Polimialgia reumatyczna jest chorobą zapalną dotykającą w przeważającej części osoby starsze. Najczęściej chorują na nią kobiety, chociaż nie tylko, po 50. roku życia. Choroba ta dotyczy tzw. układowych chorób tkanki łącznej. Schorzenie to atakuje mięśnie szyi, obręczy barkowej, ale także biodrowej.
Występowanie tej choroby waha się od 20 do 50 przypadków zachorowań na 100 000 osób ogólnej populacji, w ciągu roku. Polimialgia reumatyczna, co do zasady nie rozwija się szybko, natomiast zdarzały się przypadki, w których choroba postępowała gwałtownie.
Polimialgia reumatyczna – przyczyny
Przyczyn występowania polimialgii reumatycznej doszukuje się w wieku. Najczęściej schorzenie to występuje u osób w podeszłym wieku, przy czym bardzo rzadko występowały zachorowania przed 50 rokiem życia. Wraz ze wzrastającym wiekiem zwiększa się ryzyko zachorowania. Najwięcej osób cierpiących na to schorzenie jest między 70. a 80. rokiem życia.
Istotną rolę odgrywa także płeć, gdyż notuje się większą szansę zachorowania u kobiet. Warto zauważyć, iż kobiety chorują znacznie częściej niż mężczyźni, ponieważ są 2 razy bardziej narażone na niebezpieczeństwo nabawienia się polimialgii reumatycznej. Ponadto zauważa się, że kobiety na północy Europy chorują częściej niż te na południu. W państwach Morza Śródziemnego choroba rzadko występuje i nie zbiera się o niej informacji.
Innymi czynnikami wpływającymi, w mniejszym stopniu, na rozwój choroby jest nadmierne promieniowanie słoneczne, zakażenia wirusowe wywołane przez bakterie, które zapoczątkowują atypowe zapalenie płuc. Należy dodatkowo wspomnieć, iż doszukuje się przyczyny polimialgii reumatycznej w predyspozycjach genetycznych.
Bardzo ciężko jest określić czego należy unikać, aby zapobiec zachorowaniu, gdyż jest to choroba o charakterze immunologicznym. Najczęściej zaleca się szczególną higienę.
Polimialgia reumatyczna – objawy
Najczęściej zauważa się przewlekły, utrzymujący się dłużej niż 2 tygodnie ból mięśni szyi, karku, obręczy barkowej lub biodrowej, szczególnie przy dotyku. Obniżenie napięcia mięśni czy ich zanik zazwyczaj nie występuje, tylko w przypadku zaawansowanego stadium choroby. Polimialgię reumatyczną charakteryzuje także zesztywnienie grupy mięśni narażonej na zachorowanie, szczególnie przy małej aktywności fizycznej lub po dłuższym unieruchomieniu, na przykład podczas snu. Wymienione wyżej objawy mogą rozwijać się dłużej, około miesiąca lub wystąpić gwałtownie. Dodatkowo mogą wystąpić:
- poranna sztywność mięśni
- zapalenie stawów, najczęściej kolanowych
- ciastowaty obrzęk nóg i rąk
- gorączka lub utrzymujący się stan podgorączkowy
- złe samopoczucie
- zaburzenia snu
- utrata masy ciała
- występujące stany depresyjne.
Ważną uwagą jest, iż choroba ta jest powiązana z olbrzymiokomórkowym zapaleniem tętnic. Badania potwierdzają sprzężenie, w postaci zachorowania osób cierpiących na polimialgię reumatyczną na tzw. chorobę Hortona i odwrotnie.
Polimialgia reumatyczna – diagnoza
W przypadku wystąpienia wyżej wymienionych przyczyn należy udać się do reumatologa. Szczególnie przy występowaniu bólu w 2 z 3 grup mięśni: obręczy barkowej, obręczy biodrowej, szyi/karku. Lekarz specjalista powinien zlecić badania krwi. Przy polimialgii reumatycznej istotne jest sprawdzenie Odczynu Biernackiego, czyli szybkości opadania krwinek czerwonych po godzinie od pobrania.
Norma dla mężczyzn – 3–15 mm/h, dla kobiet – 1–10 mm/h, po 65. rż. – dla obojga płci 100 ml/h. Można też zauważyć wysokie stężenie CRP oraz fibrynogenu a także zwiększenie aktywności enzymu z klasy hydorlaz o aktywności fosfatazy. Jeżeli zachodzi zapalenie stawów należy wykonać USG lub rezonans magnetyczny.
Dodatkowo lekarz powinien wykluczyć pewne choroby dotyczące stawów lub kości, mięśni, jak również ryzyko wystąpienia nowotworu ze względu na wiek osób należących do grupy podwyższonego ryzyka.
Polimialgia reumatyczna – leczenie
W przypadku zdiagnozowania polimialgii reumatycznej należy przejść do leczenia glikokortykosteroidami, najczęściej podaje się prednizon (od 15 do 20 mg/dobę). Leki z tej grupy powinny być podawane jak najkrócej, w jak najbardziej skutecznej dawce, ze względu na ich silne działanie. Po podaniu jednej dawki należy niezwłocznie zmniejszać ilość przyjmowanego leku.
Leczenie polimialgii reumatycznej jest trudne ze względu na to, że po szybkim odstawieniu leczenia tą grupą leków, choroba może nawrócić. Niestety specyfika tego schorzenia polega na tym, że bardzo często wymaga długoterminowego leczenia (od 1 roku do 2 lat). W przypadku dłuższego przyjmowania (3 miesiące i dłużej) glikokortykosteroidów należy uzupełniać wapń oraz witaminę D w celu zapobiegnięcia osteoporozie. Zamiennie z lekami stereoidowymi podaje się niesteroidowe leki zapalne.
Jeśli stan zapalny minie należy zastosować rehabilitację, która ma na celu zwiększenie zakresu ruchu stawów, poprawienie postawy ciała czy utrzymania prawidłowego napięcia mięśni.
Całkowite wyleczenie jest możliwe po terapii steroidowej, rokowania są bardzo dobre. Przy czym często odnotowuje się samoistna remisja choroby. Schorzenie może ponownie pojawić się w ciągu 2 lat od zakończenia leczenia.
