Płyn w zatoce Douglasa (zagłębieniu odbytniczo-macicznym) jest spowodowany w większości przypadków przez choroby układu płciowego. Gdy pojawia się on w określonej ilości i dniu cyklu menstruacyjnego nie jest to podwód do niepokoju, jednak gdy jest obecny w dniach, kiedy nie powinien się tam znaleźć, zwłaszcza w takiej ilości, nie można tego bagatelizować. Zwykle objaw ten jest symptomem rozmaitych schorzeń wymagających leczenia i interwencji lekarskiej.
Płyn w zatoce Douglasa
Zatoka Douglasa to obszar pomiędzy tylna ścianą macicy a przednią ścianą odbytnicy. Gromadzący się płyn w tym miejscu nie zawsze jest zjawiskiem fizjologicznym. Prawidłowo występujący płyn w zatoce Douglasa może występować u kobiet dojrzałych i dziewcząt cyklicznie niesiarczkujących jedynie tuz po owulacji, czyli około połowy cyklu. Jeżeli płynu jest zbyt dużo i utrzymuje się on w pierwszej lub trzeciej fazie cyklu wskazywać to może na schorzenia miednicy małej lub macicy, bądź jamy brzusznej. W przypadku dziecka wskazuje na stan zapalny jelit lub miednicy.
Przyczyny schorzenia
Wśród przyczyn gromadzenia się płynu w zatoce Douglasa wymienić należy pękanie torbieli jajnika jak też wodniaka jajnika. Przyczyną może być również endometrioza, ciąża pozamaciczna, czy raj jajnika. Ponadto powodem odkładania się płynu jest zapalenie jelit, marskość wątroby, zapalenie przydatków lub otrzewnej. Problem z płynem w zatoce Douglasa wystąpić tez może po stymulacji hormonalnej jajników.
Diagnoza i diagnostyka
W zależności od przyczyny objawy płynu w zatoce Douglasa mogą się różnić i tak gdy powodem gromadzenia się płynu jest zapalenie przydatków objawem charakterystycznym jest skurczowy ból w podbrzuszu, obustronny i nagły, który nasila się w czasie stosunku, a czasem potrafi promieniować do ud oraz pachwin. Bólom tym towarzyszy zwykle gorączka i ogólne osłabienie organizmu.
Objawy zaburzenia to przede wszystkim bóle w podbrzuszu, które pacjentki odczuwają jako ostre i przeszywające oraz nasilające się z czasem. Poza nimi występować mogą nudności i wymioty, a także rozwolnienie, brak apetytu. Jeżeli powodem płynu w zatoce jest ciąża pozamaciczna pojawić się mogą plamienia z pochwy i bóle okolicy jajników, czasem też uczucie braku wypróżnienia.
Diagnostyka wymaga badania ginekologicznego oraz wykonania USG jamy brzusznej oraz miednicy mniejszej. Gdy zostanie wykryty płyn niezbędne jest wykonanie również badania beta HCG, aby wykluczyć ciążę. Pomocne bywają również pozostałe badania hormonalne. Można również nakłuć zatokę aby pobrać do badania próbkę płynu.
W ten sposób można potwierdzić lub wykluczyć nowotwór. Gdy w płynie stwierdza się skrzepy można podejrzewać krwawienie do jamy otrzewnej. Gdy jednak zawartość ropy w płynie przemawia za stanem zapalnym można zlokalizować go w jamie brzusznej jako zapalenie jelit, zaś w miednicy jako zapalenie przydatków.
Leczenie płynu w zatoce Douglasa
Leczenie, jego rodzaj i przebieg zależy od przyczyny, gdyż tak na prawdę leczy się przyczynę gromadzenia płynu, nie zaś sam płyn, który jest naturalną wydzieliną organizmu. Przykładowo gdy stwierdza się pękniecie torbieli jajnika leczeniem jest operacyjne usuniecie torbieli. W przypadku ciąży pozamacicznej jest to usuniecie laparoskopowe ciąży.
