Erytrodermia (złuszczające zapalenie skóry) to ostry, uogólniony stan zapalny skóry, jaki obejmuje minimum 90% jej przestrzeni. Charakteryzuje się odmiennym typem i stopniem złuszczania, świądem oraz niejednokrotnie stanowi duże zagrożenie życia. Erytrodermia, to poważny stan zapalny znacznej przestrzeni naskórka (chociażby 80-90%). Skóra staje się zaczerwieniona oraz łuszczy się.
Ta przykra przypadłość kojarzona jest zazwyczaj z łuszczycą oraz jej formami, jednakże towarzyszy także innym chorobom skórnym (np. atopowe zapalenie skóry, chłoniaki typu T). Erytrodermia łuszczycowa, określana także wtórną, stanowi niejednokrotnie niebezpieczeństwo dla zdrowia, i chociażby życia chorego, natomiast jej symptomy mogą potęgować bez żadnej przyczyny. Przypadłość może być konsekwencją stosowania środków na chorobę, z jaką erytrodemia łuszczycowa współwystępuje.
Czym jest erytrodermia?
Erytrodermia to odmiennie zapalenie, zaczerwienienie i łuszczenie się całkowitej bądź niemal całkowitej skóry organizmu. W profesjonalnej literaturze lekarskiej napotyka się ją też pod określeniem zlewnego zapalenia skóry. Jest stanem połączonym z występowaniem innej dolegliwości bądź prowokacją poprzez inny element (np. lek bądź słońce). Pomimo iż erytrodermia wygląda nieszkodliwie, to brak właściwej diagnostyki oraz leczenia może spowodować powikłania zagrażające życiu człowieka ze strony układu krążenia, wątroby oraz nerek.
Erytrodermia może być także wywołana rozwijającym się procesem nowotworowym – nie należy ignorować takich symptomów oraz natychmiast udać się do specjalisty – dermatologa bądź lekarza rodzinnego. Choroba może dotyczyć początkowo zdrowej skóry (określa się ją wówczas jako erytrodermię pierwotną) bądź być efektem rozwijania się pozostałych zaburzeń dermatologicznych (określa się ją w takim przypadku erytrodermią wtórną).
Erytrodermia wtórna oraz pierwotna
Przyczynami erytrodermii pierwotnej może być zniszczenie skóry poprzez elementy fizyczne oraz sztuczne, np.: narażenie skóry na światło UV, preparaty drażniące (kwasy oraz zasady). Kolejnym czynnikiem mogą być stosowane środki (wybrane antybiotyki, środki przeciwgrzybiczne lub przeciwmalaryczne). Ta forma może być jednym z symptomów zespołu paranowotworowego (zespół symptomów wywołanych poprzez substancje wytwarzane poprzez guz). Przyczynami erytrodemii wtórnej są istniejące już wcześniej dolegliwości skóry, jak:
- łuszczyca,
- atopowe zapalenie skóry,
- uczuleniowe kontaktowe zapalenie skóry,
- liszaj płaski,
- pęcherzyca liściasta,
- świerzb norweski,
- rybia łuska oraz pozostałe.
Co oddziałuje na wystąpienie erytrodermii łuszczycowej?
Na rozwój erytrodermii łuszczycowej oddziałuje pogorszenie się już istniejącej, długotrwałej łuszczycy skóry. Jej czynnikiem mogą być też stosowane wybrane środki bądź zakończenie leczenia kortykosteroidami.
Erytrodermia: symptomy
Erytrodermia ma charakter zapalny. Najistotniejszą cechą jest uogólnione zaczerwienienie skóry obejmujące ponad 90 procent jej przestrzeni. Zazwyczaj towarzyszy jej ostre złuszczanie, jakie pojawia się po 2-6 dniach od wystąpienia zaczerwienienia – najpierw w okolicach zgięciowych. Skóra jest ucieplona, natomiast zmianom może towarzyszyć nieustający świąd skutkujący przeczosami. Przedłużająca się ertytrodermia może doprowadzać do schorzeń w obszarze przydatków skóry.
Dochodzi do straty włosów, prążkowania oraz grubienia paznokci, natomiast w konsekwencji do onycholizy, lub odwarstwienia się płytki paznokciowej od łożyska. Skóra jest też spuchnięta. Zwłaszcza specyficzny jest obrzęk powiek, jaki wywołuje tzw. ektropion, więc wywinięcia się dolnej powieki na zewnątrz. Długotrwałe wypadki mogą prowadzić do miejscowych bądź rozlanych schorzeń pigmentacji przypominających bielactwo, co jest zwłaszcza zauważalne pośród rasy czarnej. Należy pamiętać też o współwystępowaniu zmian oraz wykwitów typowych dla zaburzeń, jakie leżą u źródła konkretnego przypadku erytrodemii.
Diagnostyka
U chorych zauważalny jest stan zapalny skóry z dużym przerostem warstwy zrogowaciałej naskórka. Jako metody badawcze stosuje się ustalenie poziomu białek we krwi i natężenie immunoglobulimy E, składowe dopełniacza. Dodatkowo erytrodermię złuszczająca należy różnicować
Leczenie erytrodermii
Są różnorodne możliwości lecznicze w erytrodermii, jednakże nie wskazano standardów jej leczenia. Niejednokrotnie przydatne jest określenie przyczyny – wówczas określenie odpowiedniego postępowania jest zdecydowanie łatwiejsze. Poza wykorzystywanymi od lat retinoidami (pochodnych witaminy A) i środkami zmniejszającymi zbytnią pracę systemu immunologicznego (środki immunosupresyjne, metotreksat), jeszcze częściej w literaturze lekarskiej pojawiają się opisy wypadków, w jakich ostateczne wyleczenie przyniosły innowacyjne środki biologiczne. Ich działanie jest szybsze aniżeli klasycznych środków, tymczasem zmniejszona ilość doświadczeń wywołuje, że takie leczenie musi być przeprowadzane poprzez profesjonalnego lekarza. Środki biologiczne działają przez ograniczanie działania zapalnych przekaźników,
