Krótkowzroczność jest współcześnie jedną z najczęściej spotykanych wad wzroku. Ma miejsce wówczas, gdy obraz powstający w wyniku skupiania promieni słonecznych powstaje nie na siatkówce oka, lecz przed nią. W wyniku tego osoba dotknięta wadą widzi wyraźnie jedynie przedmioty umiejscowione blisko. Te położone dalej stają się nieostre, a ich krawędzie rozmyte.
Przyczyny krótkowzroczności
Do przyczyn tego stanu można zaliczyć między innymi czynniki genetyczne i środowiskowe. Do pewnego momentu uważano, że główną rolę odgrywa dziedziczenie tej wady, jednakże współcześnie coraz częściej wskazuje się na czynniki środowiskowe, takie jak:
- częste czytanie (głównie w niesprzyjających warunkach, np. przy niedostatecznym oświetleniu) bądź pisanie
- praca na komputerze
- praca wzrokowa z bliska
Wszystkie wyżej wymienione czynniki powodują przeciążenie oka, w wyniku czego dochodzi do wydłużenia gałki ocznej. Główną przyczyną krótkowzroczności jest bowiem wada w budowie oka.
Do pozostałych prawdopodobnych przyczyn tego stanu zalicza się:
- zły tryb życia, m.in. nieodpowiednia dieta
- choroby takie jak np. zaćma
- nadwzroczność peryferyjna
- pochodzenie azjatyckie
- nieprawidłowa korekcja wady wzroku
Rodzaje krótkowzroczności
Wyróżnić można trzy podstawowe rodzaje tej wady:
- Krótkowzroczność osiowa – taka, w wyniku której cała gałka oczna staje się zbyt długa, w związku z czym obraz skupia się przed siatkówką. Krótkowzroczność osiową można z kolei podzielić na kilka podtypów: łagodnie postępująca, złośliwie postępująca, patologiczna i szkolna
- Krótkowzroczność krzywiznowa – gdy wybrane elementy oka stają się zbyt wypukłe. Zwykle jest to rogówka lub soczewka oka
- Krótkowzroczność refrakcyjna – gdzie główną rolę odgrywa nie wada anatomiczna oka, lecz współczynnik załamania soczewki. Ten typ krótkowzroczności może być wynikiem innych chorób, np. zaćmy czy cukrzycy.
Biorąc pod uwagę stopień zaawansowania krótkowzroczności, wadę można podzielić na:
- Niską – gdy stopień zaawansowania nie przekracza -3,0 D. Pojawia się zwykle w okresie szkolnym i przestaje się rozwijać średnio do 17 roku życia u kobiet i do 20 roku życia u mężczyzn
- Średnią – osiąga poziom od -4,0 D do -6,D, rzadkim przypadkiem jest osiągnięcie wady do -8,0D
- Wysoką – zwykle rozwija się już od okresu niemowlęcego lub wczesnego dzieciństwa, z czasem przekraczając -8,0 D
Krótkowzroczność – objawy
Głównym, najbardziej znanym objawem krótkowzroczności jest nieostre widzenie przedmiotów znajdujących się od oka w pewnej odległości. Początkowo może to być nieostre widzenie obrazów w telewizji, a z czasem konieczność przybliżania książki do twarzy, aby wyraźniej móc zobaczyć litery. Z niewyraźnym widzeniem wiąże się charakterystyczne mrużenie oczu, co jest szczególnie przydatne przy diagnozowaniu tej wady u mniejszych dzieci.
Częste mrużenie oczu z kolei powoduje bóle głowy, co również można zaliczyć do rzadszych objawów krótkowzroczności.
Diagnoza krótkowzroczności
Do prawidłowej diagnozy wady wzroku niezbędne jest profesjonalne badanie okulistyczne. Polega ono na rozpoznawaniu liter o różnej wielkości, napisanych na tablicy znajdującej się w określonej odległości od pacjenta. Badanie wykonywane jest dla każdego oka osobno.
Najsłabsza soczewka rozpraszająca, przyłożona do oka i umożliwiająca wyraźne widzenie jest miarą tej wady. Jest to tak zwana metoda Dondersa.
Inną metodą jest skiaskopia polegająca na farmakologicznym podrażnieniu akomodacji, co osiąga się głównie za pomocą atropiny lub tropikamidu. W czasie badania okulista rzutuje na oko chorego wiązkę światła, po czym obserwuje za pomocą specjalnej maszyny ruch czerwonego odblasku z dna oka. W krótkowzroczności oba kierunki są przeciwne wobec siebie,.
Metody korekcji krótkowzroczności
Aby skorygować wadę wzroku zaleca się regularne noszenie okularów korekcyjnych bądź soczewek kontaktowych. Szkło lub soczewki w przypadku tej wady będą wklęsłe i rozpraszające.
Obecnie istnieje ogromny wybór zarówno okularów jak i soczewek. Soczewki mogą być jednodniowe, tygodniowe, dwutygodniowe lub miesięczne, a także twarde lub miękkie, natomiast szkła w okularach mogą posiadać liczne dodatkowe walory, jak np. nakładki do oglądania telewizji.
Aby wada wzroku nie ulegała pogłębianiu zaleca się spędzanie na świeżym powietrzu przynajmniej 2 godzin dziennie, stosowanie zdrowej diety, pilnowanie, aby wykonywane czynności odbywały się w dobrze naświetlonym pomieszczeniu, a także wykonywanie krótkich przerw podczas pracy wzrokowej.
Krótkowzroczność – leczenie operacyjne
Coraz popularniejszą metodą całkowitego wyleczenia krótkowzroczności stają się laserowe zabiegi chirurgiczne. Operacja za pomocą wiązki laseru należy do bezpiecznych i skutecznych metod. Pomaga zlikwidować wadę wzroku aż u około 90% pacjentów, przy czym ryzyko powikłań wynosi jednie 1%.
Przed zabiegiem należy zapoznać się z przeciwwskazaniami, następnie wykonywane jest badanie kwalifikacyjne. Jeśli pacjent zostanie zakwalifikowany, wstawia się w klinice w określonym terminie i poddaje się korekcji, która trwa zwykle 20-30 minut. Już tego samego dnia pacjent udaje się do domu.
