Przepuklina pępkowa

Przepuklina pępkowa – przyczyny, objawy, diagnostyka, leczenie

Przepuklina pępkowa najczęściej występuje u noworodków, jest to choroba wrodzona. Występuje ona także u starszych dzieci i dorosłych – ma podobne objawy, choć inne przyczyny; jest schorzeniem nabytym w wyniku niewłaściwej higieny życia. W obu przypadkach jednak wymaga leczenia, bo zaniedbana stanowi zagrożenie dla zdrowia i życia człowieka. Jej leczenie polega na zabiegu operacyjnym.

Przepuklina pępkowa to schorzenie, w którym narządy jamy brzusznej znajdują się poza nią. Jest to możliwe dzięki niedomkniętemu pierścieniowi pępkowemu. Objawy tej choroby są łatwe do zaobserwowania, gdyż w okolicy pępka – czy to dziecka, czy osoby dorosłej – powstaje wybrzuszenie. To tak zwany worek przepuklinowy. Może w nim znajdować się część jelita.

Czym jest przepuklina pępkowa?

Przepuklina to uwypuklenie zawartości jamy ciała w miejscu obniżonej oporności. O przepuklinie pępkowej u noworodka mówimy w sytuacji, gdy pierścień pępkowy nie zrasta się po odcięciu pępowiny. Pojawia się w tym miejscu miękki guz, który uwypukla się między innymi przy wypróżnianiu czy płaczu (a więc w momencie wzrostu ciśnienia wewnątrz jamy brzusznej). Zazwyczaj schorzenie to mija samo około pierwszego roku życia dziecka. W patologicznych przypadkach przepuklina rozrasta się i przybiera postać sterczącego, bolesnego guzka.  Dziecko jest płaczliwe (przez co jeszcze mocniej odczuwa ból), wymiotuje, ma problemy z oddawaniem stolca. Ten typ przepukliny lekarze kwalifikują jako wrodzoną wadę anatomiczną.

Ale przepuklina pępkowa występuje też u starszych dzieci oraz u osób dorosłych. Ma jednak zupełnie inne podstawy. Jak każdy inny typ przepukliny to następstwo osłabienia powłok brzusznych. W sytuacjach, gdy ciśnienie w brzuchu wzrasta pojawiają się dolegliwości. Jest to narastający z czasem, promieniujący ból. Kiedy wzrasta ciśnienie? Podczas kaszlu, zaparć, problemów z prostatą, czy zwiększonego wysiłku fizycznego. Sprzyja temu też nadwaga.

Przepuklina pępkowa występuje też u kobiet w ciąży, które mają wodobrzusze.

Objawy przepukliny w poszczególnych etapach

Niemowlę, u którego przepuklina pępkowa nie ustąpiła do pierwszego roku życia pojawia się dobrze zarysowane wybrzuszenie na pępku. Wzmaga się ono w momencie napięcia mięśni. Przy wypróżnianiu, śmiechu czy płaczu powoduje coraz większy ból. Po pewnym czasie guzek zaczyna twardnieć – to zły znak. Sygnalizuje to obecność w worku przepuklinowym wnętrzności oraz odcięcie dopływu krwi.

Guzek może zaczerwienieć oraz być gorący; plamy i przebarwienia mogą wystąpić również na skórze. Pojawia się też opuchlizna i jeszcze większy ból. Warto działać szybko, aby nie doszło do niedrożności jelit. To tak zwana sytuacja uwięźnięcia przepony. Może ona powstać przy wykonywaniu jakiegokolwiek ruchu. Typowymi objawami tego stanu, oprócz powyższych, jest wzdęcie brzucha, niemożność załatwienia potrzeb fizjologicznych, a nawet oddania gazów, występowanie nudności i wymiotów. W takiej sytuacji konieczna jest natychmiastowa operacja.

Podobnie wygląda to u osób starszych. Gdy dojdzie do rozszczelnienia bariery narządów wewnętrznych, czyli otrzewnej oraz mięśnie brzucha – jelita „wypływają” w otwarte miejsce zwane workiem przepuklinowym. To proces z konsekwentnie nasilający się bólem. Przy każdym wysiłku (fizycznym, ale też kichnięciu, kaszlnięciu, parciu) dochodzi do dalszego uszkodzenia powłok jamy brzusznej. To efekt działania wewnętrznego ciśnienia. W końcowej fazie przepukliny mięsień pęka, a jelito zupełnie wypływa do worka przepuklinowego, całkowicie go wypełniając. W takiej sytuacji zostaje zamknięte światło przepływu i może dojść do martwicy jelita. Brak natychmiastowej operacji może skończyć się śmiercią chorego.

Przepuklina pępkowa ma objawy charakterystyczne dla każdej przepukliny. Należą do niej:

  • miękki guz – znajdujący się dokładnie w miejscu przepukliny, który można wcisnąć w początkowej fazie choroby. Później twardnieje i jest nieruchomy,
  • ból, ciągnięcie, pieczenie  przy uciskaniu i przemieszczaniu guza, szczególnie wrażliwe są na nie małe dzieci, które na każdy bodziec reagują gwałtownym płaczem,
  • wraz ze wzrostem ciśnienia w jamie brzusznej narasta też ból.

Operacyjne leczenie przepukliny

Przepuklinę pępkową leczy się zazwyczaj operacyjnie. Dotyczy to osób dorosłych oraz dzieci, u których wrodzona wada nie wchłonęła się samoistnie do 3 roku życia.

Zabieg leczenia przepukliny, czyli hernioplastyka, trwa około 30 minut i pozwala na szybki powrót do normalnego funkcjonowania. Po otwarciu jamy brzusznej oddziela się i podwiązuje worek przepuklinowy. Zszywany ubytek w powłoce mięśniowej jest dodatkowo wzmacniany poprzez wszycie kawałka siatki pod otrzewną i przymocowanie jej szwami lub zszywkami. To pozwala na zniwelowanie ryzyka nawrotu przepukliny pępkowej.  Przy jej nawracaniu stosuje się zazwyczaj metodę laparoskopową, która pozwala na uniknięcie otwierania jamy brzusznej.

Operacja przepukliny pępkowej jest obciążone niewielkim ryzykiem. Rekonwalescencja jest szybka, a chory musi unikać znacznego wysiłku fizycznego.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *