Kopytnik pospolity (Asarum europaeum) należy do roślin kokornakowatych i jest rośliną trującą, a zarazem leczniczą. Występuje w Europie oraz Azji, głównie na Syberii. Sadzony jest w wielu ogrodach i parkach jako roślina okrywowa. W Polsce występuje w stanie dzikim, jednak jest pod częściową ochroną. Należy do niewielkich roślin osiąga zaledwie 15 cm wysokości. Należy do roślin płożących, rozrasta się dosyć szybko i nie ma wygórowanych wymagań glebowych. Kopytnik kwitnie na kolor czerwono brązowy kielichowatymi kwitami.
Leczenie kopytnikiem
Kopytnik pospolity wykazuje zdolności lecznicze, warto wiedzieć jakie i jak z nich korzystać, zwłaszcza iż równocześnie zawiera toksyny trujące. Surowcem zielarskim jest cała roślina wraz z korzeniami. Popularne są napary z kopytnika, jak też ekstrakty. Niestety łatwo jest przedawkować kopytnika, stąd każdorazowo warto jest konsultować kurację kopytnikiem ze specjalistami. Kopytnik pospolity polecany jest na pobudzenie wydzielania śluzu w jelitach.
Dzięki temu ziele poprawia perystaltykę jelit oraz działa rozkurczowo. Przy tym znane są właściwości oczyszczając kopytnika i moczopędne. W sposób uspokajający działa kopytnik pospolity na układ nerwowy. Naziemne części kopytnika zbiera się do suszenia od maja do czerwca, natomiast kłącza, korzenie dopiero w sierpniu. Susz zioła ma gorzki i wyrazisty smak, jednak współcześnie rzadko się go używa w nieprzetworzonej postaci. Zdecydowanie częściej kupujemy kopytnik w mieszance ziół lub jako produkt zielarski oczyszczony i gotowy do użycia pod postacią naparu.
Kopytnik pospolity – skład rośliny
Zioło ma szereg właściwości leczniczych za co odpowiada jego skład. Na zawartość kopytnika składają się między innymi żywice, skrobie, garbniki i flawonoidy o dobroczynnym wpływie na organizm. To również źródło olejku eterycznego, który cechują asarone, metyloeugenol i octan bornylu. Zioło kopytnika znane było już starożytnym Grekom, używano go jako środka moczopędnego praz przeciwwymiotnego.
Służył też w celach przeczyszczających aż do czasów odkryć geograficznych i sprowadzenia ziół z Ameryki. Popularnym zastosowaniem kopytnika były zatrucia grzybami. Na przestrzeni czasu leczono kopytnikiem nieżyt nosa i zapalenie płuc, migrenę i dusznicę a także żółtaczkę oraz schorzenia wątroby. Ziele kopytnika polecane było w medycynie ludowej na odwodnienie jak i wywołanie miesiączki, a czasem również jako środek poronny.
Korzyści ze stosowania kopytnika
Obecnie zioło kopytnika stosuje się w leczeniu zapalenia oskrzeli, krtani czy astmie. Skuteczność odnotowuje kopytnik jako zioło czyszczące układ oddechowy palaczy tytoniu, przynosi ono ulgę w kaszlu palacza. Homeopatia zna kopytnik jako świeże kłącze a także susz sproszkowany. Zielarze polecają napary z kopytnika na migreny, nerwice i histerie.
Różne zastosowania
Z uwagi na fakt, iż roślina rośnie w zacienionych miejscach stosuje się ją jako zadarniającą. Poza walorami ozdobnymi kopytnik pospolity stosuje się jako barwnik zielonego koloru. Z e względu na toksyczność kopytnik w niektórych krajach jest rośliną zabronioną w medycynie, gdyż spożycie surowego ziela może spowodować ból brzucha, wymioty i zgagę a także zapalenie nerek. Bezwzględnie zakazuje się stosowania ziela w ciąży i okresie laktacji. Sam olejek eteryczny z kopytnika jest bardzo toksyczny i może podrażnić nie tylko układ pokarmowy ale i oddechowy. Wykazuje działanie żrące co jest niebezpieczne dla skóry.
Jedna substancja leczy i zabija
Podobnie jak w wielu innych przypadkach także zioło kopytnika charakteryzuje substancja czynna będąca toksyczna i lecznicza zarazem. Kluczem do sukcesu leczniczego jest dopasowanie dawki substancji aktywnej. Z uwagi na niewielkie różnice w dawce leczniczej i śmiertelnej nie wolno stosować ziela samodzielnie na własną rękę.
