Adenomioza to jedna z postaci gruczolistości macicy. Istotną schorzenia jest przenikanie błony mięśniowej macicy błoną śluzową pozamaciczną. Skutkiem tego zjawiska chorobowego jest przerost mięśni gładkich macicy. Czynnikiem zwiększającym ryzyko zachorowania jest poród, aborcja, jak również łyżeczkowanie czy krwotok miesiączkowy.
Przyczyny i objawy choroby – adenomioza
Adenomioze powodują zaburzenia hormonów oraz funkcjonowania układu immunologicznego. W wyniku tychże zaburzeń dochodzi do inwazji błony śluzowej macicy. Objawy choroby obserwuje się u jednego procenta kobiet w wieku między trzydziestym a trzydziestym piątym rokiem życia. Ryzyko ich wystąpienia zwiększa się wraz z poddaniem się zabiegom takim jak usuniście jajników lub jajowodów.
W tej grupie osób adenomioza występuje aż u 15 do 20% pacjentek. Od strony naukowej jednoznaczne przyczyny choroby nie są znane, jednak istnieje szereg hipotez w tym zakresie. Okolicznościami sprzyjającymi poza porodem i zabiegami chirurgicznymi w obrębie macicy i przydatków jest występowanie stanu zapalnego, wysoki poziom prolaktyny oraz progesteronu, a także stosowanie wkładki domacicznej. Ponadto wystąpienie adenomiozy podwyższa ryzyko zmiany typu komórek, sekwencja miejscowego łączenia estrogenów oraz niestosownie przeprowadzona laparoskopia.
Symptomy zgłaszane przez pacjentki
Wśród objawów adenomiozy wymienia się zrosty oraz zwłóknienia, a także okresowe krwawienie i ucisk guzków na unerwione miejsca. Diagnostycznie objawami schorzenia jest wzrost wydzielania hormonu pobudzającego skurcze mięśni gładkich a także przyrost kininy rozszerzającej naczynia krwionośne, jak również histaminy inicjującej reakcje alergiczne.
Powyżej wymienione objawy wespół odpowiadają za uczucie bólu, z jakim najczęściej zgłaszają się pacjentki do lekarza ginekologa. Intensywność bólu zależy nie tylko od progu bólu pacjentki ale też od głębokości naciekania zmiany. Wystarczy 10 mm nacieku aby ból był odczuwalny i dokuczliwy.
Rodzaje adenomiozy
Wyróżnia się adenomiozę narządów płciowych (obejmuje macicę, pochwę, więzadła i przegrody oraz jajowody) a także adenomiozę poza narządami płciowymi dotyczącą pęcherza moczowego, bądź jelit, moczowodów.
Adenomioza – objawy współistniejące
Współistniejącymi objawami, które nie wynikają bezpośrednio z adenomiozy jest przede wszystkim wzmożona wrażliwość macicy oraz uczucie ciężkości podbrzusza. Ponadto wymienia się krwotok miesiączkowy prawie u co drugiej pacjentki oraz bolesne miesiączki dotykające co trzecią kobietę z adenomiozą. Aż 20% pacjentek skarży się na ból podczas stosunku zaś w badaniu ginekologicznym stwierdza się powiększenie trzonu macicy i bolesność na ucisk.
Nieprawidłowość krwawienia miesiączkowego może być również oznaką zmian z zakresu adenomiozy, podobnie jak bolesność w trakcie oddawania moczu i częste infekcje układu moczowego. Współistnieć może także podbarwienie stolca i moczu krwią, jak też ból pleców, miednicy mniejszej czy przydatków. Niepozornymi objawami są zaparcia i wzdęcia, brak apetytu, wymioty oraz trudności z płodnością.
Adenomioza – diagnostyka i leczenie
Do rozpoznania choroby dochodzi w czasie badania ginekologicznego. Czasem dochodzi do niego dopiero po osunięciu macicy lub jej fragmentu, czego powodem były krwawe miesiączki. Pomocnym badaniem w diagnozie jest RTG macicy i jajowodów, jak tez rezonans magnetyczny uwidaczniający zmiany, podobnie jak Doppler 3d naczyń krwionośnych macicy.
Jednym ze sposobów leczenie adenomiozy jest ablacja endometrium polegająca na osunięciu błony śluzowej macicy (tylko po wykluczeniu nowotworu macicy), alternatywą dla chirurgicznego zabiegu jest leczenie hormonalne bazujące na stosowaniu antykoncepcji.
