Układ oddechowy

Układ oddechowy – budowa, model oddychania, pojemność płuc

Układ oddechowy jest to zespół narządów, których zadaniem jest pobieranie tlenu, a wydalanie dwutlenku węgla. Dzięki takiej wymianie wszystkie komórki naszego organizmu są zaopatrywane w tlen. Drogi oddechowe stanowią naturalna barierę, która ma za zadanie zapobieganie przedostaniu się zanieczyszczeń do organizmu. Pokrywa je nabłonek wytwarzający śluz, który zatrzymuje i usuwa drobinki kurzu oraz zarazki z naszego organizmu. Układ oddechowy bierze również udział w tworzeniu mowy oraz pomaga przy odbieraniu zapachów.

Budowa układu oddechowego.

Układ oddechowy jest z budowany z :

  • górnych dróg oddechowych
  • dolnych dróg oddechowych

Do górnych dróg oddechowych zaliczamy:

  • jamę nosową, która dzieli się na przedsionek nosa, cześć oddechową i część węchową
  • zatoki przynosowe, dzielą się na zatoki czołowe, klinowe, sitowe i szczękowe
  • podniebienie, składa się z podniebienia twardego i miękkiego
  • gardło, dzieli się na część nosową, ustną i krtaniową
  • krtań, zbudowana jest z dziewięciu chrząstek

Do dolnych dróg oddechowych należy:

  • tchawica, jest przedłużeniem krtani
  • oskrzela, dzielą się na oskrzela górne lewe i prawe
  • oskrzeliki, są końcowym elementem układu oddechowego
  • płuca, zbudowane są z bogato rozgałęzionego drzewa oskrzelowo-oskrzelikowego
  • przepona, jest to cienki mięsień oddechowy, który oddziela jamę brzuszną od jamy klatki piersiowej.

Model oddychania

W oddychaniu wyróżniamy dwie fazy : wdech i wydech. Oddychanie jest procesem polegającym na  wciąganiu powietrza do płuc i wypuszczaniu go z powrotem, przy czym wdech jest czynnością czynną, a wydech bierną. Wdychając powietrze mięśnie międzyżebrowe ulegają skurczeniu, powodując ruch żeber na zewnątrz i w górę. Natomiast przy wydechu nasze mięśnie międzyżebrowe oraz przepona uleją rozkurczeniu, a co za tym idzie żebra opadają w dół. Oddychanie jest procesem automatycznym, który nie ma nic wspólnego z naszą wolą.

Pojemność płuc:

  • objętość oddechowa – jest to spokojny wdech i wydech – 0,5 dm3
  • ­uzupełniająca objętość – czyli pogłębienie wdechu – 2,5 dm3
  • objętość zapasowa – polegająca na pogłębieniu wydechu – 1,2 dm3
  • pojemność życiowa – jest stanem między największym wdechem, a największym wydechem, inaczej mówiąc jest to suma objętości oddechowej, uzupełniającej i zapasowej – 4,2 dm3
  • objętość zalegająca – jest to objętość powietrza, która pozostaje w płucach po maksymalnym wydechu – 1,2 dm3
  • całkowita pojemność płuc – jest to objętość powietrza jaką mogą pomieścić płuca dorosłego człowieka, jest to suma objętości zalegającej i pojemności życiowej, która wynosi 5,4 dm3.

Choroby układu oddechowego:

  • choroby infekcyjne, do których zaliczamy: nieżyt nosa, zapalenie oskrzeli, gruźlica, angina
  • nowotworowe choroby – rak jamy ustnej, rak płuc, rak krtani
  • choroby zawodowe typu pylica płuc, azbestoza
  • choroby genetyczne – mukowiscydoza
  • inne takie jak : alergie, astma oskrzelowa, zespół bezdechu śródsennego.

Najczęstsze objawy:

  • katar
  • kaszel
  • chrypka
  • problemy z oddychaniem
  • duszność
  • ból w klatce piersiowej
  • pocenie się i gorączka.

Lekarze zajmujący się leczeniem układu oddechowego:

  • pulmonolog – choroby płuc
  • laryngolog – choroby gardła i krtani
  • otolaryngolog – choroby uszu, krtani i gardła
  • ftyzjatra – gruźlica
  • alergolog – wszelkiego rodzaju uczulenia
  • torakochirurg – zajmuje się operowaniem chorób w klatce piersiowej

Dostępne badania w celu stwierdzenia choroby:

  • badanie fizykalne – polega na osłuchaniu pacjenta stetoskopem
  • badanie radiologiczne – polegające na zrobieniu prześwietlenia płuc oraz zdjęcia płuc
  • tomografia komputerowa – jest badaniem, które daje najwięcej informacji na temat choroby.

Można również spotkać się z innymi badaniami radiologicznymi takimi jak:

  • bronchografia – jest to badanie oskrzeli, które jest wykonane dopiero po wypełnieniu oskrzeli kontrastem
  • odma śródpiersiowa – polega na badaniu radiologicznym po wypełnieniu śródpiersia powietrzem
  • badanie scyntygraficzne płuc – polega na podaniu do krwioobiegu znacznika wychwytywanego przez płuca, po którym wykonuje się zdjęcia
  • badanie ultrasonograficzne (USG) – w badaniu wykorzystuje się ultrakrótkie fale dźwiękowe, może być stosowane do badania  gardła, klatki piersiowej
  • biopsje – są to nakłucia robione w celu pobrania próbki do badania, najczęściej próbki zostają pobierane z gardła, oskrzeli, czy też płuc.

Leczenie

  • antybiotyki, są stosowane przy leczeniu infekcji
  • chemioterapia, stosowana głównie w skrajnych chorobach układu oddechowego takich jak rak.

Mniej inwazyjnym leczeniem stosowanym w chorobach układu oddechowego jest:

  • drenaż ułożeniowy polegający na oklepywaniu
  • stosowanie aerozoli ze środkami przeciwzapalnymi, lub rozrzedzającymi wydzielinę
  • drenaż chirurgiczny stosowany przy ropniach płuc
  • szczepienia ochronne.

Profilaktyka:

  • zdrowy tryb życia, czyli zdrowe odżywianie i uprawianie sportu
  • unikanie palenia tytoniu
  • unikanie przebywania z osobami chorymi
  • zażywanie większej ilości witaminy C
  • dostosowanie ubioru do pory roku
  • odpowiednia higiena jamy ustnej
  • profilaktyczne badania lekarskie.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *