Tętniak tętnicy płucnej (dokładniej pnia tętnicy płucnej). Jest to schorzenie, które powoduje poszerzenie tętnicy o 50 % w stosunku do średnicy w normie. Prawidłowa tętnica ma szerokość 30 mm. Schorzenie to dotyka zarówno mężczyzn jak i kobiety. Pojawia się zwykle w wieku starszym, ale może także występować u młodych osób. Częstotliwość występowania to jeden na 14 tysięcy przypadków wykrywanych w czasie autopsji. To jest jedna z najbardziej poważnych chorób układu krwionośnego. Rozwój tętniaka tętnicy płucnej często kończy się śmiercią do śmierci.
TĘTNIAK TĘTNICY PŁUCNEJ – PRZYCZYNY
Tętnica płucna stanowi odgałęzienie od pnia płucnego. To naczynie rozpoczynające się w ujściu prawej komory mięśnia sercowego. Są dwie tętnice płucne po każdej ze stron po jednej – prawa oraz lewa. Ich głównym zadaniem jest doprowadzanie odtlenionej krwi żylnej z serca do płuc. Tętnica płucna lewa odprowadza krew z prawej komory serca do płuca lewego, natomiast prawa tętnica płucna doprowadza krew z lewej komory do prawego płuca. Następuje utlenowienie krwi i przepompowanie z powrotem do serca poprzez odpowiednie naczynia krwionośne,
Etiologia tętniaka tętnicy płucnej może przyjmować dwie formy – wrodzone (związane z dziedziczeniem pewnych chorób) lub nabyte (pojawiające się po urodzeniu w wyniku różnych chorób).
Do wad wrodzonych, które są znacznie rzadsze (dotyczą 6 na 1000 przypadków rozpoznań tętniaka tętnicy płucnej), należą:
- wrodzona wada serca – przeciek lewo-prawy;
- niedobór ściany naczynia.
Natomiast nabyte przyczyny tętniaka tętnicy płucnej są ściśle związane ze współwystępowaniem innych chorób naczyń płucnych. W ich wyniku następuje wzrost naczyń oporu płucnego. Powoduje to powstanie nadciśnienia w tętnicy płucnej. Wówczas tętnica ulega poszerzeniu.
Przyczyny nabyte tętniaka tętnicy płucnej to między innymi:
- zwężenie zastawki dwudzielnej i inne choroby serca;
- nowotwory płuc;
- zakażenia takie jak: gruźlica (wywołuje np. tętniaka Rasmussena), bakterie (np. krętek blady wywołujący kiłę); grzyby (tętniak jest np. powikłaniem grzybiczego zapalenia płuc);
- układowe zapalenie naczyń (np. choroba Hughes – Stovina czy też choroba Behceta);
- choroby tkanki łącznej (np. Zespół Marfana).
JAKIE OBJAWY DAJE POJAWIENIE SIĘ TĘTNIAKA TĘTNICY PŁUCNEJ?
Jest to schorzenie utajone i rozwijające się podstępnie. Zdarzają się sytuacje tętniak tętnicy płucnej przez dłuższy czas przebiega zupełnie bezobjawowo, co utrudnia diagnozę. Rozpoznanie tętniaka najczęściej następuje podczas rutynowych badań diagnostycznych układu krwionośnego oraz kiedy jest przeprowadzana diagnostyka innych chorób.
W miarę rozrastania się ścian tętnicy płucnej pojawiają się dodatkowe objawy takie jak:
- obniżona tolerancja na aktywności fizycznej (zarówno niewielką, jak i bardziej wymagające),
- duszność pojawiająca się w trakcie wysiłku,
- ogólne osłabienie i szybkie męczenie się,
- nawracający, napadowy kaszel,
- czasem może występować krwioplucie.
TĘTNIAK TĘTNICY PŁUCNEJ – DIAGNOSTYKA I LECZENIE
W celu właściwej diagnozy tętniaka płuc konieczne jest przeprowadzenie badania echokardiografii przezklatkowej (TTE). Badanie to polega na oglądzie wybranej okolicy – w tym przypadku tętnicy płucnej – z wykorzystaniem fal dźwiękowych oraz pochłaniania powracającego echa. Powoduje to uwidocznienie na monitorze ewentualnych zmian w budowie mięśnia sercowego i odchodzących od niego naczyń oraz stwierdzenie nieprawidłowości w jego pracy.
TTE może być również wykonane ze środkiem cieniującym (kontrastem) wstrzykniętym do żyły osoby badanej. Pomaga to uzyskać znacznie lepszy obraz serca. W przypadku braku możliwości wykonania TTE, można wykonać echokardiografię przezprzełykową (TEE). Wskazana jest także tomografia komputerowa dla dokładniejszej oceny i umiejscowienia tętniaka. Dodatkowo konieczne jest wykonanie angiografii (arteriografii). Technika ta polega na obrazowaniu medycznym wykorzystywanym do wizualizacji wnętrza naczyń krwionośnych (w tym przypadku tętnic).
Jedynym sposobem leczenia jest zabieg chirurgiczny polegający na usunięciu tętniaka. Wówczas następuje wszczepienie protezy z tworzywa sztucznego. W przypadku poważniejszych tętniaków tętnicy płuc jedyną skuteczną metodą leczenia może być transplantacja płuc lub serca. Przyspieszające rozszerzanie się naczynia może bowiem doprowadzić do pęknięcia tętniaka. Konsekwencją tego może być zgon.
PROFILAKTYKA TĘTNIAKA TĘTNICY PŁUCNEJ
Z racji umiejscowienia wewnątrz ciała i niejednorodnych a czasem braku objawów, trudno mówić o profilaktyce dającej 100 % gwarancję ochrony przed pojawieniem się tętniaka tętnicy płucnej. Wskazane jest dbanie o ogólnie dobry stan układu krwionośnego, w tym naczyń krwionośnych. Właściwa dieta oraz wysiłek fizyczny dostosowany do możliwości osoby ma pozytywny wpływ w profilaktyce wszelkich chorób sercowo-płucnych.
W przypadku bycia w grupie ryzyka ze względu na własne schorzenia lub występowanie ich wśród przodków, należy także dbać o przeprowadzanie stosownych badań w celu wykluczenia chorób naczyń krwionośnych.
