Strączyniec – pochodzi głównie z Egiptu, najczęściej można go spotkać u dorzecza Nilu. Strączyńce to płożące krzewy zielne, pokryte pierzastymi, ostro zakończonymi liśćmi. Różnica pomiędzy strączyńcem ostrolistnym, a wąskolistnym polega głównie na długości liścia. Szerokość liścia jest taka sama (około 1 cm), natomiast długość u strączyńca ostrolistnego wynosi około 3 cm, u wąskolistnego dochodzi do 4,5 cm. Podobnie łodygi strączyńca ostrolistnego osiągają długość zbliżoną do 1 m, a wąskolistnego mogą być nawet dwukrotnie dłuższe.
Możliwa jest jego uprawa i ma ona najczęściej miejsce w rejonie Sudanu oraz Egiptu. Istnieje kilka odmian strączyńca, wśród najbardziej popularnych zalicza się; strączyńca ostrolistnego, wąskolistnego, strączyniec włoski (Cassia oborata) i strączyniec marylandzki (Cassia marylandica), czyli amerykański. Rodzaj strączyniec (Cassia) liczący około 580 gatunków, należy do rodziny brezylkowatych (Cesalpinaceae). Strączyniec ostrolistny nosi łacińską nazwę Cassia senna (Cassia acutifolia), od której pochodzi nazwa senes, natomiast strączyniec wąskolistny to Cassia angustifolia.
Strączyniec – zastosowanie
Strączyniec to roślina tropikalna dorastająca do 1,5m wysokości. Posiada bardzo gęste kwiaty, o intensywnym żółtym kolorze, osadzone na pionowej łodydze, osiągają długość 30cm. Kwiatostany przed rozkwitem pojedynczych kwiatów przypominają grubą, żółtą świecę.
Surowcem farmaceutycznym jest przede wszystkim liść senesu (Sennae folium). W tej chwili w handlu występują dwa rodzaje surowca. Pierwszy, nazywany senesem aleksandryjskim albo chartumskim, pochodzi z głównie z Egiptu i Sudanu. Natomiast drugi, nazywany senesem tinnewelijskim, pochodzi z Indii. Owoce senesu (strąki) też są surowcem farmaceutycznym, jednak stosowane są rzadziej.
Okres kwitnienia tej rośliny przypada na lipiec – październik.
Strączyniec – właściwości lecznicze
Senes, strączyniec, to roślina gdzie surowcem zielarskim są liście. Istnieje bardzo wiele właściwości przypisywanych strączyńcowi, właściwości o działaniu leczniczym. Do najbardziej popularnych należą liście które powszechne stosowane są przy zaparciach, których przyczyną jest zbyt mała perystaltyka jelit i niedostateczne napięcie mięśni jelita grubego. Dlaczego tak się dzieje? Otóż substancje czynne zawarte w senesie (glikozydy antranoidowe) działają przeczyszczająco oraz ułatwiają i przyspieszają przemieszczanie treści pokarmowej w jelitach.
Dlatego szczególnie w problemach gastrycznych poleca się napar z strączyńca który jest szczególnie polecany w zaparciach nawykowych a także wówczas, gdy konieczne jest upłynnienie stolców (u osób z hemoroidami czy pęknięciami okolic odbytu).
Strączyniec – przeciwwskazania
Z uwagi na silne właściwości przeczyszczające strączyńca nie wolno stosować u kobiet w ciąży oraz dzieci poniżej 12 lat.
Strączyniec ma szerokie zastosowanie w fitofarmakologii i zaleca się go osobom borykającym się z problemem uporczywych zaparć, przy otyłości, w trakcie kuracji mających na celu oczyszczanie organizmu ze złogów przemiany materii poprzedzonymi wcześniejszą głodówką. Liść strączyńca zaleca się również na hemoroidy. Z czym wiąże się przyjmowanie preparatów ze strączyńca? Otóż kuracje mają na celu wydalenie pasożytów z organizmu ludzkiego, przy wystąpieniu zmian w systemie odbytniczym uniemożliwiający normalne oddawanie pozostałości przemiany materii. Ale strączyniec to nie tylko oczyszczanie organizmu ze złogów. Występuje on pod różnymi postaciami.
Syropy i napary z ziela stosuje się dodatkowo jako środek o działaniu wykrztuśnym. Wśród innych bardzo ważnych w szczególności dla kobiet zalet strączyńca wymienia się wspomaganie odchudzania poprzez usystematyzowanie procesów wypróżniania, a co za tym idzie utraty wody oraz uśpienie przyswajania składników pokarmowych.
Senes w sklepie zielarskim możemy nabyć w wielu postaciach fitomedycznych, tak aby przyjmowanie środka było najbardziej zbliżone do predyspozycji zdrowotnych pacjenta. Nie zaleca się stosowanie senes przez kobiety w okresie miesiączkowania, gdyż może powodować nadmierną bolesność menstruacji.
Niestety istniej grupa dla której przyjmowanie strączyńca może okazać się szkodliwe. Dlatego uważa się iż powinny go unikać osoby szczególnie uczulone na ten rodzaj ziela, a także chorzy z atonią jelit i niedrożnością jelit, z owrzodzeniami jelit, z zapaleniem wyrostka robaczkowego, chorzy na chorobę Crohna, w stanie odwodnienia organizmu, dzieci do 12 roku życia, kobiety w ciąży i w okresie karmienia, a także osoby uskarżające się na bóle brzucha o nie ustalonej przyczynie, nie zaleca się także przyjmowania senesu podczas miesiączki.
Strączyniec – sposób użycia
W aptecznych herbatkach odchudzających wykorzystuje się liście lub strączki senesu. Mają one silne działanie przeczyszczające i regulujące procesy trawienie.
Należy pamiętać, iż herbatka ze względu na silne działanie nie może być pita nie częściej niż 1-2 razy dziennie. Po zażyciu herbatki wypróżnienie następuje po około 6 – 8 godzinach od wypicia naparu.
Napar z liści senesu
Należy przygotować 1/2 – 1 łyżeczki ziela i zalać go gorącą wodą (ale nie wrzątkiem), następnie pozostawić do naciągnięcia. Senes najlepiej zaparzać wieczorem, przed snem. Działa po 8-10 godzinach, więc wypróżnienie następuje rano, niedługo po przebudzeniu.
