Jak obliczyć wiek płodu – to pytanie zadaje sobie wiele przyszłych mam. Szczególnie podczas pierwszej ciąży lub w przypadku nieregularnych cykli miesięcznych mogą być trudności z właściwym ustaleniem. Wiek płodu jest możliwy do obliczenia z dużą dokładnością lub wysokim prawdopodobieństwem na podstawie określonych parametrów.
Jak obliczyć wiek płodu – liczymy od momentu zapłodnienia czy powstania zarodka?
Podczas lekarze operują dwoma wiekami – ciąży oraz płodu. Pierwszą wartość wylicza się na podstawie ostatniej przed rozpoczęciem ciąży menstruacji kobiety. Ten sposób określany jest jako reguła Naegelego (nazwana od nazwiska niemieckiego położnika, który opracował metodę opartą na trzech założeniach – średnich czasów: miesiączki, miesiąca kalendarzowego oraz trwania ciąży).
Natomiast, aby obliczyć wiek płodu należy znać moment zapłodnienia. Dochodzi do niego w czasie owulacji po ostatniej przed ciążą miesiączce (około 14 dni). Jest to zwykle raczej trudne do 100% ustalenia u kobiet z nieregularnymi cyklami menstruacyjnymi, jak również stosującymi antykoncepcję hormonalną. Wówczas za moment zapłodnienia uznaje się zazwyczaj pierwszy dzień ostatniego okresu. Można natomiast z dość wysokim prawdopodobieństwem zakładać moment poczęcia dziecka u kobiet, które regularnie miesiączkują oraz obserwują swoje ciało. Na przykład prowadząc kalendarzyk małżeński samodzielnie potrafią z dość dużą dokładnością określić, kiedy nastąpiło zapłodnienie.
Czasem trudność w dokładnym określeniu wieku płodu związana jest ze zjawiskiem tzw. krwawienia lub plamienia implantacyjnego. Pojawia się już po zapłodnieniu, około 7 dni przed miesiączką (lub 6 – 12 dni po owulacji – w tym przypadku również zapłodnieniu). Ze względu na podobieństwo do zwykłej miesiączki, wiele pań – szczególnie pierworódek lub nieplanujących ciąży – myli ten proces z comiesięcznym krwawieniem.
Może pojawiać się nawet przez 2 – 4 miesiące i jest zjawiskiem fizjologicznym. Plamienie implantacyjne odróżnia się od miesiączki tym, że jest znacznie mniej obfite a jego kolor jest ciemniejszy (bardziej brązowy) lub jaśniejszy (bardziej różowy) od normalnego dla danej kobiety krwawienia menstruacyjnego. Dla sprawdzenia czy plamienie jest początkiem ciąży czy też tylko przesuniętym w czasie okresem osoby aktywne seksualnie powinny wykonać test ciążowy. Najbardziej wiarygodny wynik daje po upływie 4 – 5 dni od zakończenia plamienia implantacyjnego. Potwierdzenie natomiast dokonuje lekarz ginekolog podczas badania kobiety. Również on pomaga ocenić wiek płodu, jak również może przewidywać planowaną datę porodu.
Jak obliczyć wiek płodu podczas I, II i III trymestru ciąży?
Wiek płodu w momencie poczęcia (zapłodnienie) ustala się jako 0 dni, zaś zakończenie ciąży (czyli poród) dokonuje się po mniej więcej 267 dniach (38 tygodni). U większości pań trudno jednak dokonać tak precyzyjnej oceny. Dla uproszczenia w większości przypadków wiek płodu liczony jest w momencie rozpoczęcia ostatniej przed zapłodnieniem miesiączki. Według niego ciąża trwa 281 dni (40 tygodni). Jest to wyliczenie, którego można dokonać u kobiet miesiączkujących regularnie, gdy cykle menstruacyjne trwają 28 dni. Większość kobiet potrzebuje natomiast wyliczenia indywidualnie wieku płodu.
W poszczególnych trymestrach można obliczyć wiek płodu na podstawie określonych parametrów uzyskanych w trakcie wykonywania badania ultrasonograficznego (USG). Podczas I trymestru ciąży dla określenia ile dni ma płód należy zmierzyć:
- długość ciemieniowo-siedzeniową, czyli wielkość zarodka (CRL);
- wielkość pęcherzyka ciążowego (GS);
- wielkość ciałka żółtego (YS).
Natomiast w II i III trymestrze ciąży wiek płodu, który jest już dość dobrze rozwinięty szacuje się dokonując czterech pomiarów. Sprawdzane są:
- wymiar dwuciemieniowy główki (BPD);
- obwód główki (HC);
- obwód brzucha (AC);
- długość kości udowej (FL).
Na podstawie określonych wyników lekarz radiolog porównuje je z ustalonymi normami. Dzięki temu można nie tylko określić wiek płodu, ale również wstępnie stwierdzić ewentualne zaburzenia czy nieprawidłowości w rozwoju dziecka.
Jak obliczyć wiek płodu – przewidywanie terminu porodu
Wiek płodu na początku jest wyliczany bardziej na zasadzie szacowania prawdopodobieństwa. W trakcie trwania ciąży lekarz może podawać kilkakrotnie różne daty planowanego porodu. Jest to związane z wieloma czynnikami – w tym regularnością cykli miesięcznych kobiety czy tempem rozwoju zarodka a potem płodu. Istnieje kilka sposobów obliczania wieku płodu umożliwiające oszacowanie spodziewanego terminu porodu.
Najbardziej popularna jest w tym przypadku reguła Naegelego. Według niej w celu obliczenia terminu porodu należy od daty ostatniej miesiączki odjąć 3 miesiące następnie dodać 7 dni i wreszcie dodać 1 rok. W przypadku trwania cyklu mniej lub więcej niż 28 dni do uzyskanego wyniku należy dodać różnicę pomiędzy cyklami. W przypadku kobiet, które z dokładnością do dnia przewidują datę zapłodnienia, wiek płodu w momencie urodzenia oblicza się odejmując od terminu poczęcia 7 dni następnie odejmując 3 miesiące i dodając 1 rok.
Wahania pomiędzy przewidywanym wiekiem płodu w momencie urodzenia a jego rzeczywistym pojawieniem się na świecie są bardzo częste. Za prawidłowe uznaje się rozwiązanie ciąży do 14 dni przed oraz po szacowanym terminie. W przypadku stwierdzenia jakichkolwiek nieprawidłowości lekarz może podjąć decyzję o wcześniejszym rozwiązaniu ciąży poprzez operację zwaną cesarskim cięciem bądź wywołując poród naturalny podając odpowiednio dobrane leki.
