Przepuklina przeponowa może być ostra i przewlekła. Przewlekła przepuklina może nie przeszkadzać choremu przez długi czas. Następnie pojawiają się objawy np.: ból w klatce piersiowej, zgaga. Przepuklina przeponowa różnego rodzaju jest bardzo częstą chorobą układu trawiennego. Występuje, u co dziesiątego młodego człowieka, a od 50 roku życia występuje najczęściej. Jest również diagnozowana u 7-8% osób, które skarżą się na ból w klatce piersiowej.
Przepuklina przeponowa jest niebezpieczna, dlatego, że przenika do jamy klatki piersiowej, żołądka lub jelita przełyku ściska i zakłóca normalną pracę serca i płuc. Również jest niebezpieczna dla tych samych narządów trawiennych.
Przepuklina przeponowa – przyczyny
Przepona jest mięśniowym narządem oddzielającym jamę brzuszną od klatki piersiowej. Uczestniczy w procesie oddychania, zwiększając objętość klatki piersiowej podczas wdechu, co sprzyja rozszerzaniu się płuc. W wyniku wpływu niekorzystnych czynników powstaje przepuklina w przeponie, przez którą dolna lub górna część żołądka wnika do klatki piersiowej, rzadziej tworzy pętle jelita cienkiego.
Przyczyny to:
- Niedorozwój przepony w okresie embrionalnym, który objawia się w okresie niemowlęcym
- Zwiększone ciśnienie śródbrzuszne – liczne ciąże, częste porody
- Uszkodzenie unerwienia przepony
- Przewlekła patologia przewodu pokarmowego – wrzód żołądka, zapalenie trzustki, zapalenie przełyku
- Uraz przepony – różne rodzaje sportu gdzie trzeba podnosić ciężary
- Słaba tkanka łączna (wrodzona lub nabyta)
- Dystrofia struktur mięśniowo-szkieletowych – przedłużająca się ciężka praca
- Wiek powyżej 50 lat – przewlekłe zaparcia
- Uporczywe przejadanie się
- Otyłość
- Choroby płuc i oskrzeli powodujące częsty kaszel
- Przyjmowanie alkoholu lub związków chemicznych powodujących podrażnienia i bliznowacenie przełyku.
Istnieją dwa główne typy przepukliny przeponowej: traumatyczne (rozwijają się pod wpływem penetrujących ran i interwencji chirurgicznych) i nietraumatyczne.
Istnieją również nieurazowe przepukliny:
- Wrodzone
- Neuropatyczne spowodowany naruszeniem nerwowej kontroli przepony, ze względu na to, że obszar ten jest znacznie rozluźniony
- Przepuklina naturalnych otworów przepony: przełyk, aorta i puste żyły.
Objawy różnych typów nie są bardzo specyficzne, pozwalając jedynie na postawienie diagnozy. Aby przypisać prawidłowe leczenie danej osobie, konieczna jest klasyfikacja.
Przepuklina przeponowa – objawy
Objawy zależą również od:
- Czy choroba rozwinęła się szybko
- Lub przepuklina przez długi czas przenikała z jamy brzusznej do klatki piersiowej (przebieg przewlekły),
- Lub nastąpiło naruszenie (zaciśnięcie) przepukliny w tym otworze, skąd wyszła.
Ostra przepuklina przeponowa często objawia się następującymi oznakami:
- Ból w klatce piersiowej, który zwiększa się z kaszlem.
- Zgaga (uczucie gorąca za dolną częścią mostka i kwaśna zawartość w jamie ustnej). Zwiększa się w pozycji leżącej, z pochyleniem do przodu lub do dołu. Zgaga pojawia się również, po zjedzeniu w pozycji leżącej.
- Odbijanie powietrza lub kwaśnych treści, które pojawia się nawet we śnie i może być przyczyną częstego zapalenia oskrzeli i zapalenia płuc.
