Leki przeciwlękowe są grupą leków przyjmowanych przez szerokie grono ludzi z zaburzeniami lękowymi. Z powodu szybkiego rozwoju naszej cywilizacji, coraz więcej osób traci poczucie bezpieczeństwa, co przejawia się w zaburzeniach nerwicowych lub lękowych. Dodatkowo rosnąca świadomość społeczna sprawia, że relatywnie więcej osób udaje się z tym problemem do specjalisty, który w zależności od przypadku, kieruje chorego na psychoterapię, lub włącza do leczenia odpowiednie środki medyczne.
Zdarza się czasem i tak, że pacjent skarży się na dolegliwości somatyczne będące efektem przeżywanych emocji, nie biorąc pod uwagę dolegliwości ze strony psychiki, stąd powstało rozgraniczenie lęku na pojęcie lęku somatycznego i lęku psychicznego. Lęk jest zatem zjawiskiem wielopostaciowym i ciężkim do jednoznacznego zdefiniowania.
Zaburzenia somatyczne jako przyczyny lęku
Osoby z zaburzeniami lękowymi bardzo często upatrują swoich problemów w układzie somatycznym, okazuje się że istnieją choroby, którym towarzyszy nasilone odczuwanie lęku, są nimi między innymi, zaburzenia rytmu serca, choroba Alzheimera, guzy ośrodkowego układu nerwowego, zaburzenia krążenia mózgowego, wady zastawki mitralnej, zaburzenia funkcjonowania tarczycy i wiele innych. Jeżeli zatem podejrzewasz, że Twoim lękom towarzyszy choroba somatyczna, udaj się do specjalisty, który zleci odpowiednie badania. W celu zminimalizowania dyskomfortu spowodowanego lękiem może również przepisać leki przeciwlękowe, które poprawią jakość Twojego samopoczucia.
Zaburzenia lękowe – rodzaje:
Zaburzenia lękowe należą do jednych z najczęściej występujących zaburzeń psychicznych i jak podają dane, dotyczą około 20% populacji. Podział zaburzeń lękowych wygląda następująco:
- fobie (fobia prosta, fobia społeczna)
- zespół lęku uogólnionego
- zaburzenia obsesyjno-kompulsywne, czyli zespół natręctw
- zespół lęku napadowego
- zespół stresu pourazowego
Fobia prosta cechuje się nadmiernym lękiem pojawiającym się na skutek oddziaływania z jakimś szczególnym przedmiotem, zwierzęciem, liczbą itp. Zaliczamy tutaj między innymi agorafobię (lęk przed otwartą przestrzenią) oraz klaustrofobię (lęk przed zamkniętą przestrzenią). Fobia społeczna charakteryzuje się z kolei odczuwaniem lęku przed kontaktami społecznymi, wygłaszaniem referatów, albo wystąpieniami publicznymi, czyli sytuacjami wywołującymi u chorego napady paniki i reakcje ze strony układu somatycznego.
Zespół lęku uogólnionego to natomiast zaburzenie, które dotyczy około 5% populacji i charakteryzują się ciągłym zamartwianiem się, któremu towarzyszy poczucie niepokoju. Kolejny, zespół natręctw, występuje u około 3% ludności i charakteryzuje się posiadaniem przez chorego obsesyjnych myśli, którym towarzyszom często kompulsywne działania. Natrętne myśli mogą dotyczyć każdej dziedziny życia i bardzo często kręcą się wokół rzeczy, których chory nie jest w stanie u siebie zaakceptować. Chory nie chcąc dopuścić do realizacji myśli, przed którymi odczuwa lęk, natrętnie podejmuje czynności, które mają zapobiec realizacji wykreowanych scenariuszy.
Zespół lęku napadowego dotyczy z kolei osób, które w chwili napadu lęku zachowują się w sposób irracjonalny, usiłując przekonać otoczenie, że są ciężko chore, bądź umierają. W trakcie epizodu panicznego lęku chorzy doznają duszności, uczucia arytmii serca, pocenia się, ścisku gardła i chęci ucieczki. Starają się jak najszybciej dostać do lekarza, który miałby uratować ich przed „zbliżającą się” śmiercią. Kolejno, zespół stresu pourazowego to szczególny przypadek zaburzeń lękowych, wywołany przeżyciem jakiegoś traumatycznego zdarzenia. Odpowiednio dobrane leki przeciwlękowe i psychoterapia są w stanie poprawić jakoś życia osób cierpiących na omawiane zaburzenia.
Metody leczenia zaburzeń lękowych:
Jeszcze nie tak dawno, zaburzenia lękowe leczono głównie przy pomocy psychoterapii, teraz jednak łączy się ją z farmakoterapią. Leki przeciwlękowe mają szczególne zastosowanie w przypadkach ostrych napadów lękowych, w trakcie których potrzebne jest natychmiastowe działanie. Spotkania z psychoterapeutą mają na celu zminimalizowanie lęku w dłuższej perspektywie czasowej. Psychoterapię można najprościej podzielić na indywidualną i grupową, a najczęściej stosowanym jej typem jest z kolei psychoterapia poznawczo-behawioralna, lub psychoterapia personalna. Prawdziwym przełomem w leczeniu zaburzeń lękowych, było zastosowanie leków anksjolitycznych (leków przeciwlękowych), wśród których wyróżniamy:
- pochodne benzodiazepiny (lorazepam, alprazolam)
- pochodne piperydyny (zopiklon, metyprylon)
- difenylmetanu pochodne (hydroksyzyna)
- pochodne tiazolowe i tiazynowe (klometiazol)
- arylopiperazyny i arylopiperydyny
- o innym mechanizmie działania (niektóre ß-blokery)
Benzodiazepiny, pomimo efektywnego działania, bardzo szybko uzależniają. Często to prowadzi do sytuacji, w której chory sięga po większe dawki leku bez odbycia konsultacji z lekarzem. U niektórych pacjentów bardzo ciężko odstawić leki przeciwlękowe. Głównie z uwagi na występowanie skutków odstawiennych w postaci zawrotów głowy, nudności i nasilonego lęku. Obecnie, lekarze często przepisują chorym leki przeciwdepresyjne, które bardzo dobrze sprawdzają się w terapii lęku. Jeżeli pacjent z zaburzeniami lękowymi otrzyma od lekarza antydepresanty, nie oznacza to od razu, że choruje na depresję, choć powszechnie wiadomo, że lęk jest nieodłącznym jej towarzyszem.
Co więcej, leki antydepresyjne w przeciwieństwie do leków przeciwlękowych nie uzależniają, stąd ich stosowanie wydaje się być rozsądniejszą opcją. Należy zwrócić uwagę na to, że ważnym elementem leczenia pacjentów zmagających się z lękami, jest powszechna edukacja. A także uświadamianie, nie tylko samych pacjentów, ale i społeczeństwa, że zaburzenia lękowe należy powszechnie akceptować.
