienia się kamienia i jego przemieszczania się do kanałów moczowych. W takich sytuacjach chory uskarżają się na kolkę nerkową, czyli bardzo mocny, promieniujący ból w dolnej części pleców oraz boku (czasem powoduje utraty przytomności). Pojawia się podwyższona temperatura ciała, dreszcze , mdłości oraz wymioty.
Kamica szczawianowa – diagnoza
Podstawowym stadium stawiania diagnozy kamicy szczawianowej jest wywiad z chorym i analiza objawów klinicznych. W testach klinicznych obserwuje się zwiększone napięcie mięśniowe po stronie wystąpienia kolki oraz bol w okolicy nerkowej. Następnie zaleca się wykonanie USG oraz tomografie komputerową wykonywaną bez kontrastu. Jeśli wciąż pojawiają się zastrzeżenia lub brak możliwości wykonania tomografii niezbędna jest urografia, czyli badanie pomiaru przepływu moczu łączone z USG jamy brzusznej. Analiza moczu może wykazywać krwiomocz, a morfologia za wysokie OB oraz CRP.
Kamica szczawianowa – leczenie
Fundamentem leczenia kamicy szczawianowej jest łagodzenie symptomów. Początkowo stosuje się niesteroidowe leki przeciwzapalne (aplikowane dożylnie lub doustnie), jeśli nie dają one satysfakcjonujących efektów zamienia się je środkami narkotycznymi. W obu przypadkach, a głównie tych wyjątkowo ciężkich niezbędna jest hospitalizacja. Zabiegi operacyjne przeprowadza się w zależności od stanu chorego oraz wielkości kamieni. Mniejsze zwykle wydalane są przez samych chorych, większe wymagają pomocy chirurga.
Bez względu na typ schorzenia, kamica to choroba chroniczna i nawracająca, dlatego tak istotne jest stosowanie się do wytycznych lekarzy oraz przestrzeganie specjalnej diety. Przy kamicy szczawianowej należy ograniczyć produkty spożywcze obfitujące w szczawiany, wykluczone powinno być kakao, czekolada , kawa, szczaw, rabarbar i szpinak. Warto zastąpić je produktami z pełnego ziarna, owocami cytrusowymi i mięsem. Koniecznie trzeba ograniczyć picie mleka i wszelkich jego przetworów oraz ryb i jajek. Rekomenduje się także picie dużych ilości płynów, najlepiej wody niegazowanej.
Napoje
Bardzo istotnym elementem terapii każdej kamicy jest właściwa ilość spożywanych napoi. Aby wypłukiwać wszystkie kumulujące się w moczu szczawiany zaleca się pić systematycznie w ciągu całego dnia – w tym tuż przed pójściem spać, a najlepiej także w nocy. Powinny to być płyny nie zwiększające złogów, a więc wody mineralne ubogozmineralizowane i nektary owocowe.
Niestety tak lubiana herbata oraz poranna kawa są produktami wyjątkowo bogatymi w szczawiany i jeśli już mamy się ich napić, to trzeba je przygotowywać w formie bardzo słaby naparu i pić jedynie w ograniczonej ilości. Innymi, dość często stosowanymi mieszankami do picia są przeróżne herbatki ziołowe na ożywienie, poprawę humoru, wyciszające, na bezsenność itp. — i są to produkty których chory z tendencją do kamicy powinien się wystrzegać.
Tego rodzaju napoje funkcjonalne, mają w bowiem zazwyczaj bardzo dużo szczawianów. Inne napary ziołowe takie jak lipa, dziurawiec, mięta, szałwia, rumianek — mogą być podtawowym składnikiem diety osób z kamicą szczawianowo-wapniową, jednak należy spożywać e tylko w ciągu dnia i tylko w ograniczonych ilościach.
