Drapacz lekarski – w stanie naturalnym możemy go spotkać w rejonie Morza Śródziemnego. Cechą charakterystyczna tej rośliny jest jej wyjątkowość zastosowań właściwości lekarskich. Istnieje możliwość uprawy, niemniej jednak w większości przypadków jeśli odbywa się ona poza wspomnianym regionem z czasem drapacz lekarski przechodzi w stan dziki i traci swoje walory lecznicze.
Drapacz lekarski jest rośliną jednoroczną z rodziny Astrowatych, przypominającą z wyglądu oset. Wysokością dochodzi do 40 – 70 cm.
Drapacz lekarski – zastosowanie
Ziele drapacz lekarski zawiera 7 związków pochodnych germakranu, zwanych kardolinami. Drapacz lekarski zawiera również interesujący związek o działaniu antybiotycznym- dodekanoteraina.
Wśród licznych wartości i środków odżywczych zawartych w drapaczu lekarskim wskazuje się na związki goryczowe (knicyna), garbniki, żywice, flawonoidy, olejek eteryczny, witamina B, witamina PP, potas, magnez, jod, wapń.
Surowcem jest całe ziele zbierane w lecie i suszone naturalnie w cienistych i przewiewnych suszarniach. Drapacz lekarski z wyglądu przypomina oset, charakteryzuje się wyprostowaną, pięciokanciastą, lekko omszoną, kłującą, lepką łodygą, o bladozielonych i również lekko omszonych liściach. Na szczytach gałązek znajdują się pojedyncze koszyczki kwiatowe, a żółte, rurkowate kwiaty pojawiają się od czerwca do sierpnia. Łodyga jest silnie rozgałęziona, podłużnie bruzdowana i zwykle nieregularnie pięciokątna, pokryta lepkimi, odstającymi włoskami.
Liście podłużne, lancetowate, owłosione, kolcowane. Kwiaty żółte, zebrane w duże kolczaste koszyczki. Wymaga słońca, ciepła, chronionego stanowiska, dostatecznie bogatej w składniki odżywcze i wapiennej gleby. Nać należy zebrać przed kwitnieniem na wysokości ok 10 cm nad ziemią.
Owoc drapacza lekarskiego to niełupka długości ok. 8,5 mm, brunatnawa, opatrzona pękiem twardych szczecin. Surowcem zielarskim jest nadziemna część rośliny, którą pozyskujemy przed rozwinięciem się koszyczków kwiatowych, zbiór przeprowadza się w czerwcu, oraz w połowie lata.
Zaleca się przeprowadzenie suszenia w warunkach naturalnych, najlepiej w miejscu zacienionym i przewiewnym przy jednoczesnym pozostawieniu liści oraz koszyczków.
Drapacz lekarski – właściwości lecznicze
Drapacz lekarski to jedna z niewielu roślin która posiada tak szerokie zastosowanie w lecznictwie (tak samo jako pieprz cayenne). Wśród najbardziej charakterystycznych cech wskazuje się na jej liczne działanie antybiotyczne, wpływa leczniczo na układ pokarmowy, pobudza trawienie, wzmacnia apetyt. Jest to doskonały środek ogólnie wzmacniający, leczący osłabienie przewodu pokarmowego, likwidujący bóle brzucha i niestrawność, bowiem pobudza wydzielanie soków żołądkowych. Stosuje się go w leczeniu anoreksji, niestrawności, pomocniczo dla wzmożenia laktacji i w depresji.
W ziołolecznictwie wykorzystywana jest cała roślina z której pozyskiwane i przygotowywane są liczne mieszanki wspomagające organizm. Działa tonizująco, odtruwająco, moczopędnie. Oprócz tego potwierdzone naukowo są jej liczne właściwości przeciwnowotworowe. Wzmacnia organizm ze względu na dużą ilość soli mineralnych. Leczniczo działa na skórę i błony śluzowe. Oprócz tego dobroczynnie oddziałuje na błony śluzowe żołądka i jelit, działa wiatropędnie, poprawia apetyt, korzystnie oddziałuje na wątrobę, pobudzając jej czynność, także zwiększa wydzielanie żółci.
Odwar ma zastosowanie w leczeniu takich schorzeń jak:
– gruźlica płuc,
– hemoroidy,
– zaparcia,
– zaburzenia pracy wątroby,
– histeria,
– wyczerpanie psychiczne.
Odwar z drapacza lekarskiego doskonale wzmacnia organizm, ze szczególnym wskazaniem na przewód pokarmowy, ponieważ świetnie sprawdza się jako remedium na bóle brzucha i niestrawność. Polecany jest w leczeniu anoreksji i depresji oraz jako środek stymulujący laktację. Działa moczopędnie, reguluje metabolizm, dostarcza mikroelementów, ma również zastosowanie w leczeniu gruźlicy, płuc, hemoroidów, zaparć, zaburzeń pracy wątroby.
Duże dawki stosowano dawniej jako środek wymiotny, nie jest on jednak całkiem bezpieczny, ponieważ działając ubocznie podrażnia nerki. Reguluje przemianę materii, działa słabo moczopędnie, bakteriobójczo, przeciwdziała nadmiernej fermentacji jelitowej, jednocześnie dostarczając naszym organizmom cennych mikroelementów, niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania. Kiedyś wykorzystywano również nasiona do wywoływania potów.
Drapacz lekarski – sposób użycia
Odwar
Przepis; należy przygotować 1 łyżkę suszu drapacza lekarskiego zalewa się 1 szklanką wody i gotuje pod przykryciem od 2 do 5 minut, aż do wrzenia. Następnie zaleca się przecedzenie na sitku i picie 1/4 szklanki 2-3 razy dziennie.
Napar
Przepis; należy wymieszać 2 łyżki dobrze rozdrobnionego ziela zalać szklanką wrzątku. Po 15 minutach odcedzić. Zaleca się przyjmowanie drapacza lekarskiego między posiłkami , 2 -3 razy dziennie po pół szklanki naparu wówczas ułatwia przemianę materii, działa wzmacniająco.
Napar z dodatkiem
Przepis; należy zmieszać ziele rumianku z zielem drapacza ( w stosunku 10:1) następnie łyżkę mieszanki zalać szklanką wrzątku. Po 15 minutach odcedzić, osłodzić ale nie cukrem tylko łyżką miodu, i pić przed jedzeniem na apetyt.
Macerat
Przepis; należy w celu przygotowania maceratu z ziela drapacza lekarskiego należy jedną łyżkę suszu zalać jedną szklanką wody i gotować pod przykryciem około 4 minut do czasu wrzenia. Następnie odcedzić i pić odwar 2-3 razy dziennie po ¼ szklanki.
