Reaktywne zapalenie stawów występuje, jako reakcja na chorobę zakaźną, na przykład w narządach płciowych, w układzie moczowym lub w przewodzie pokarmowym. Najczęściej stan zapalny stawów rozwija się od dwóch do czterech tygodni po wystąpieniu infekcji.
Zmiany reaktywnego zapalenie stawów cechują się asymetrią stawów, ścięgien, przez błony śluzowe np. zapalenie spojówek, stan zapalny w jamie ustnej, zapalenie cewki moczowej, zapalenie szyjki macicy, zapalnie żołędzi, skóry, węzła limfatycznego, ogólnoustrojowe.
Rozpoznanie reaktywnego zapalenia stawów przeprowadzane jest na podstawie wiarygodnych objawów klinicznych, potwierdzonych w testach laboratoryjnych. Leczenie jest nastawione na usunięcie infekcji i zapalenia. Reaktywne zapalenie stawów ma dobre prognozy, możliwe jest całkowite wyleczenie.
Reaktywne zapalenie stawów – przyczyny
Reaktywne zapalenie stawów może być spowodowane różnymi infekcjami bakteryjnymi, najczęściej infekcjami układu moczowo-płciowego lub przewodu żołądkowo-jelitowego. W przypadku reaktywnego zapalenia stawów spowodowanego infekcją układu moczowo-płciowego, czynnikiem wyzwalającym są procesy infekcyjne w genitaliach, pęcherzu moczowym lub cewce moczowej.
Jeśli proces zakaźny jest związany z zatruciem pokarmowym, wówczas ten stan nazywany jest chorobą jelitową. U 1 do 2% osób z zatruciem pokarmowym może rozwinąć się stan zapalny stawów w ciągu kilku tygodni. Predyspozycje genetyczne również odgrywają rolę w rozwoju choroby, większość osób z reaktywnym zapaleniem stawów ma gen HLA-B27.
Z natury wyróżnia się formy reaktywnego zapalenia stawów takie jak:
- Ostre (choroba trwa krócej niż sześć miesięcy)
- Przedłużone (objawy są określane w ciągu 6-12 miesięcy)
- Przewlekłe (trwa dłużej niż rok)
- Nawracające (po pozornie całkowitym ustąpieniu objawów pojawiają się ponownie).
Reaktywne zapalenie stawów występuje najczęściej w wieku od 20 do 40 lat. U mężczyzn częściej niż u kobiet rozwija się to schorzenie związane z zakażeniami przenoszonymi drogą płciową chlamydiami lub rzeżączką. Reaktywne zapalenie stawów w zatruciu pokarmowym jest równie powszechne u mężczyzn i kobiet.
Objawy reaktywnego zapalenia stawów
Objawy chorobowe to:
- Ból i obrzęk zwykle kolana, łokcia i stawów w nogach.
- Inne stawy to: nadgarstek, łokieć, kręgosłup, stawy palców.
Reaktywnemu zapaleniu stawów z zakażeniami układu moczowo-płciowego często towarzyszą objawy zapalenia gruczołu krokowego i cewki moczowej u mężczyzn, pęcherza moczowego, macicy lub pochwy u kobiet. To może być częste parcie na mocz, czyli uczucie pilnej potrzeby oddania moczu, a także pieczenie podczas oddawania moczu.
Ból, podrażnienie i zaczerwienienie oczu, zaburzenia widzenia związane z występowaniem zapalenia spojówek, zapalenie błony śluzowej obejmującej oko i powieki, które może występować przed rozwojem zapalenia stawów lub równocześnie z chorobą stawów.
Inne typowe objawy:
- Wzrost temperatury ciała częściej (37,0-37,6 ° C), rzadziej – (38,0-38,9 ° C)
- Osłabienie, zmęczenie
- Zmniejszony apetyt
- Zmniejszenie masy ciała (objaw ten występuje u 1 na 10 pacjentów).
Objawy uszkodzenia stawów:
- Dotyka głównie stawów kończyn dolnych: obrzęk, przekrwienie, ból
- Zapalenie stawów jest asymetryczne na przykład można stwierdzić objawy zapalenia lewej kostki i stawów prawego kolana
- Mogą mieć wpływ na stawy i inne części ciała, ale stawy nóg są zaangażowane w proces patologiczny a ogólna liczba zapalnych stawów jest nie większa niż 6.
Pozostałe objawy:
- Zapalenie ścięgien i więzadeł w miejscach, w których mocowane są do kości częściej w okolicy pięt i palców stóp objawiających się obrzękiem, intensywnym bólem palca, zmianą koloru.
- Niezakaźne zapalenie błony śluzowej jamy ustnej, spojówek, narządów płciowych
- Nadmierne rogowacenie skóry dłoni, podeszew, rzadziej innych części ciała
- Zażółcenie, zniszczenie i inne objawy infekcji paznokci.
Objawy narządów wewnętrznych:
- Zapalenie aorty
- Arytmie serca
- Uszkodzenie zastawki aortalnej
- Zapalenie mięśnia sercowego
- Zapalenie osierdzia
- Zapalenie opłucnej
- Kłębuszkowe zapalenie nerek
- Uszkodzenie nerwów obwodowych
- Stany zapalne mięśni.
Reaktywne zapalenie stawów – diagnostyka
Lekarze najczęściej stawiają diagnozę poprzez wykluczenie innych przyczyn zapalenia stawów. Dla prawidłowej diagnozy ważne jest, przeprowadzenie wywiadu z pacjentem, zbadanie i analizowanie wyników badań laboratoryjnych w tym krwi i moczu.
W celu wyjaśnienia natury choroby, lekarz może zlecić badanie płynu maziowego, RTG szkieletu, wymazy z błon śluzowych, oraz szereg innych testów. Szczególnie ważne jest wykrywanie przeciwciał we krwi tzn. konkretnych białek, na obecność Chlamydii, Escherichia coli, Shigella i innych potencjalnych patogenów.
Leczenie reaktywnego zapalenia stawów
Ponieważ rozwój choroby jest spowodowany czynnikami infekcyjnymi, w celu wyzdrowienia konieczne jest całkowite zniszczenie patogenu za pomocą środków przeciwbakteryjnych. Dlatego pierwszą rzeczą przepisaną choremu w terapii reaktywnego zapalenia stawów jest długotrwała antybiotykoterapia. Przeciw infekcji chlamydii, Doksycyklina jest zwykle podawana do trzech miesięcy. Czasami okres przyjmowania antybiotyków może być krótszy, ale zawsze powinien być ustalany przez lekarza na podstawie badań laboratoryjnych.
W ciężkich przypadkach, w celu zmniejszenia objawów zapalnych, przepisane są hormony glukokortykoidowe do wstrzyknięcia do jamy stawowej.
Konieczne mogą być niesteroidowe leki: diklofenak, ibuprofen, nurofen i inne leki w tej grupie. Łagodzą stany zapalne i zmniejszają ból. Celem ogólnych metod leczenia jest wzmocnienie mechanizmów obronnych organizmu i pobudzenie procesów zdrowienia.
