Alergia jamy ustnej – zespół alergii jamy ustnej to rodzaj alergii pokarmowej, zwany także OAS (oral allergy syndrome), ustnym zespołem uczuleniowym (UZU). Najczęściej reakcja alergiczna występuje po spożyciu określonych owoców lub warzyw, a także orzechów, przypraw. Objawy mogą występować natychmiast lub z pewnym opóźnieniem oraz dotyczyć zarówno surowej postaci jak i przetworzonej. Dolegliwość powodowana jest przez reakcje krzyżową między pyłkami drzew a białkami pokarmowymi. Alergia jamy ustnej współistnieje a alergią na pyłki oraz alergicznym nieżytem nosa.
Alergeny zespołu alergii jamy ustnej
Alergia jamy ustnej to reakcja alergiczna typu natychmiastowego, IgE-zależna. Do najbardziej alergizujących pokarmów nalezą owoce, a w szczególności jabłka, brzoskwinie, gruszki, melony i banany oraz wiśnie. Wśród warzyw niebezpiecznymi są marchew, seler i pomidor. Wiele osób cierpi także z powodu orzechów laskowych, pszenicy i niektórych przypraw.
W ostrej postaci alergii jamy ustnej gotowany pomidor, czy dżem wiśniowy również mogą powodować alergię. W polskich warunkach najczęściej obserwuje się reakcje krzyżowe pomiędzy pyłkiem brzozy a jabłkiem czy orzechami laskowymi. Wśród innych pyłków drzew wymienia się pyłek olchy, dębu, buku oraz jesionu.
Alergia jamy ustnej – objawy alergiczne
Alergię jamy ustnej dzielimy na fazy jej występowania, jakie wiążą się z jej objawami. Faza pierwsza to przede wszystkim alergiczny nieżyt nosa tzw. pyłkowica. Okres pomiędzy początkiem zmian o charakterze alergicznego nieżytu nosa a rozwojem OAS może trwać od kilku tygodni do nawet kilku lat. Faza druga występuje po zjedzeniu pokarmu i objawia się szczypaniem ust oraz gardła i wnętrza jamy ustnej.
Dochodzi do tego obrzęk warg, pokrzywka kontaktowa, najczęściej zlokalizowana na rekach oraz chrypka i łzawienie z oczu. Objawom sprzyja uczulenie na pyłki leszczyny oraz wieloletni przebieg alergii na pyłki. Co ciekawe większość osób u których występuje alergia to kobiety i w przewadze osób dorosłych. Czynnikiem ryzyka do wystąpienia alergii jamy ustnej są skłonności dziedziczne, jak i choroby atopowe.
Diagnostyka alergii
Zespól alergii jamy ustnej diagnozuje się na podstawie objawów, jak również testów skórnych potwierdzających alergię. Punktowe testy skórne nie zawsze są jednoznaczne, jednak wraz z wywiadem z pacjentem oraz obserwowanymi zmianami, objawami alergii można postawić diagnozę.
Leczenie reakcji alergicznej
W ramach profilaktyki zalecana jest bezwzględna dieta. Wiedząc na co jesteśmy uczuleni winniśmy unikać kontaktu z tymi pokarmami, również pośrednio. Nie warto ryzykować spożywania produktów zawierających nawet śladowe ilości alergenu. Jeżeli jednak dojdzie do reakcji alergicznej, wówczas należy sięgnąć po leki. Pierwszym krokiem winno być dokładne i wielokrotne wypłukanie ust oraz odpoczynek.
Następnie należy przyjąć lek przeciwhistaminowy. W wyjątkowych przypadkach,zwłaszcza gdy dochodzi do zwężenie dróg oddechowych pacjent wymaga zażycia epinefryny. Gdy reakcja alergiczna nie ustępuje, a jej objawy się nasilają utrudniając oddychanie należy bezzwłocznie udać się do szpitala lub zwrócić się o pomoc lekarską.
