Zgaga – większość osób dorosłych przynajmniej raz w życiu doświadczyła problemu jakim jest zgaga. To nieprzyjemne, a wręcz bolesne doświadczenie. Dla wielu z nich było tylko epizodem, jednak spory odsetek populacji doświadcza zgagi niemal na co dzień.
Zgaga – czym jest i jak się objawia
Zgaga to potoczne określenie objawów polegających na cofaniu się kwaśnych treści do przełyku i tam powodujących reakcje, których efektem jest odczuwane pieczenie przechodzące w palący ból. Nasz żołądek jest wypełniony mocno stężonym kwasem solnym, który pozwala strawić pożywienie dostające się tam od strony przełyku. W normalnych okolicznościach kwas nie niszczy ściany żołądka ani przełyku. Żołądek jest chroniony błoną śluzową odporną na działanie kwasu.
Kiedy błona śluzowa jest uszkodzona, powstają nadżerki, które – nieleczone – wrzodzieją. Kwas znajdujący się w żołądku bez przeszkód penetruje nieosłonięte ścianki żołądka, pogłębiając stan chorobowy. Przełyk nie posiada żadnego zabezpieczenia przed kwasem żołądkowym, ponieważ w prawidłowo działającym układzie pokarmowym, jest on oddzielony od żołądka szczelną przegrodą – tzw. dolnym zwieraczem przełyku. Kiedy z jakiegoś powodu kwas z żołądka dostanie się do przełyku, pojawia się zgaga.
Objawy zgagi to piekąco-kłujący ból w środkowej części brzucha tuż pod żebrami – często mylony z uczuciem głodu, a przez niektórych przypisywany nawet objawom przedzawałowym ! Ale zgaga może obejmować nawet ból i pieczenie w górnej części przełyku a także okolice żołądka. W niektórych przypadkach może być przyczyną chronicznej chrypki albo przyczyniać się do porannych ataków suchego kaszlu.
Zgaga – przyczyny
- Choroba wrzodowa żołądka lub dwunastnicy: przy wrzodach żołądka zgaga nasila się gdy jesteśmy przed jedzeniem lub na czczo i mija po posiłku, natomiast przy wrzodach na dwunastnicy zgaga daje o sobie znać po około godzinie od jedzenia;
- Refluks żołądkowo-przełykowy: osłabienie mięśnia dolnego zwieracza przełyku, umiejscowionego na wejściu do żołądka. Kiedy nie zamyka się on szczelnie dochodzi do zarzucania treści z żołądka do przełyku i podrażnienia delikatnej błony śluzowej kwasem solnym, dając objawy palącej, bolesnej zgagi;
- Nadwaga, cukrzyca oraz inne choroby osłabiające działanie układu trawiennego w tej części: tutaj przyczyny mogą być różne, np. podobne jak w przypadku refluksa lub mogą być efektem niewłaściwej pracy żołądka, który nie radzi sobie z trawieniem a pozostający tam nadmiar treści powoduje cofanie się jej do przełyku;
- Przyjmowanie niektórych leków oraz palenie: obie te przyczyny mają wpływ na nieprawidłowe wydzielanie soków trawiennych, których nadmiar podrażnia fragmenty układu pokarmowego;
- Niewłaściwa dieta: nadużywanie słodyczy, produktów wysoko przetworzonych, tłustych i ostrych oraz kawy i alkoholu. Składniki zawarte w wymienionych produktach w nadmiarze działają drażniącą na błony śluzowe, a przyjmowane stale – zaburzają trawienie;
- Niestrawność – czyli klasyczne przejedzenie;
- Ciąża – rozszerzająca się macica uciska na żołądek, który pod wpływem zwiększonego ciśnienia cofa zawartość do przełyku. Również nadmiar hormonów wydzielanych w czasie ciąży wpływa na osłabienie pracy zwieracza przełyku;
- Przyjmowana pozycja – częste schylanie się albo wykonywanie ćwiczeń z pełnym żołądkiem może powodować cofanie się treści wraz z kwasem do przełyku, tak samo działa dźwiganie ciężkich przedmiotów oraz kaszel.
