Artropatia, czyli degeneracyjne zapalenie stawów, powstaje w związku z innymi chorobami i stanami patologicznymi. Artropatia może rozwijać się z powodu chorób mózgu i rdzenia kręgowego oraz nerwów obwodowych, niektórych chorób zakaźnych, alergii, obserwowanych w zaburzeniach endokrynologicznych i metabolicznych, przewlekłych chorobach narządów wewnętrznych.
Artropatia najczęściej obejmuje takie stawy jak: stawy skokowe, kolanowe, łokciowe, stawy palców stóp, bioder oraz barków. Rzadko dochodzi do zajęcia stawów ręki.
Artropatia – przyczyny
Choroba jest spowodowana genetycznie uwarunkowaną anomalią układu odpornościowego i może być wywołana przez zakażenie niektórymi mikroorganizmami. Stwierdzono związek artropatii z zakażeniem:
- Rzeżączką
- Chlamydią
- Bakteriami jelitowymi
- Shigellą
- Yersinią
- Mykoplazmą i niektórymi innymi bakteriami.
Rodzaje choroby:
- Artropatia neuropatyczna
- Artropatia endokrynologiczna
- Artropatia metaboliczna
- Artropatia paranowotworowa.
Artropatia – objawy
Reaktywne zapalenie stawów rozwija się zwykle miesiąc po wcześniejszej infekcji dróg moczowych, jelit lub układu oddechowego. Choroba dotyka jeden lub więcej dużych stawów nóg częściej stawu kolanowego, kostkowego, stawu dużego palca. Często dotyczy to kręgosłupa, ścięgien mięśniowych, torebek stawowych. Czasami sąsiadujące stawy są zaangażowane w ten proces.
Artropatii towarzyszą następujące objawy:
- Ból podczas wykonywania ruchów,
- Obrzęk w stawie i okolicy okołostawowej
- Zaczerwienienie stawów
- Nagromadzenie płynu zapalnego w jamie stawowej
- Osłabienie i zanik mięśni otaczających staw
- Powiększenie węzłów chłonnych najczęściej pachwinowych.
Artropatii często towarzyszą zmiany skórne i na błonie śluzowej, autoimmunologiczne zapalenia bez wyraźnych objawów. Najczęściej dotknięte są oczy, cewka moczowa, język, dziąsła. Na skórze mogą pojawić się bezbolesne narośle przypominające brodawki. W większości przypadków narośle powstają na stopach i rękach. Czasami paznokcie angażują się w proces chorobowy, stają się pogrubione, żółtawe i kruche.
Objawy towarzyszące artropatii obejmują:
- Zakażenie dróg moczowo-płciowych.
- Ogólnoustrojowe zapalenie ciała.
- Uszkodzenia błon śluzowych i skóry.
- Zmiany trzewne obejmujące układ nerwowy, serce, płuca.
- Schorzenia w kręgosłupie czyli stan zapalny stawów krzyżowo-biodrowych.
- Obecność objawów stanu zapalnego w analizach laboratoryjnych.
Artropatia – diagnoza
Na etapie diagnozy choroby szczególną uwagę zwraca się na historię medyczną. W tym przypadku znaczenie ma fakt obecności urazu, charakteru i czasu wystąpienia bólu. Konieczne jest uwzględnienie chorób ogólnych, które mogą być obecne u danej osoby. Oprócz tego ważna jest informacja czy były infekcje, interwencje operacyjne i ogólne oznaki stanu zapalnego.
Dzięki badaniu fizykalnym lekarz może ustalić, czy w okolicy stawu występuje ostry ból, oznaki guza lub obrzęku, a ponadto ocenia możliwość ruchów w stawie i obecność trzeszczenia. Na podstawie badań krwi można określić, czy występuje proces zapalny. Może to być, podwyższony ESR, zmiany poziomu hemoglobiny itp. Za pomocą analiz biochemicznych specjalista poznaje nieprawidłowości związane z procesem metabolicznym występującym w organizmie. Aby ustalić obecność swoistych przeciwciał przeciwko infekcjom lub tkankom własnym, można wykonać specjalne testy. Równolegle można przeprowadzić badanie laboratoryjne płynu maziowego.
Korzystając z radiografii, można dowiedzieć się, czy istnieje cieńsza chrząstka stawowa, powiększenie stawów, czy są narośle na stawach. Badania MRI i CT są wykorzystywane do przeprowadzenia diagnostyki wykluczającej inne schorzenia stawów, a także do lepszego rozpoznania tkanek stawów. Ponadto lekarz może zlecić wykonanie badania EKG, Echo Serca, specjalnych badań nerek i wątroby, badanie układu moczowo-płciowego w celu wykrycia ewentualnych bakterii, badanie okulistyczne.
Artropatia – leczenie
Leczeniem z wyboru są:
- Środki antybakteryjne do zniszczenia bakterii
- Niesteroidowe środki przeciwzapalne, w celu zmniejszenia stanu zapalnego i łagodzenia bólu
- W ciężkich przypadkach stosuje hormony glukokortykoidowe do zmniejszania objawów zapalnych w stawach.
Częścią terapii artropatii jest przestrzeganie diety. Zazwyczaj leczenie jest ambulatoryjne, czasami wielokrotne.
Za pomocą fizjoterapii można zmniejszyć stan zapalny, a także dyskomfort bólowy. Pozytywny wpływ tej metody przejawia się również w poprawie krążenia krwi w stawach, tkankach okołostawowych. Podczas wykonywania wysiłku fizycznego, mając ograniczoną objętość, następuje powrót do optymalnego napięcia mięśni. Prowadzi to również do poprawy stabilności i funkcji wsparcia stawów.
Chirurgiczne metody leczenia stosowane są wyłącznie w sytuacjach, w których artropatia przyjmuje ciężką postać. Tak, więc, jeśli ujawniła się przerostowa artropatia, dopuszczalne jest użycie częściowej facetektomii (usunięcie części stawów międzywyrostkowych) lub fuzję (łączenie) kręgów. Alternatywnie można całkowicie wymienić staw kolanowy lub biodrowy. Ta opcja jest stosowana, gdy występują zmiany morfologiczne w stawach, które uzyskały wyraźną postać, a także doszło do poważnych upośledzeń ich funkcji.
Szansa na wyleczenie z artropatii zależy od dolegliwości leżących u jej podstaw. W przypadku ogólnoustrojowych zakażeń już na etapie powrotu do zdrowia symptomy choroby mogą przestać się objawiać. Podczas diagnozowania takich dolegliwości, jak choroba zwyrodnieniowa stawów lub łuszczycowe zapalenie stawów, objawy nie ustępują przez długi czas. Podobnie będzie, gdy po zaostrzeniu rozpocznie się etap remisji.
