Cukrzyca wtórna występuje ze względu na zmniejszenie produkcji hormonu insuliny, który jest odpowiedzialny za zmniejszenie i regulację poziomu glukozy w organizmie. Glukoza nie przepływa w wymaganej ilości do komórek i krąży w krwi. Ciało zaczyna uzupełniać energię tłuszczami, zaburza metabolizm całego organizmu. Głównymi przyczynami wystąpienia wtórnej cukrzycy objawowej są choroby trzustki lub układu hormonalnego. Cukrzyca z biegiem czasu może prowadzić do wielu chorób, takich jak problemy ze wzrokiem, skórą i owłosieniem, powodować wrzody, zgorzel, a nawet raka.
Cukrzyca wtórna – przyczyny
Mechanizm rozwoju cukrzycy wtórnej może być różny, do grupy przyczyn należą:
Patologie układu endokrynologicznego:
- Choroba Cushinga – zwiększone wytwarzanie hormonu peptydowego przysadki mózgowej. Wskutek tego dochodzi do zwiększonej funkcji kory nadnerczy.
- Zespół Kona – jest chorobą gruczołów nadnerczy charakteryzującą się zwiększonym wydzielaniem aldosteronu (hormon), odpowiedzialnym za równowagę wapnia, sodu, potasu i chloru w organizmie. Prowadzi to do rozwoju hiperglikemii.
- Guz chromochłonny – nowotwór najczęściej zlokalizowany w nadnerczach. Powoduje to nieregularne uwalnianie katecholamin (grupa hormonów wytwarzanych przez nadnercza) do krwi, co powoduje wzrost poziomu glikozy we krwi.
- Choroba Wilsona-Konovalova – choroba dziedzina charakteryzująca się zaburzeniem wymiany miedzi i jej nadmiernego osadzania się w narządach wewnętrznych (wątroba, mózg, rogówka oka).
- Akromegalia – choroba przedniego płata przysadki, której towarzyszy zwiększona produkcja hormonu wzrostu. W 90 procentach jest guzem przysadki wytwarzającym ten hormon, co w konsekwencji prowadzi do hiperglikemii.
- Hemochromatoza – choroba dziedzina charakteryzująca się upośledzeniem metabolizmu żelaza i jego gromadzeniem się w tkankach takich jak wątroba i trzustka powodując powstanie cukrzycy wtórnej.
Choroby trzustki:
- Rak
- Glukogenoma (guz trzustki)
- Somatostatinoma (guz neuroendokrynny układu pokarmowego)
- Przewlekłe lub ostre zapalenie trzustki
- Martwica trzustki
- Pankreatektomia (resekcja tej części trzustki).
Czynniki negatywne wywołujące objawy cukrzycy objawowej:
- Dziedziczność
- Otyłość
- Niewydolność przewodu żołądkowo-jelitowego
- Niewydolność nerek
- Zaburzenia hormonalne
- Przyjmowanie pewnych leków: leków przeciwdepresyjnych, hormonalnych, moczopędnych, chemioterapeutycznych
- Zły styl życia.
Cukrzyca wtórna – objawy
W początkowych stadiach cukrzyca wtórna nie ma wyraźnych objawów. Uwidacznia się symptomatologia choroby podstawowej, która powodowała wzrost poziomu i zaburzenie krążenia glukozy we krwi. Wraz z dalszym rozwojem cukrzycy wtórnej, nieprawidłowości rosną, powodując znaczny dyskomfort.
Główne objawy cukrzycy wtórnej:
- Zwiększone pragnienie, suchość i gorycz w ustach. Powstaje w wyniku zwiększenia funkcji nerek w celu usunięcia nadmiaru cukru.
- Częste oddawanie moczu. Występuje ze względu na zwiększone zapotrzebowanie na płyn i jego wydalanie z moczem.
- Zwiększony apetyt, głód. Z pomocą pożywienia organizm próbuje zrekompensować brak energii.
- Ostry spadek masy ciała.
- Senność, zmęczenie. Występuje z powodu intensywnej pracy organizmu i niezdolności do samodzielnego regulowania poziomu cukru.
- Zakłócenie funkcji seksualnych. Konsekwencją stałego zmęczenia i braku energii.
- Zmniejszone niewyraźne widzenie. Istnieją oznaki niewystarczającego krążenia krwi.
- Swędzenie skóry, niegojące się rany. Upośledzone funkcje immunologiczne organizmu.
Cukrzyca wtórna – diagnostyka
Aby prawidłowo ustalić diagnozę, pacjent będzie potrzebował konsultacji diabetologa, endokrynologa, badanie wizualne i zbieranie wywiadu. Na tej podstawie przeprowadzane są następujące środki diagnostyczne:
- Analiza krwi do zidentyfikowania poziomu glukozy
- Badania krwi żylnej i glukozy w osoczu
- Test tolerancji glukozy: badania krwi są przeprowadzane po spożyciu glukozy rozpuszczonej w wodzie
- Analiza moczu: określa obecność ciał ketonowych i glukozy
- Oznaczenie glikowanej hemoglobiny: zwiększona ilość zagraża rozwojowi poważnych powikłań
- Badanie krwi do oznaczania c-peptydu i insuliny: pokazuje zaburzenia i stopień nasilenia choroby.
Aby dokładniej rozpoznać chorobę, która prowadziła do nieprawidłowego wydalania glukozy, lekarz może zalecić dodatkowe badania:
- Badanie ultrasonograficzne przewodu żołądkowo-jelitowego, nerek
- Ogólne testy (krew, mocz)
- Testy diagnostyczne alergiczne – przeprowadzane w celu określenia odpowiedzi na leczenie farmakologiczne.
Cukrzyca wtórna – leczenie
Leczenie cukrzycy wtórnej polega na wyleczeniu choroby podstawowej, która powoduje objawy cukrzycy. Jeśli patologia staje się przewlekła, leczenie ma na celu stabilizację stanu zdrowia i eliminację objawów, które zakłócają czynności życiowe chorego. W zależności od nasilenia objawów stosuje się następujące leczenie cukrzycy:
- Surowa dieta. Spożywanie pokarmów o niskim indeksie glikemicznym.
- Eliminacja złych nawyków: palenie, alkohol.
- Aktywność fizyczna.
- Niewydolność nerek leczy się za pomocą specjalnych leków o działaniu immunostymulującym.
- Zaburzenia przewodu pokarmowego, otyłość jest leczona przez zmianę diety, leki w celu poprawy metabolizmu.
- Dostosowano leki, które mogą powodować reakcje alergiczne.
- Leki hipoglikemizujące – leki, są stosowane w celu obniżenia poziomu cukru we krwi.
- Zastrzyki insuliny są stosowane w przypadku niepowodzenia leczenia i ciężkich powikłań choroby.
Przestrzeganie zaleceń diabetologa, endokrynologa, przyjmowanie przepisanych leków powoduje poprawę zdrowia i pozwala lepiej funkcjonować.
