Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) jest chorobą autoimmunologiczną. Przyczyny zachorowania wciąż są nieznane. Istotne znaczenie dla osiągnięcia sukcesu leczniczego ma szybka diagnoza i podjęcie dostosowanych kroków leczniczych. Brak leczenia prowadzi pacjenta do utraty ruchomości stawów i pogorszenia jakości życia w związku z utrata sprawności ruchowej.
Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS)
Reumatoidalne zapalenie stawów znane jest tez pod nazwą gośćca stawowego. W Polsce na RZS choruje od pół do półtorej procent społeczeństwa. Zdecydowaną większość chorych stanowią kobiety. Przyczyną mogą być zmiany w gospodarce hormonalnej w ciąży oraz podczas laktacji czy menopauzy. Zazwyczaj początek choroby przypada na okres miedzy 40 a 50 rokiem życia. To choroba układowa tkanki łącznej. Zaczyna się w stawach jednak oddziałuje na cały organizm.
Reumatoidalne zapalenie stawów – przyczyny i pierwsze symptomy
Pierwszymi symptomami choroby jest zapalenie błony maziowej jakie powoduje przerost i jej pogrubienie. Z czasem błona odcina chrząstki stawowe od źródła substancji odżywczych, co przyczynia się do nadżerek i dalszej destrukcji tkanki stawowej. Choroba obejmuje obręb stawu – ścięgna, torebkę stawową oraz więzadła.
Bardziej zaawansowane stadium unieruchamia stawy i powoduje upośledzenie ich funkcji. Poprzez to uszkodzeniu ulegają również okoliczne narządy jak płuca, nerki, wątroba. Powikłania RZS mogą zagrażać życiu pacjenta. Nad przyczynami pracują naukowcy jednak od lat bezskutecznie.
Z niewiadomego powodu układ immunologiczny atakuje własne tkanki, co prowadzi do przewlekłego stanu zapalnego. Czynnikami sprzyjającymi RZS są geny (gen HLA-DRB1), jak również czynniki środowiskowe jak palenie tytoniu, infekcje, autoantygeny.
Reumatoidalne zapalenie stawów – objawy choroby
Typowym objawem RZS jest ból stawów, obrzęk stawów rak i nóg. Początkowo choroba obejmuje tylko stawy mniejsze, z czasem dochodzi też do bolesności stawów barkowych, biodrowych, kolanowego itd.
Dolegliwości występują symetrycznie, tzn. w tych samych stawach po obu stronach ciała. Chorzy skarżą się na poranną sztywność, uczucie zmęczenia, stany podgorączkowe, spadek masy ciała i brak łaknienia. Często choroba przybiega przebieg sinusoidalny z okresami remisji. Zdarza się iż ciąża powoduje eliminacje wszelkich objawów zaś okres laktacji ich nasilenie.
Reumatoidalne zapalenie stawów – leczenie
Stawy które zostały objęte procesem zapalnym wymagają oszczędzania. By zachować ich sprawność konieczna jest terapia poprzez ruch. Łagodzi ona ból i stres. Ważne aby wykonywać wybrane przez rehabilitanta ćwiczenia. Nie wszystkie aktywności są wskazane. Zalecana jest krioterapia, laseroterapia oraz masaże i jonoforeza. Kluczowy jest wypoczynek.
Rozpoznanie choroby bywa trudne we wczesnym stadium. Jednak już po roku można rozpoznać nadżerki w stawach. Podjecie wcześnie terapii przyczynia się do poprawy komfortu życia chorego. W ramach diagnostyki wykonuje się też rentgen rąk i stóp na początku choroby. Ponadto wykonuje się badania laboratoryjne krwi, zwłaszcza OB.
Leczenie skupia się na hamowaniu postępów choroby. Zapobiega ono nieodwracalnym zmianom w stawach i powikłaniom pozastawowym. Bazę terapii stanowią leki modyfikujące przebieg choroby (metotreksat, leflunomid, sulfasalazyna czy słabiej działające cyklosporyna A i arechina). Hamują one namnażanie się komórek zapalnych. Obiecująco zapowiadają się leki biologiczne, które wprowadza się do terapii RZS.
