Kręcz szyi to choroba, w której występuje nachylenie głowy z jednoczesnym obrotem w przeciwnym kierunku. Wynika to z chorobowych zmian w kościach, nerwach i tkankach miękkich szyi. Może być wrodzony lub nabyty. Wrodzony kręcz szyi to wada wrodzona powstała w okresie zarodkowym, natomiast nabyta może rozwinąć się z powodu urazów, chorób zakaźnych i chorób układu nerwowego. Jest to rozpowszechniona patologia noworodków, ale może również wystąpić w starszym wieku
Konsekwencją kręczu szyi może być deformacja czaszki i kręgosłupa, zaburzenia neurologiczne, rozwoju intelektualnego, utrata pamięci i uwagi oraz pogorszenie funkcji oddechowej. Diagnozę przeprowadza się między innymi na podstawie analizy wyników badań radiologicznych. Metody leczenia zależą od przyczyny kręczu szyi, może być prowadzone zarówno leczenie zachowawcze, jak i chirurgiczne.
Przyczyny kręczu szyi – Wrodzony kręcz szyi
Wrodzony kręcz szyi tworzy się w okresie wewnątrzmacicznym. Przyczyną rozwoju może być niewłaściwa pozycja płodu, niewłaściwa struktura miednicy matki, choroby zakaźne, niektóre choroby dziedziczne i zmiany struktury chromosomu. Jest to trzecia najczęstsza wrodzona anomalia układu mięśniowo-szkieletowego po stopach końsko – szpotawych i wrodzonym zwichnięciu uda. Dziewczęta cierpią na kręcz szyi częściej niż chłopcy.
Kręcz szyi idiopatyczny ujawnia niewielkie nieustalone nachylenie głowy. Przyczyny powstawania są nieznane, ale ustalono, że patologia występuje częściej w skomplikowanych porodach i patologicznej ciąży. U dzieci z idiopatycznym kręczem szyi często wykrywa się niewydolność kręgosłupa szyjnego i niedotlenienie mózgu podczas porodu.
Miogenny kręcz szyi jest najczęstszą postacią kręczu szyi. Rozwija się w wyniku skracania mięśnia mostkowo-obojczykowego. Wrodzony kręcz szyi może być wczesny i późny. Wczesne wykrycie następuje po urodzeniu, późne w wieku 3-4 tygodni. Nieleczony miogenny kręcz szyi powoduje skrzywienie kręgosłupa, wady rozwoju czaszki i rejonu obręczy barkowej.
Osteogenny kręcz szyi rozwija się z wrodzoną patologią kręgów szyjnych. Możliwe jest zmniejszenie rozmiaru i kształtu kręgów. Podczas badania ujawnia się skrócenie i odkształcenie szyi. Głowa, wciśnięta w ramiona, ograniczenie ruchliwości szyi, zmniejszenie linii włosów z tyłu głowy. Kręcz szyi często łączy się z innymi anomaliami w rozwoju szkieletu. Osteogeniczny kręcz szyi z reguły nie powoduje bólu, ale może powodować rozwój zapalenia korzenia szyjnego kręgosłupa.
Neurogenny kręcz występuje z powodu nieprawidłowego napięcia mięśni, w którym istnieje wzrost mięśni po jednej stronie ciała, ze spadkiem w drugiej. Patologia towarzyszy podobnym nieprawidłowościom w tułowi i kończynach.
Nabyty kręcz szyi
Przyczyną nabytego kręczu szyi mogą stać się patologiczne niedokrwienia lub urazy mięśni szyi. W starszym wieku, kręcz szyi może wynikać z urazów, chorób zakaźnych i chorób układu nerwowego. Najbardziej powszechną i łatwą w leczeniu jest forma nabytego kręczu szyi w wyniku podwichnięcia C1.
Kręcz szyi kompensacyjny i odruchowy. Odruchowe skrzywienie szyi może wystąpić podczas procesów ropnych na szyi, zapalenie wyrostka sutkowatego i ucha środkowego w takich przypadkach, w celu złagodzenia bólu, chory pochyla głowę do boku.
Nieurazowy kręcz szyi można wykryć z zapaleniem kości i szpiku, gruźlicy kości i kiły. Powodem rozwoju są złamania lub patologiczne złamania kręgów szyjnych.
Objawy kręczu szyi
Charakterystyczne dla objawów kręcz szyi są:
- Odgięcie głowy do skręcone części szyi
- Twarz zwrócona do zdrowej strony
- Ramię jest uniesione od chorej strony
- Brak ruchomości głowy
- Wzrost wielkości mięśni szyi
- Asymetria twarzy
- Pojawienie się skoliozy kręgosłupa szyjnego.
Diagnostyka kręczu szyi
Diagnoza wrodzonego kręczu szyi jest ustalana na podstawie wywiadu i badania fizycznego, danych oraz wyników RTG kręgosłupa szyjnego. Po zbadaniu chorego lekarz dowiaduje się, jak przebiegał poród, czy wystąpiły problemy podczas ciąży, kiedy rodzice zauważyli krzywiznę szyi. W razie potrzeby, lekarz może ocenić stan tkanek miękkich struktur szyi i skierować pacjenta na rezonans magnetyczny. Podobnie lekarz postępuje w przypadku diagnozowania nabytego kręczu szyi.
Leczenie kręczu szyi
Leczenie wrodzonego kręczu szyi może być zarówno zachowawcze, jak i operacyjne. We wczesnych etapach stosuje się elektroforezę z Lydasum, technika ta polega na złożonym wpływie prądu elektrycznego i odrębnych środkach farmaceutycznych. Może zlecone być także leczenie za pomocą pola elektrycznego o bardzo wysokiej częstotliwości, co ma wyraźny efekt przeciwzapalny i przeciwdziałający zapaleniu mięśni, oraz specjalne ćwiczenia korekcyjne i masaż. W większości przypadków całkowite wyeliminowanie patologii zajmuje 5-6 miesięcy.
Kiedy leczenie zachowawcze jest nieskuteczne, wykonywana jest operacja chirurgiczna, przechodząca przez głowę mięśnia mostkowo-obojczykowo-sutkowego. Jeśli skrócenie uszkodzonego mięśnia wynosi 40 lub więcej procent w porównaniu do zdrowej strony, wykonuje się operację plastyczną.
Przy wrodzonej kręczu szyi neurogennym stosuje się terapię lekami, fizjoterapię, terapię ruchową i masaż. Przy kręczu szyi, który powstał w wyniku infekcji układu nerwowego, przepisuje się antybiotyki, środki rozluźniające mięśnie i przeciwdrgawkowe. Po ustąpieniu zapalenia choremu zaleca się noszenie specjalnego kołnierza i wykonywanie określonych ćwiczeń. W ciężkich przypadkach wykonuje się korektę chirurgiczną.
Aby zmniejszyć defekt kosmetyczny, wysoko położone górne żebra są czasami usuwane. W przypadku urazowego kręczu szyi, który rozwija się w wyniku złamania, stosuje się rozciąganie za pomocą przyrządu do odciążania struktur stawowych kręgosłupa szyjnego i opatrunków gipsowych, operacje chirurgiczne przeprowadza się w razie potrzeby.
W przypadku krzywizny z powodu podwichnięcia C1, wykonuje się również rozciąganie i stosuje się kołnierz. Jeżeli upłynie długi okres po przebytym urazie w przypadku wystąpienia zmian organicznych w okolicy kręgosłupa, szyi i ramion, lekarz może zastosować terapie takie jak: elektroforeza, masaż i terapia ruchowa.
