Pałeczka hemofilna typu B (Haemophilus influenzae B, HiB) to bakteria chorobotwórcza atakująca najczęściej dzieci, aczkolwiek występuje także szereg przypadków zachorowań dorosłych. U dzieci układ immunologiczny rzadko potrafi samodzielnie sobie poradzić z tą bakterią. Większość społeczeństwa jest nosicielem tej bakterii, a zwłaszcza dzieci przebywające w dużych skupiskach jak przedszkola, żłobki itp.
Pałeczka hemofilna typu B
Bakteria ma zaledwie 0,2-0,3 µm średnicy oraz 0,5-0,8 µm długości, mimo to potrafi być niebezpieczna dla zdrowia. W przyjaznych dla siebie warunkach otoczenia potrafi łączyć się tworząc długie nici. Należy do bakterii gram ujemnych i jej wyróżnikiem jest polisacharydowa otoczka. Stąd zalicza się ją do szczepów otoczkowych pałeczki hemofilnej.
Otoczka z polisacharydów chroni bakterię, stąd tez układ odpornościowy nie potrafi jej zwalczyć. By mogła wzrastać i mnożyć się wykorzystuje składniki występujące w erytrocytach tzw. heminy i czynnik V. to właśnie od tej nazwy wywodzi się nazewnictwo pałeczki hemofilnej. Początkowo uważano ją za czynnik chorobowy grypy, jednak z czasem badania wskazały na odmienności, mimo to spotkać można jej nazwę alternatywna jako pałeczka grypy typu B. nazwa ta pozostała z powodu faktu, iż wirus często towarzyszy infekcji i wywołuje powikłania.
Drogi zakażenia
Pałeczką hemofilną typu B zarazić można się drogą kropelkową. Najpierw dochodzi do mnożenia się bakterii w nosie oraz gardle, po czym bakterie wchodzą do krwiobiegu wywołując choroby takie jak na przykład bakteryjne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, które w co drugim przypadku wynika z zarażenia właśnie tą bakterią.
Objawami choroby jest osłabienie i bóle głowy, gorączka, a także wymioty występujące w 1-2 dni po zarażeniu. Mogą wystąpić u dziecka zaburzenia świadomości, pobudzenie i sztywność karku. U niemowląt objawy nie są charakterystyczne a zauważa się ogólny zły stan organizmu, czasem wypukłe lub wklęsłe ciemiączko.
Rozpoznanie stawia się dopiero po wykonaniu punkcji lędźwiowej i identyfikacji patogenu w płynie rdzeniowo-mózgowym. Gwałtowność przebiegu choroby zależy od wieku dziecka i stanu rozwoju układu odpornościowego. Powikłaniem może być padaczka lub ubytek słuchu. Częstym powikłaniem i konsekwencją choroby jest upośledzenie umysłowe i opóźnienie rozwojowe.
Kolejną choroba jaka wywołać może pałeczka hemofilna typu B jest zapalenie nagłośni. Im młodszy maluch tym trudniejszy przebieg mogący spowodować uduszenie w wyniku obrzęku krtani.
Obecnie ta choroba występuje rzadziej ze względu na dostępne szczepionki. Objawami choroby jest gorączka, ślinotok i trudność w przełykaniu, silny ból gardła oraz kluskowata mowa. Dodatkowo obserwuje się świszczący oddech, duszności, charczenie. Bardzo często dziecko wymaga w tym stanie intubacji. Powikłaniami po zapaleniu nagłośni jest zapalenie płuc lub zapalenie stawów i sepsa.
Leczenie po zarażeniu pałeczką hemofilną typu B
Zwalczanie bakterii jaką jest pałeczka hemofilna typu B odbywa się za pomocą antybiotyków. Jeszcze przed rozpoznaniem bakterii podaje się choremu antybiotyk z grupy penicylin. Po postawieniu diagnozy można go zmienić na bardziej specyficzny i odpowiedni do bakterii. W przypadku zapalenia opon mózgowych podaje się kortykosteroidy wespół z leczeniem objawowym i lekami przeciwzapalnymi.
Szczepionka HiB
Szczepionka przeciwko pałeczce hemofilnej typu B dostępna jest w USA od 1985 roku, zaś w Polsce od 2004 roku kiedy to stała się szczepionką obowiązkową w kalendarzu szczepień dzieci. Szczepionka zawiera antygeny polisacharydowe związane z białkiem co powoduje że organizm wytwarza przeciwciała dla części polisacharydowej i białkowej.
