Klebsiella pneumoniae (pałeczka zapalenia płuc) to oporna na wiele antybiotyków pałeczka Klebsiella pneumoniae po raz pierwszy wykryta w 1996 r. na wschodnim wybrzeżu USA. Pięć lat później stwierdzano jej obecność w Chinach, Kolumbii, Brazylii, Izraelu, Francji. W Polsce pierwszy szczep zlokalizowano w 2008 r. w kilku szpitalach i przychodniach warszawskich skąd rozprzestrzenił się po całym kraju. W tej chwil mamy już 300 przypadków zakażeń.
Klebsiella pneumoniae – gram-ujemna pałeczka odpowiada za 10% pozaszpitalnych zapaleń płuc i aż 20% szpitalnych, często występuje u zdrowych osób na skórze, w jamie ustnej i jelitach. Choroba charakteryzuje się nagłym początkiem z wysoką gorączką, kaszlem, dusznościami, bólem w klatce piersiowej, chory może wykrztuszać ropną wydzielinę niekiedy podbarwioną krwią.
Pałeczki zapalenia płuc Klebsiella pneumoniae występują bardzo często w drogach oddechowych i przewodzie pokarmowym. U noworodków powodują zapalenie opon mózgowych.
Klebsiella pneumoniae (pałeczka zapalenia płuc) – przyczyny
Główną przyczynę zakażenia stanowią bakterie które atakują, gdy układ odpornościowy jest bardzo osłabiony. Charakterystyczne jest to iż atakują w szczególności osoby, które cierpią na inne infekcje lub choroby przewlekłe, takie jak np. cukrzyca, choroby płuc itp. Sama bakteria w sobie nie stanowi zagrożenia dla człowieka, dopiero jeśli zachodzą sprzyjające warunki jej rozwoju może ona zaatakować. Klebsiella pneumoniae występuje powszechnie w otoczeniu i organizmie. Po drugie bardzo szybko i łatwo stają się oporne na większość antybiotyków.
Klebsiella pneumoniae jest częścią mikroflory ust, skóry i jelit człowieka. Występuje także w glebie.
W konsekwencji przejścia w stan chorobowy Klebsiella pneumoniae może powodować takie choroby jak:
– ostre zapalenie płuc,
– posocznice,
– wstrząs endotoksyczny,
– ropnie płuc,
– zakażenia układu moczowego, pokarmowego i dróg żółciowych,
– stany zapalne zatok, ucha środkowego,
– zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych,
– stany zapalne tkanek miękkich.
Jak dochodzi do zakażenia? W skutek bezpośredniego kontaktu z zainfekowaną osobą. Zakażenie bywa następstwem długotrwałego kontaktu z chorym. Najczęściej Klebsiellą pneumoniae zarażamy się w szpitalu.
Klebsiella pneumoniae (pałeczka zapalenia płuc) – objawy
Podstawowym objawem bakteryjnego zapalenia płuc wywołanego w skutek działania bakterii Klebsiella pneumoniae jest osłabienie całego organizmu. Wśród najbardziej charakterystycznych objawów Klebsiella pneumoniae wymienia się:
– osłabienie organizmu,
– bardzo wysoka gorączka,
– dreszcze,
– zalewający zimny pot,
– suchy kaszel,
– duszności.
Wirusowe zapalenie płuc przebiega w dwóch fazach. Pierwsza faza przypomina objawy grypowe, czyli wysoką temperaturę, ogólne rozbicie, złe samopoczucie, osłabienie, bóle głowy oraz bóle mięśniowe. Druga faza powoduje zajęcie płuc czemu towarzyszy suchy kaszel, bóle klatki piersiowej podczas głębokiego oddechu czy pojawiające się duszności.
Klebsiella pneumoniae wychodzi z ukrycia i wywołuje choroby, gdy mamy bardzo osłabioną odporność. Niekiedy bakterie te powodują zakażenia układu moczowego, pokarmowego i oddechowego.
Różne objawy zakażenia zależą od tego, jaki organ został zaatakowany. Np. jeśli zaatakowane są płuca, chory ma zapalenie płuc, którego objawami są wysoka gorączka, dreszcze, łamanie w kościach, osłabienie, kaszel i odkrztuszanie dużej ilości śluzu (często zabarwionego krwią).
Zapalenie drobnoustrojami mikoplazmatycznymi przebiega najbardziej łagodnie, natomiast trwa najdłużej, gdyż nawet do kilku tygodni. Jej objawy to bóle mięśniowe, suchy kaszel, niewielka temperatura oraz ogólne osłabienie.
Przy zapaleniu płuc jest słyszalny szmer oddechowy oraz świszczący lub furczący oddech. Kiedy w jamie opłucnej pojawi się płyn głos jest bardziej stłumiony, a kaszel robi się wilgotny, któremu towarzyszy flegmista wydzielina.
Klebsiella pneumoniae (pałeczka zapalenia płuc) – leczenie
W przypadku zaobserwowania u siebie któregokolwiek z wyżej wymienionych objawów niezwłocznie należy udać się do lekarza specjalisty który zleci wykonanie badań umożliwiających prawidłową diagnozę i przedstawi konkretną ścieżkę leczenia.
W większości przypadków zleca się wykonanie zdjęć rentgenowskich które zazwyczaj daje obraz ropnego nacieku na całej powierzchni płata płuca bądź segmentu. W badaniu rozmazu plwociny można potwierdzić obecność dużych pałeczek Klebsiella. Baterie te szczególnie szczepy szpitalne są lekooporne, dlatego leczenie prowadzi się antybiotykami ß-laktamowymi w związku z niewrażliwością patogenów na penicylinę. Antybiotykoterapia trwa trzy tygodnie, a u osób z cechami rozpadu w płucach nawet do sześciu. Po ustąpieniu choroby często zauważa się blizny i zmiany w obrębie narządów układu oddechowego, a także zmniejszenie objętości płuc.
W leczeniu duże znaczenie ma pielęgnowanie chorego, bowiem odoskrzelowe zapalenie płuc występuje przy ciężkich chorobach zakaźnych oraz innych chorobach zmuszających chorego do ciągłego przebywania w łóżku. Aby zapobiec zapaleniu płuc u osób długo leżących w łóżku, trzeba często zmieniać pozycję chorego, nacierać jego klatkę piersiową spirytusem (np. kamforowym lub salicylowym), dbać o wentylację płuc, zapewnić dostęp świeżego powietrza, starannie pielęgnować jamę ustną.
Wśród leków najczęściej wykorzystywanych do leczenia wymienia się w szczególności:
– sulfonamidy,
– antybiotyki,
– środki nasercowe,
– środki wykrztuśne,
– podawanie tlenu.
Zalecana jest w szczególności dieta lekka i pełnowartościowa, z uwzględnieniem dużej ilości soków owocowych i warzywnych.
