Gruźlica krtani to choroba zakaźna, aczkolwiek zachorowalność na nią nie jest wysoka. O ile rocznie w Polsce na gruźlicę zapada od 60 do 100 tysięcy osób to zaledwie jeden procent z tej liczby to gruźlica poza płucna, w tym gruźlica krtani.
Zakażenie gruźlicą
Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową. Prątkujący chory wykrztusza rozpylone aerozole prątków, które stosunkowo długo się utrzymują w powietrzu. Poza bezpośrednim kontaktem z chorym zakazić można się również przez otoczenie chorego jak odzież, narzędzia medyczne stosowane przy opatrywaniu ran, skaleczeń chorego itp.
Co ważne do zakażenia może dojść także w wyniku spożywania przez dziecko mleka chorej na gruźlicę matki. W celach zapobiegawczych zaleca się zachowanie szczególnej wentylacji pomieszczeń,w których przebywa chory, jak też dezynfekcji możliwie największej ilości przedmiotów z którymi ma do czynienia, ograniczenie zbliżeń. Prątki gruźlicy jako bakterie przenoszone drogą kropelkową wymagają stosowania w pracy III poziomu bezpieczeństwa biologicznego. Prątki gruźlicy o lekooporności MDR i XDR znajdują się na liście czynników bioterrorystycznych.
Przyczyny i objawy choroby
Gruźlica krtani wywoływana jest przez prątek – Mycobacterium tuberculosis. Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową i w 93 % przypadków prątek lokuje się w płucach. Zmiany gruźlicze mogą pojawiać się również w węzłach chłonnych, opłucnej, stawach i kościach. Co istotne gruźlica krtani zwykle wiąże się z powikłaniem po gruźlicy płucnej.
Wyróżnia się kilka różnych postaci choroby od wrzodziejącej przez naciekającą, aż po zapalenie ochrzęstnej krtani. Najczęstszą postacią gruźlicy krtani jest forma naciekowo-wytwórcza. Zdecydowanie częściej na gruźlicę krtani chorują mężczyźni. Szczególnie narażone są osoby w wieku średnim oraz starszym.
Niestety objawy gruźlicy krtani nie są jednoznaczne co powoduje wiele pomyłek w diagnostyce i opóźnione stwierdzenie choroby. Początkowo infekcja przypomina zapalenie krtani. Wraz z czasem występuje chrypka oraz przewlekły długotrwały kaszel. W kolejnym stadium dochodzi do zaburzeń połykania. Występuje ból przy przełykaniu oraz uczucie pieczenia.
Dochodzą objawy suchości w gardle, gorączki i nocnego pocenia się. Kiedy obserwujemy wymienione objawy u siebie, należy bezzwłocznie udać się do lekarza. Szybka diagnostyka jest niezwykle ważna, gdyż nie rzadko objawy gruźlicy krtani to nic innego jak postępujący nowotwór krtani. Wykonując badania w kierunku gruźlicy eliminuje się w pierwszej kolejności proces nowotworowy.
W celu postawienia diagnozy wykonywane jest badanie laryngoskopowe. Dodatkowo pacjent poddawany jest badaniom bakteriologicznym i pobarniu wycinka do badań histopatologicznych. Jednym z podstawowych badań diagnostycznych jest zdjecie RTG klatki piersiowej. Pozwala ono wykluczyć lokalizację gruźlicy w płucach.
Gruźlica Krtani – leczenie
Terapia przeciwprątkowa to podstawa w leczeniu gruźlicy nie tylko gruźlicy krtani. Jest ona rozłożona w czasie i trwa pół roku. Podczas jej trwania są pacjentowi podawane cztery rodzaje leków – izoniazyd, ryfampicyna, etambutol oraz pirazynamid. Znaczenie ma także leczenie foniatryczne. Jego zadaniem jest przywrócenie poprawnych funkcji głosu.
W terapii tej stosowane są preparaty nawilżające i witaminowe. Współtowarzyszą im zabiegi fizykoterapeutyczne jak jonoforeza i elektrostymulacja. Gdy terapia foniatryczna nie przynosi zamierzonych efektów zaleca się zabieg mikrochirurgiczny polegający na implantacji kwasu hialuronowego do fałdów głosowych. Zabieg ten zezwala na minimalizację zrostów oraz blizn na fałdach głosowych jakie generuje choroba.
Jeżeli terapii poddamy pacjenta stosunkowo wcześnie sześciomiesięczne leczenie skutkuje całkowitym wyleczeniem. Jednak zdarza się, iż zmiany gruźlicze w krtani ulegają remisji. Pomimo prowadzonego prawidłowego leczenia u niektórych pacjentów zmiany gruźlicze mają charakter trwały, stąd utrzymujące się zmiany fonacyjne.