- Trudności w połykaniu płynnego pokarmu, wody, szczególnie dotkliwy jest odczuwalny z pośpiesznym spożyciem pożywienia. W tym samym czasie stałe jedzenie przechodzi zwykle normalnie.
- Wzdęcia.
- Stały kaszel.
- Trudności z oddychaniem (osoba czuje, że nie może złapać oddechu lub nie ma wystarczającej ilości powietrza).
- Piekący ból za mostkiem.
- Szybkie kołatanie serca po jedzeniu.
- Dudnienie w klatce piersiowej.
Jeśli u danej osoby rozwinęła się przepuklina przeponowa typu chronicznego, to nie czuje nic przez długi czas. Ponadto rozwijają się te same objawy, jak w przypadku wariantu ostrego.
Objawy naruszenia przepony:
- Silny ból w jednej połowie klatki piersiowej (najczęściej po lewej stronie),
- Zmniejszony apetyt
- Nudności
- Wzdęcia.
Ze skomplikowanym przebiegiem przepukliny przeponowej rozwija się krwawienie z worka przepuklinowego i zapalenie błony śluzowej przełyku (zapalenie przełyku). Stanem zagrażającym życiu jest naruszenie żołądka lub jelit, co powoduje silny ból w klatce piersiowej, wymioty, pogorszenie ogólnego stanu. W przypadku braku pilnej pomocy medycznej rozwija się zapalenie otrzewnej, co często prowadzi do śmierci.
Przepuklina przeponowa – diagnozowanie
Aby zalecone leczenie było właściwe, konieczne jest określenie rodzaju przepukliny.
W tym celu przewidziano 4 badania:
- Badanie rentgenowskie klatki piersiowej i jamy brzusznej. Ta metoda pozwala w czasie rzeczywistym śledzić ruch baru wzdłuż przełyku do żołądka.
- Gastroskopia to badanie, w którym chory będzie musiał połknąć specjalną sondę (rurkę) wyposażoną w kamerę na końcu. Badanie wykonuje się na czczo i dzięki niemu określa się stopień uszkodzenia błony śluzowej przewodu przełyku, żołądka, wrzodów dwunastnicy. Ponadto lekarz ustala fakt krwawienia z narządów przewodu pokarmowego znajdujących się w worku przepuklinowym.
- PH – pomiar kwasowości w żołądku i przełyku. Procedura jest przeprowadzana przy użyciu cienkiej sondy.
- W razie potrzeby wykonuje się biopsję błony śluzowej przełyku.
Jeśli lekarz podejrzewa naruszenie przepukliny przeponowej, radiogramy klatki piersiowej wykonuje się bez wprowadzania baru. Jeśli diagnoza zostanie potwierdzona, pacjent jest przygotowany i operowany w nagłym wypadku.
Przepuklina przeponowa – leczenie
Całkowicie wyleczyć przepuklinę przeponową można tylko za pomocą operacji. Ale w 4 na 10 przypadków po tym zabiegu przepuklina pojawia się ponownie, dlatego rzadko stosuje się metodę chirurgiczną od 2-15% przypadków.
Terapia bez operacji
Leczenie zachowawcze nie leczy przepukliny przeponowej, ale pomaga:
- Zmniejszyć stopień powrotu treści żołądkowej do przełyku i jelit – do żołądka
- Zmniejszyć kwasowość soku żołądkowego – leki zobojętniające, aby wyeliminować zgagę
- Leczyć zapalenie żołądka, wrzody
- Rozpocząć normalny kierunek perystaltyki (ruchy jelit, przez które przemieszcza się żywność)
- Zmniejszenie odczuwania bólu za pomocą leków spazmolitycznych
Interwencja chirurgiczna
Interwencja operacyjna jest stosowana z dużymi rozmiarami przepukliny, nieskutecznością terapii zachowawczej i naruszeniem narządów wewnętrznych. Leczenie chirurgiczne polega na usunięciu worka przepuklinowego i zszywaniu otworu przepuklinowego.
