Wypadnięcie dysku kręgowego występuje na tle urazu jego zewnętrznych włókien. Stan ten może pojawić się zarówno w sposób ostry jak i stopniowo, często rozwija się u osób w wieku od 35 do 55 lat. Współczesna medycyna pod pojęciem wypadnięcie dysku rozumie zjawisko takie jak przepuklina krążka międzykręgowego. Te włókniste chrzęstne formacje, umieszczone pomiędzy każdą parą kręgów, jako rodzaj amortyzatora, zachowują jedność, elastyczność i wytrzymałość kręgosłupa.
Wypadnięcie dysku – przyczyny
Najczęściej obserwuje się wypadnięcie dysku kręgowego spowodowane nadmiernym naciskiem na kręgosłup lub zwiększonym obciążeniem obszaru dotkniętego procesem zapalnym. Wypadnięcie dysku może nastąpić w następujących sytuacjach:
- Silne zgięcie kręgosłupa do przodu. Nierówny rozkład obciążenia może spowodować pęknięcie włóknistego pierścienia. Dlatego, lekarze zalecają podnoszenie tylko z pozycji siedzącej.
- Upadek z dużej wysokość. W wyniku upadku krążki międzykręgowe są ściskane, a górna część kręgosłupa znajduje się pod silnym naciskiem. Jeśli uraz doprowadził do złamania, ryzyko wypadnięcia dysku wzrasta.
- Wrodzona niewydolność tkanki łącznej w połączeniu ze zwiększonym obciążeniem kręgosłupa na przykład podczas ciąży.
- Czasami wypadnięcie dysku może być spowodowane upadkiem ze schodów lub w wyniku wypadku drogowego.
- Liczne mikrourazy. Ludzie, którzy wykonują ciężką pracą fizyczną, narażeni są na uraz kręgów i krążków, nie zawsze takie uszkodzenia są zauważone. Jednak podczas zaostrzenia lub pojawienia się sytuacji podwyższonego ciśnienia może nastąpić wypadnięcie dysku.
- Niebezpieczne konsekwencje. Wypadnięcie dysku może powodować problemy na kilka sposobów. Jeśli dana osoba ma wypadnięcie dysku i, w konsekwencji, wyciek zawartości do otworu międzykręgowego i kanału kręgowego, duży nacisk przenoszony jest do korzenia nerwu.
- Podrażnienie chemiczne. Struktura jądra dysku obejmuje substancje, które w medycynie nazywa się mediatorami zapalenia (wywierają efekty między innymi na naczynia krwionośne i komórki zapalne organizmu). Ich celem jest zapewnienie powiązań i faktycznego rozwoju stanu zapalnego. Mediatorzy drażnią korzenie i prowadzą do ich stanu zapalnego.
Większość wypadnięcia dysku obserwuje się w okolicy lędźwiowej, chociaż często patologia objawia się w szyi. Mostek, jest najlepiej chroniony przez system mięśni, dlatego uszkodzenia rdzenia kręgowego są diagnozowane rzadziej w odcinku piersiowym.
Wypadnięcie dysku – objawy
Każdej chorobie ludzkiego szkieletu towarzyszy zespół bólowy. Wypadnięcie dysku nie jest wyjątkiem. Objawy mogą być zlokalizowane w różnych częściach ciała i objawiają się na różne sposoby w rzeczywistości ból, osłabienie, drętwienie, a nawet mrowienie.
Jeśli chory wiązkę korzeni ma zlokalizowaną w dolnej części rdzenia kręgowego mogą występować objawy takie jak:
- Utrata kontroli nad funkcjonowaniem pęcherza i odbytnicy: następuje mimowolne oddawanie moczu i wydalanie stolca.
- Stopniowy spadek wrażliwości krocza, co ma negatywny wpływ na pożądanie seksualne.
- Ból kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego, wydobywający się z pośladka w nodze.
- Porażenie nóg.
Jeżeli w wyniku wypadnięcia dysku międzykręgowego dochodzi do ucisku rdzenia kręgowego, chorzy skarżą się nie tylko na zespół bólowy. W wywiadzie z pacjentem lekarz ustala:
- W strefie, w której znajduje się wypadnięty dysk, mięśnie są stopniowo osłabiane jest to szczególnie widoczne w kończynach
- Następuje naruszenie procesu oddawania moczu
- Drętwienie w okolicy narządów płciowych.
Wymienione objawy towarzyszące uciskowi wymagają obowiązkowego leczenia w szpitalu. Jeśli pacjent ma przepuklinę kręgosłupa, może wymagać operacji.
Wypadnięcie dysku – diagnozowanie
Diagnozowanie wypadnięcia dysku i ustalenie prawidłowej metody leczenia rozpoczyna się od zebrania wywiadu. Lekarz podczas rozmowy z chorym wyjaśnia dolegliwości, lokalizację nieprzyjemnych odczuć.
Jednak na tej podstawie niemożliwe jest ustalenie choroby. Konieczne jest przeprowadzenie dokładnej diagnostyki w celu uzyskania dokładnych informacji o lokalizacji problemu.
- Radiografia miejscowa. Pomaga określić, w jakim stopniu nastąpiła degeneracyjna zmiana w obszarze wypadnięcia dysku.
- Uzyskane za pomocą rezonansu magnetycznego obrazy umożliwiają szczegółowe zbadanie stanu rdzenia kręgowego i samych dysków.
- Badanie elektrofizjologiczne. Określa, który nerw jest uszkodzony. W ramach diagnozowania wypadnięcia kręgów szyjnych i innych konieczne jest ogólne i rozszerzone badanie krwi.
Wypadnięcie dysku – leczenie
Osoby, które nie mają naruszenia wrażliwości, cech motorycznych, funkcji układu moczowo-płciowego, nie są poddawane interwencji chirurgicznej.
Częściej metoda leczenia ogranicza się do przepisywania leków przeciwbólowych, a także leków, które pomagają zmniejszyć napięcie mięśni. Obecnie leczenie w kierunku kręgosłupa podczas wypadnięcia dysku jest również prowadzone za pomocą rehabilitacji, co pozwala uzyskać trwałe pozytywne rezultaty.
Metody fizjoterapii
W okresie remisji lub z łagodnym bólem można rozpocząć fizjoterapię, która obejmuje:
- Lecznicze błoto
- Kąpiele terapeutyczne
- Wzmocnienie i trening układu mięśniowego w pierwszej kolejności, plecy i mięśnie brzucha.
Czas trwania fizjoterapii powinien wynosić, co najmniej trzy miesiące.
Leczenie operacyjne
W przypadku niedowładu, czyli objawów ucisku rdzenia kręgowego często konieczna jest interwencja chirurgiczna polegająca na:
- Całkowitym usunięciu zniszczonych odcinków krążka międzykręgowego.
- Radiofrekwencja lub laserowa rekonstrukcja jądra krążka międzykręgowego za pomocą specjalnej sondy. Ta metoda jest przydatna tylko przy niewielkim wypadnięciu dysku międzykręgowego.
- W okresie pooperacyjnym gimnastyka lecznicza jest prowadzona pod nadzorem fizjoterapeuty.
Operacja wiąże się z ryzykiem uszkodzenia nerwów a nawet naczyń krwionośnych, rozwojem stanu zapalnego i blizn w obszarze zabiegu chirurgicznego, a także utratą stabilności kręgosłupa. W tworzeniu blizny może być konieczna ponowna operacja. Jeśli w wyniku ucisku nerwów jakaś grupa mięśni jest przez długi czas sparaliżowana, przywrócenie funkcji motorycznej dotkniętego obszaru jest niemożliwe.
