Rdest ostrogorzki – Pieprz wodny, żabiniec,mokrzec (Polygonum hydropiper L.) – to roślina jednoroczna, o charakterystycznym bardzo ostrym smaku. Spotyka się ją u ujścia kanałów, nad brzegami strumieni, w rowach na podmokłym terenie. Łodyga pół podnosząca się a liście lancetowate. Kwiaty rdestu ostrogorzkiego są w kształcie zwisającego kłosa koloru zielonkawo-różowego, łodyga zaś jest prosta o ciekawym i wyraźnym kolorze czerwonym.
Rdest ostrogorzki posiada drobne, zielonawe kwiaty które są zebrane w luźny szczytowy kwiatostan kłoskokształtny. Ziele rdestu zbiera się w lipcu i sierpniu, ścinając zielone, ulistnione pędy z kwiatami, w połowie wysokości rośliny. Po oczyszczeniu z bocznych łodyg i żółtych liści surowiec suszy się.
Ten gatunek rdestu znany był już w czasach starożytnych i używany był jako namiastka pieprzu.
Rdest ostrogorzki – zastosowanie
Rdest ostrogorzki zwany pieprzem wodnym jest rośliną jednoroczną o wysokości 30-50 cm. Łodyga obła z kolankowatymi węzłami. Owoc stanowi drobny orzech gruczołowato punktowany. Cała roślina, a zwłaszcza liście mają ostry, pieprzowy smak – charakterystyczny dla tej rośliny.
W celach leczniczych zbiera się kwitnące ziele. Następnie po dokładnym umyciu ściętych pędów, suszy się je w cieniu, przy utrzymaniu temperatury maksimum 40C. Ziele zbiera się na początku kwitnienia.
Rdest ostrogorzki posiada wiele substancji czynnych miedzy innymi:
– garbniki,
– gorycze,
– olejek eteryczny,
– glikozydy,
– kwasy ograniczone
– witaminę C.
Świeżych rozdrobnionych liści używa się do przyprawiania sałatek, past, zup, sosów, potraw mięsnych ,nadzienia zamiast stosowania pieprzu.
Rdest ostrogorzki – właściwości lecznicze
Wyciągi z ziela rdestu ostrogorzkiego uszczelniają i wzmacniają naczynia krwionośne, likwidują biegunki, działają silnie przeciwkrwotocznie – hemostatycznie, lekko narkotycznie i wyraźnie przeciwbólowo. Rdest działa przeciwzapalnie, ściągające i przeciwkrwotocznie dlatego właśnie szczególnie poleca się go stosować w przypadku występowania krwawień w przewodzie pokarmowym, zbyt długich i obfitych miesiączek, a także krwawień z macicy. Wykorzystywany jest także do hamowania krwotoków z nosa czy hamowania krwawień powstałych w wyniku ran na skórze.
Ponadto flawonoidy zawarte w surowcu działają żółciopędnie, moczopędnie, przeciwzapalnie, przeciwobrzękowo, a garbniki – odkażająco.
Wśród najczęściej spotykanych wskazań stosowania rdestu ostrogorzkiego wymienia się:
– krwotoki maciczne,
– krwiomocz,
– pękanie oraz przepuszczalność naczyń krwionośnych,
– żylaki,
– upławy,
– zapalenie przydatków,
– stany zapalne pochwy,
– choroba wrzodowa,
– krwawienia z przewodu pokarmowego,
– gruźlica,
– ostry kaszel,
– stany zapalne naczyniówki,
– wybroczyny na siatkówce,
– nadciśnienie,
– biegunka,
– krwotoki z nosa,
– krwawiące rany.
Rdest ostrogorzki ma właściwości poprawiające krzepliwość krwi. Polecany jest do leczenia żylaków odbytu, jednak decyzję o zastosowaniu rdestu należy wcześniej skonsultować z lekarzem.
Roślina sprawdza się w leczeniu nadmiernej kruchości naczyń krwionośnych. Działa moczopędnie, a więc również przeciwobrzękowo.
Roślinę wykorzystuje się również w sposób zewnętrzny, ziele rdestu pomaga leczyć kontuzje, zwichnięcia oraz trudno gojące się rany. Stosuje się ją także do leczenia gośćca i artretyzmu oraz różnych dermatoz, w tym celu warto zastosować leczniczą kąpiel z dodatkiem tego surowca.
Niestety w przypadku rdestu ostrogorzkiego istnieją pewne przeciwwskazania do jego stosowania. Wśród najczęściej spotykanych wymienia się zakrzepy krwi w naczyniach krwionośnych, zawał, dusznica bolesna, zapalanie żył, słabe krążenie mózgowe, wieńcowe l w kończynach.
Rdest ostrogorzki – sposób użycia
Pikantną zupę z rdestu ostrogorzkiego
Przepis; należy przygotować 200 g liści i łodyg rdestu ostrogorzkiego, a także 2 l bulionu, 2 ząbki czosnku oraz sól do smaku. Następnie liście siekamy, zalewamy 2 l wrzątku, gotujemy 5 minut (skracając lub wydłużając gotowanie, regulujemy ostrość zioła). Odcedzamy, liście zalewamy bulionem, dodajemy zmiażdżony czosnek, gotujemy jeszcze 10 minut. Solimy do smaku, podajemy z uszkami z mięsem albo z makaronem.
Herbatka z rdestu ostrogorzkiego
Przepis; należy 1 1/2 łyżki ziela zalać szklanką wrzącej wody, naparzać 15 minut, ostudzić. Zaleca się picie po 1/4 szklanki naparu 2 – 3 razy dziennie. Przechowywać w suchym i chłodnym miejscu.
Sok rdestowy
Przepis; należy świeże ziele zmielić przez maszynkę do mięsa; każdą 1 szklankę masy roślinnej zalać 100 ml przegotowanej wody o temp. 30-40 C; macerować pod przykryciem 8 godzin; odcedzić miazgę od wyciągu, ale jej nie wyrzucać lecz przepuścić jeszcze przez sokowirówkę. Oba wyciągi połączyć. Sok pić 3-4 razy dz. lub w razie krwotoków częściej po 30-50 ml. Na zimę zakonserwować poprzez zalanie alkoholem lub gliceryną (100 ml na 100 ml). Wówczas taki lek zażywać 3-4 razy dz. po 2 łyżeczki.
Z suszonego ziela sporządza się herbatkę zmniejszającą krwawienie przy hemoroidach i menstruacji, oraz do przemywania ran i płukania jamy ustnej. W warunkach polowych można używać świeżych liści do tamowania krwawienia ale ostrożnie, gdyż nadmiar może podrażnić skórę.